شاید تاکنون زیاد به مفصل گیجگاهی فکی فکر نکرده باشید. جالب است بدانید که مفصل گیجگاهی فکی یکی از پر استفاده‌ترین مفاصل بدن است. این مفصل استخوان فک را به جمجمه متصل می‌کند. همچنین به شما کمک می‌کند تا بتوانید صحبت کنید و غذا بخورید. اختلالات مفصل گیجگاهی فکی زمانی اتفاق می‌افتند که مفاصل و یا ماهیچه‌های فک دچار مشکل شوند. 9 تمرینی که در این بخش در رابطه با آن‌ها صحبت می‌کنیم ممکن است درد ناشی از اختلالات TMJ را کاهش دهند و به بهبود حرکات مفصل گیجگاهی فکی نیز کمک کنند.
تمریناتی برای تسکین درد TMJ
جراحات فک، التهاباتی مانند آرتروز یا استفاده بیش از حد از مفصل باعث ایجاد اختلالات TMJ می‌شوند. از جمله علائم اختلالات مفصل گیجگاهی فکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد در هنگام جویدن
- احساس درد در صورت، فک، گردن و گوش
- صدا دادن فک در هنگام باز و بسته کردن دهان
- قفل شدن فک
- سر درد
دقیقا مشخص نیست که چطور حرکات ورزشی درد ناشی از اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را کاهش می‌دهند. اما شما می‌توانید با انجام آن‌ها به کاهش درد ناشی از اختلالات مفصل گیجگاهی فکی خود کمک کنید. انجام حرکات ورزشی اثرات زیر را در پی خواهند داشت:
- تقویت عضلات فک
- ایجاد کشش در عضلات فک
- شل کردن عضلات فک
- افزایش تحرک فک
- کاهش صداهای ناشی از تکان دادن فک
- سرعت بخشیدن به روند بهبود اختلالات TMJ
تعدادی از مطالعات دندانپزشکی نشان می‌دهد که ورزش‌های TMJ در مقایسه با استفاده از محافظ دهان بهتر عمل می‌کنند. در واقع در این مطالعات نشان داده شده است که تاثیری که این ورزش‌ها بر روی باز شدن دهان می‌گذارند بهتر و بیشتر از محافظ دهان است. این مطالعات بر روی افرادی انجام شده که دچار جابجایی دیسک TMJ شده بودند.
شل کردن (ریلکس کردن) فک
زبان خود را به آرامی در پشت دندان‌های جلو قرار دهید. عضلات فک را شل کنید و به آرامی دهان خود را باز و بسته کنید.
حرکت گلدفیش (باز کردن نسبی فک)
زبان خود را بر روی سقف دهان قرار دهید. یک انگشت خود را در جلوی گوش (یعنی بر روی مفصل گیجگاهی فکی) بگذارید. انگشت وسط یا اشاره را بر روی چانه قرار دهید. فک پایین خود را تا نیمه باز کنید و ببندید. در این تمرین باید کمی به چانه فشار وارد کنید، اما نباید احساس درد داشته باشید. در نوع دیگری از این حرکت می‌توانید دو انگشت را در دو طرف صورت و بر روی مفصل گیجگاهی فکی قرار دهید و سپس فک پایین را تا نیمه باز کنید و ببندید. روزانه 6 ست و در هر ست 6 بار این ورزش را انجام دهید.
حرکت گلدفیش (باز کردن کامل فک)
زبان خود را بر روی سقف دهان قرار دهید. یک انگشت را بر روی مفصل گیجگاهی فکی و انگشت دیگر را بر روی چانه قرار دهید. فک پایین را به صورت کامل باز کنید و سپس ببندید. در نوع دیگری از این تمرین می‌توانید دو انگشت را در دو طرف صورت و بر روی TMJ قرار دهید، سپس فک پایین را کاملا باز کنید و ببندید. روزانه 6 ست و در هر ست 6 بار این ورزش را انجام دهید.
حرکت چین تاک
شانه‌هایتان را به سمت عقب و قفسه سینه را به سمت بالا بکشید. در حین این کار چانه خود را به سمت عقب بکشید به گونه‌ای که غبغب مشخص شود. 3 ثانیه در همین حالت بمانید و سپس دوباره حرکت را تکرار کنید. روزانه 10 بار این ورزش را انجام دهید.
مقاومت در برابر باز کردن دهان
انگشت شست را در زیر چانه قرار دهید. دهان خود را به آرامی باز کنید و در همین حین انگشت شست خود را به آرامی به سمت بالا فشار دهید. 3 تا 6 ثانیه در همین حالت بمانید سپس دهان خود را به آرامی ببندید.
مقاومت در برار بسته شدن دهان
با انگشتان اشاره و شست هر دو دستتان چانه را نگه دارید. سپس در حالی که به آرامی به چانه فشار می‌آورید سعی کنید دهانتان را ببندید. این کار باعث تقویت ماهیچه‌هایی می‌شود که به جویدن غذا کمک می‌کنند.
بالا بردن زبان
در حالی که نوک زبان را به سقف دهان چسبانده‌اید، دهانتان را به آرامی باز و بسته کنید.
حرکت دادن فک به سمت چپ و راست
یک شی کوچک نیم سانتی را بین دندان‌های جلوی فک بالا و پایین قرار دهید و به آرامی فک را به سمت چپ و راست تکان دهید. اگر حرکت برای شما آسان است می‌توانید ضخامت جسمی که بین دندان‌هایتان قرار داده‌اید را افزایش دهید.
حرکت دادن فک به سمت جلو
یک شی کوچک نیم سانتی را بین دندان‌های جلو قرار دهید. فک پایین را به سمت جلو حرکت دهید به گونه‌ای که دندان‌های فک پایین جلوتر از دندان‌های فک بالا قرار بگیرند. با آسان شدن حرکت می‌توانید ضخامت جسمی که در دهانتان قرار داده‌اید را زیاد کنید.
راهکارهای دیگر برای کنترل درد TMJ
مسکن‌هایی مانند ایپوبروفن و استامینوفن ممکن است در تسکین درد مفصل گیجگاهی فکی موثر باشند. در مواردی که درد شدید باشد از داروهای شل کننده عضله استفاده می‌شود. همچنین ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند تا از راهکارهای زیر نیز استفاده کند:
- استفاده از محافظ دهان برای جلوگیری از دندان قروچه و فشردن دندان‌ها بر روی هم
- استفاده از محافظ دهان به منظور تنظیم ساختار فک
- استفاده از کمپرس گرم
- استفاده از کمپرس سرد (قرار دادن یخ بر روی صورت باید به صورت غیر مستقیم و کمتر از 15 دقیقه باشد)
- استفاده از تکنیک‌های کاهش اضطراب برای جلوگیری از حرکاتی که فک را تحت فشار قرار می‌دهند.
- استفاده از طب سوزنی برای کاهش فشار در ناحیه مد نظر
ممکن است برای تسکین دردهای شدیدی که ناشی از آسیب دیدگی مفاصل هستند به درمان‌های تهاجمی نیاز باشد. تزریق کورتیکواستروئیدها به TMJ، و جراحی از جمله روش‌های درمانی هستند که در موارد شدیدتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. جراحی برای درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی معمولا آخرین گزینه است. تاکنون هیچ مدرک علمی در خصوص ایمن و موثر بودن مداخلات جراحی برای درمان اختلالات TMJ به دست نیامده است.
درد ناشی از اختلالات TMJ را می‌توان با تغییرات بسیار ساده‌ای در سبک زندگی کنترل کرد. مثلا:
- خوردن مواد غذایی نرم
- اجتناب از جویدن آدامس
- اجتناب از جویدن ناخن‌ها
- اجتناب از گاز گرفتن لب پایین
- صحیح نشستن
- پرهیز از باز کردن بیش از حد دهان در هنگام خمیازه کشیدن یا آواز خواندن
نکاتی برای تسکین درد در طول مراقبت از دندان‌ها
اگر دچار اختلالات TMJ هستید ممکن است رعایت برخی از موارد مربوط به بهداشت دهان و دندان برایتان دردناک باشد. از جمله این موارد می‌توان به مسواک زدن، کشیدن نخ دندان یا جرم گیری اشاره کرد. راهکارهای زیر می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید به خوبی بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید:
- از مسواک‌هایی با موی نرم و یا مسواک‌های sonic استفاده کنید.
- در صورتی که نمی‌توانید از نخ دندان استفاده کنید به جای آن از واتر فلاسر یا rubber tip stimulator استفاده کنید.
- هر روز از دهانشویه‌های ضدعفونی کننده استفاده کنید.
- اگر در طول درمان دندان دچار درد می‌شوید، دندانپزشک را در جریان بگذارید.
- بعد از درمان دندان از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید.
- از دندانپزشک بخواهید که برای از بین بردن پلاک‌های دندانی راهکارهای موجود را برای شما توضیح دهید.
سخن پایانی
گاهی اوقات اختلالات مفصل گیجگاهی فکی خود به خود بهبود پیدا می‌کنند. اما اگر علائم بیماری پایدار باشند ورزش‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم می‌تواند به کاهش درد کمک کند. هنگامی که دچار درد شدید می‌شوید نباید این ورزش‌ها را انجام دهید. بهتر است قبل از شروع حرکات ورزشی منتظر بمانید تا دردتان تسکین پیدا کند.
حرکات ورزشی برای کاهش درد مفصل گیجگاهی فکی را به آرامی آغاز کنید. در ابتدای حرکات ممکن است کمی احساس درد کنید. اما این درد باید خفیف باشد و به مرور زمان از بین برود. اگر در هنگام ورزش دچار دردهای غیر قابل تحمل می‌شوید با پزشکتان مشورت کنید. در هنگامی که عضلات فک منقبض هستند نباید این حرکات را انجام دهید. اگر بعد از انجام حرکات ورزشی درد شدت گرفت باید به پزشک مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید