در این نوع از دندانپزشکی از لیزر برای درمان بیماری‌ها مختلف دهان و دندان استفاده می‌شود. لیزر باعث می‌شود که فرآیند درمان در دندانپزشکی راحت‌تر شود. دستگاه لیزر یک پرتو بسیار باریک و متمرکز نور را ایجاد میکند. این پرتو نور در برخورد با بافت (نرم یا سخت) واکنش‌هایی را انجام میدهد و در نهایت امکان برداشتن یا تغییر شکل بافت را فراهم میکند. از کاربردهای لیزر در دندانپزشکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان حساسیت دندانها
- درمان پوسیدگی دندان
- درمان بیماری لثه
- سفید کردن دندانها
لیزر باعث می‌شود که درمان‌های دندانپزشکی کارآمدتر، مقرون به صرفه‌تر و راحت‌تر شوند. استفاده از لیزر در دندانپزشکی مورد تایید FDA قرار گرفته است.
انواع درمان با لیزر
درمان‌های بافت سخت (دندانها) و بافت نرم (لثهها) را میتوان جزء موارد کاربردهای لیزر در دندانپزشکی محسوب کرد:
درمان بافت سخت با لیزر
- تشخیص پوسیدگی: با استفاده از لیزر میتوان پوسیدگی دندانها را در مراحل اولیه تشخیص داد.
- آماده سازی و پرکردن دندان: زمانی که از لیز استفاده می‌شود، معمولا نیازی به بی حسی موضعی و استفاده از دریل نیست. لیزر باعث از بین رفتن باکتریها در حفره دندان می‌شود. این کار به حفظ سلامت دندان برای مدت زمان طولانی کمک میکند.
- درمان حساسیت دندان: حساسیت دندان به گرما وسرما را میتوان با استفاده از لیزر درمان کرد. در این روش درمانی با استفاده از لیزر توبول‌های عاج دندان را می‌بندند.
درمان بافت نرم با لیزر
- درمان لبخند لثه‌ای: با استفاده از لیزر میتوان لبخند لثه‌ای و ظاهر لثهها را اصلاح کرد. لبخند لثه‌ای اختلالی است که در آن لثهها بخش زیادی از دندان را می‌پوشانند.
- بلند کردن تاج دندان: برای این کار هم بافت لثه و هم استخوان را اصلاح میکنند و با این کار ساختار دندان را برای قرار دادن مواد ترمیمی آماده میکنند.
- درمان چسبندگی زبان به کف دهان: لیزر می‌تواند به نوزادانی که دارای فرنولوم ضخیم یا محکم هستند، کمک کند. فرنولوم بافت رشته‌ای است که زبان را به کف دهان متصل میکند. اختلال در فرنولوم باعث چسبیدن زبان به کف دهان شده و اختلالاتی در شیر خوردن و تکلم نوزاد ایجاد میکند. از کاربردهای لیزر در دندانپزشکی میتوان به برطرف کردن این مشکل اشاره کرد.
- از بین بردن چین‌های بافت نرم: با استفاده از لیزر میتوان چین‌هایی را که در نتیجه بد قرار گرفتن دندان مصنوعی در دهان ایجاد می‌شود، از بین برد. این کار بدون درد انجام می‌شود و نیاز به بخیه ندارد.
سایر کاربردهای لیزر در دندانپزشکی
- مشاهده بافت‌ها: توموگرافی با لیزر این امکان را برای پزشک ایجاد میکند که درون دندانها و درون بافت لثهها را مشاهده کند.
- از بین بردن تومورهای خوش خیم: با استفاده از لیزر میتوان تومورهای خوش خیم را از سقف دهان، گوشه‌های لب و گونه‌ها برداشت. لیزر این امکان را فراهم میکند که این کار بدون درد انجام شود و به بخیه زدن نیاز نباشد.
- درمان آپنه انسدادی خواب: از لیزر برای درمان آپنه خوابی استفاده می‌شود که در اثر رشد بیش از حد بافت گلو ایجاد شده باشد. با استفاده از لیزر میتوان در بافت گلو تغییر شکل ایجاد کرد. این کار به رفع مشکلات تنفسی ناشی از آپنه خواب کمک میکند.
- درمان TMD یا اختلالات مفصل گیجگاهی فکی: لیزر می‌تواند به کاهش درد و التهاب مفصل گیجگاهی فکی کمک کند.
- بازسازی اعصاب: از لیزر میتوان برای بازسازی رگ‌های خونی، اعصاب و جای زخم استفاده کرد.
- درمان تبخال: با استفاده از لیزر میتوان زمان بهبودی تبخال را به حداقل رساند و درد ناشی از آن را نیز کاهش داد.
- سفید کردن دندانها: لیزر روند سفید شدن دندانها را در هنگام بلیچینگ سریع‌تر میکند.
استفاده از لیزر بسته به روند درمان و تجهیزاتی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند هزینه‌های متفاوتی داشته باشد. البته ممکن است هزینه‌های درمان با لیزر در مقایسه با روش‌های درمانی دیگر کمتر باشد. زیرا معمولا درمان با لیزر به جلسات کمتری نیاز دارد. بیمه‌های درمانی معمولا درمان با لیزر را تحت پوشش قرار می‌دهند، زیرا برای آنها نوع درمان مهم است، نه روش‌های درمانی.
در دندانپزشکی از چه نوع لیزرهایی استفاده می‌شود؟
کاربردهای لیزر در دندانپزشکی متفاوت است و متخصصان دندانپزشکی بسته به نوع درمان از لیزرهای بافت نرم و بافت سخت استفاده میکنند. گاهی نیز در طی درمان از هر دو نوع لیزر استفاده می‌شود. لیزر بافت سخت می‌تواند ساختار دندان را برش دهد. از لیزر بافت سخت استفاده می‌شود تا دندان را برای باندینگ کامپوزیت و پر کردن آماده کنند. همچنین با استفاده از لیزر بافت سخت میتوان بعضی از بخشهای آسیب دیده دندان را حذف کرد.
از لیزر بافت نرم برای درمان پریودنتیت (از بین بردن باکتری‌های فعال و فعال سازی رشد بافت) استفاده می‌شود. لیزر بافت نرم با نفوذ به بافت‌ها، انتهای اعصاب و رگ‌های خونی را می‌بندد. به همین دلیل بسیاری از درمان‌هایی که با لیزر انجام می‌شود بدون درد است. لیزرها سرعت بهبودی را نیز افزایش می‌دهند.
مزایای استفاده از لیزر در دندانپزشکی
- کاهش میزان نیاز به بخیه
- کاهش میزان خونریزی
- کاهش نیاز به بی حسی و بیهوشی
- کاهش احتمال عفونت باکتریایی
- افزایش سرعت بهبودی زخم و بازسازی بافت
- آسیب دیدن کمتر بافت‌های اطراف
معایب استفاده از لیزر در دندانپزشکی
- نمیتوان از لیزر برای درمان دندانهایی استفاده کرد که با استفاده از مواد ترمیمی خاصی مانند آمالگام پر شده باشند.
- لیزرهای سخت گاهی به پالپ دندان آسیب می‌زنند.
- گاهی اوقات درمان با لیزر باید با بی حسی انجام شود.
- ممکن است برای تکمیل پر کردن دندانها همراه با لیزر از دریل نیز استفاده شود.
- تمام درمان‌های دندانپزشکی را نمیتوان با لیزر انجام داد.
- ممکن است لیزر به بافت لثهها آسیب برساند.
استفاده از لیزر در دندانپزشکی چه خطراتی را به همراه دارد؟
به نسبت کاربردهای لیزر در دندانپزشکی، خطرات استفاده از لیزر نسبتا کم است. بسیار مهم است که دندانپزشکی که انتخاب می‌کنید ماهر باشد. زیرا استفاده از طول موج اشتباه می‌تواند به بافت‌های دهان آسیب بزند.
در طول درمان با لیزر عینک‌های مخصوصی را بر روی صورت بیمار قرار می‌دهند تا چشمانش آسیب نبیند.
سوالات متداول
بعضی از دندانپزشکان در طول فرآیند درمان از لیزر استفاده میکنند. از جمله کاربردهای لیزر در دندانپزشکی موارد زیر است:
1. پوسیدگی دندان: با استفاده از لیزر میتوان پوسیدگی دندان را از بین برد و همچنین مینای دندان را برای پر کردن آماده کرد.
2. بیماری لثه: با کمک لیزر میتوان شکل لثهها را اصلاح کرد و همچنین در طول درمان ریشه، باکتریها را حذف کرد.
3. بیوپسی یا درمان زخم: با استفاده از لیزر میتوان از زخمهای دهان نمونه برداری کرد. نمونه برداری از زخمهای مشکوک سرطانی و یا زخمهای کانکر.
4. سفید کردن دندانها: لیزر با فعال کردن محلول پراکسید بلیچینگ، سرعت سفید کردن دندانها را افزایش میدهد.
مکانیسم عمل تمامی لیزرها انتقال انرژی به صورت نور است. زمانی که لیزر برای جراحی و یا دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عنوان ابزار برش و یا سوزاندن بافتی که با آن در تماس است عمل میکند. لیزر در سفید کردن دندانها به عنوان منبع گرما عمل میکند و اثر مواد سفید کننده دندان را افزایش میدهد.
لیزر نسبت به دریلهای دندانپزشکی، دارای مزایای زیر است:
1. در بعضی موارد درد کمتری را ایجاد میکند و بنابراین برای درمان به داروی بیهوشی کمتری احتیاج است.
2. ممکن است در مقایسه با متههای دندانپزشکی اضطراب کمتری در بیمار ایجاد کند.
3. خونریزی و تورم را در طول درمان بافت نرم به حداقل میرساند.
4. در طول درمان پوسیدگی به بخشهای سالم دندان آسیب کمتری میزند.
لیزر نسبت به دریلهای دندانپزشکی دارای محدودیتهای زیر است:
1. با استفاده از لیزر نمیتوان دندانهایی که قبلا پر شده است را ترمیم کرد.
2. در بسیاری از فرآیندهای درمانی دندانپزشکی نمیتوان از لیزر استفاده کرد، مانند: ترمیم پوسیدگی بین دندانها، حدف تاجهای آسیب دیده و پر کردن دندان با مواد ترمیم نقرهای.
3. حتی اگر برای ترمیم دندان از لیزر استفاده شود، برای شکل دادن به دندان، تنظیم بایت و صیقل دادن مواد ترمیمی، استفاده از دریلهای دندانپزشکی ضروری است.
4. لیزرها نیاز به داروی بی حسی را به صورت کامل از بین نمیبرند.
5. درمان با لیزر گران قیمتتر است.
بعضی از دندانپزشکان برای تشخیص و درمان پوسیدگیهای دندان از لیزر دایود استفاده میکنند. دندانهای پوسیده وقتی در معرض لیزر قرار میگیرند، میدرخشند. از لیزر دایود برای پیدا کردن پوسیدگی در دندانهایی میتوان استفاده کرد که قبلا پر نشده باشند. بنابراین، نمیتوان این روش را به صورت کامل جایگزین تصویربرداری ایکس-ری کرد. از لیزر میتوان برای بررسی پوسیدگیهایی که در سطح جونده دندان هستند استفاده کرد، در حالی که ایکس-ری پوسیدگیهای بین دندانها و داخل آنها را نیز نشان میدهد.
دیدگاهتان را بنویسید