تجمع پلاک و باکتری‌های مضر بر روی لثه‌ها باعث احساس درد و سوزش در آن‌ها می‌شود. در این شرایط ممکن است لثه‌ها دچار تورم و خونریزی نیز بشوند. اما علت شکل گیری توده‌های لثه یا برآمدگی بر روی آن‌ها چیست؟
در بیشتر موارد توده‌های لثه نشان دهنده‌ی بیماری خاصی نیستند، با این حال باید مورد بررسی قرار بگیرند. در این بخش هفت مورد از مهم ترین دلایل ایجاد توده بر روی لثه‌ها را شرح خواهیم داد.
کیست
کیست یک توده است که با مایع، هوا یا هر ماده دیگری با ساختار نرم پر شده است. کیست‌های دندانی بر روی لثه و اطراف دندان‌ها شکل می‌گیرند. این کیست‌ها به آرامی رشد می‌کنند و معمولا علائم خاصی را ایجاد نمی‌کنند، مگر این که دچار عفونت شوند. کیست‌های دندانی در صورت عفونت متورم و دردناک می‌شوند.
اگر کیست بزرگ باشد ممکن است به دندان‌ها فشار وارد کند و با گذشت زمان باعث ضعیف شدن استخوان فک شود. بیشتر کیست‌های دندانی را می‌توان با یک جراحی ساده از دهان خارج کرد. در طول جراحی دندانپزشک با درمان ریشه‌ی مرده‌ی دندان‌ها، می‌تواند از عود مجدد کیست نیز جلوگیری کند.
آبسه
به آبسه‌ای که بر روی لثه تشکیل می‌شود، آبسه پریودنتال می‌گویند. عفونت‌های باکتریایی باعث تشکیل این توده‌های پر از عفونت می‌شوند. آبسه معمولا یک برآمدگی کوچک نرم و داغ است. آبسه‌های دندانی معمولا بسیار دردناک هستند. علائم آبسه عبارتند از:
- درد ضربان داری که به صورت ناگهانی شروع می‌شود و با گذشت زمان شدت پیدا می‌کند.
- درد یک طرفه‌ای که در گوش، فک و گردن گسترش پیدا می‌کند.
- دردی که در هنگام دراز کشیدن شدت پیدا می‌کند.
- تورم و قرمزی لثه و یا صورت
اگر دچار آبسه پریودنتال شده‌اید باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک منبع اصلی عفونت را از بین می‌برد و آبسه را تخلیه می‌کند. بسته به شدت عفونت ممکن است نیاز باشد که دندان کشیدن شود و یا درمان ریشه انجام شود.
آفت یا زخم کانکر
آفت‌ها زخم‌های کوچکی هستند که در دهان ایجاد می‌شوند و با تبخال متفاوت هستند. تبخال‌ها در اثر عفونت ویروسی ایجاد می‌شوند. زخم کانکر یا آفت در بیشتر مواقع عوارض خاصی را به دنبال ندارد، البته ممکن است دردناک باشد. علائم آفت‌های دهانی عبارتند از:
- لکه‌های سفید یا زرد با حاشیه قرمز
- برجستگی‌های تخت
- سوزش
- درد در هنگام خوردن و آشامیدن
بیشتر زخم‌های کانکر با گذشت یک یا دوهفته بهبود پیدا می‌کنند و نیاز به درمان خاصی ندارند.
فیبروما
فیبرومای دهانی شایع ترین علت ایجاد توده‌های تومور مانند در لثه است. فیبروما یک توده غیر سرطانی است که بر روی بافت لثه‌ای که دچار جراحت یا حساسیت شده است تشکیل می‌شود. تشکیل فیبروما در اکثر موارد به دلیل حساسیت به دندان مصنوعی یا سایر ابزارهای دندانپزشکی اتفاق می‌افتد.
احتمال دارد که فیبروما در نواحی زیر ظاهر شود:
- داخل گونه‌ها
- زیر دندان مصنوعی
- کناره‌های زبان
- بخش داخلی لب‌ها
توده‌های فیبروما بدون درد هستند و گاهی اوقات به صورت آویزان از پوست لثه به نظر می‌رسند. این توده‌ها سخت، صاف و گنبدی شکل هستند. رنگ توده2های فیبروما ممکن است تیره تر یا روشن تر از رنگ لثه باشد.
در بیشتر موارد فیبروما به درمان خاصی نیاز ندارد. با این حال در صورتی که توده بزرگ باشد می‌توان با جراحی آن را از دهان خارج کرد.
گرانولوم پیوژنیک
گرانولومای پیوژنیک دهانی یک توده قرمز رنگ است که در داخل دهان و بر روی لثه‌ها شکل می‌گیرد. این توده‌ها متورم و قرمز رنگ هستند و به راحتی دچار خونریزی می‌شوند.
علت اصلی شکل گیری گرانولوم پیوژنیک هنوز مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که آسیب دیدگی‌های خفیف و حساسیت لثه‌ها در تشکیل آن‌ها نفش دارد. بعضی از زنان در طول دوران بارداری دچار این توده‌ها می‌شوند. این امر نشان می‌دهد که تغییرات هورمونی نیز در شکل گیری این توده‌ها موثر است. گرانولومای پیوژنیک معمولا نرم، بدون درد و قرمز یا بنفش هستند.
درمان این نوع توده‌ها معمولا با استفاده از جراحی انجام می‌شود.
توروس مندیبل
توروس مندیبل رشد استخوانی فک پایین یا بالا است. این توده‌های استخوانی در بسیاری از افراد دیده می‌شوند، اما علت اصلی شکل گیری آن‌ها هنوز مشخص نیست. توروس مندیبل ممکن است به تنهایی و یا به صورت خوشه‌ای ایجاد شود. این نوع توده‌ها ممکن است در یک سمت فک و یا در هر دو طرف آن ایجاد شوند.
توروس مندیبل بیشتر در نقاط زیر ظاهر می‌شود:
- داخل فک پایین
- دو طرف زبان
- پایین یا بالای دندان‌ها
توروس مندیبل به آرامی رشد می‌کند و می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. این نوع توده‌ها سفت و صاف هستند و به ندرت نیاز به درمان دارند.
سرطان دهان
سرطان دهان ممکن است در هر بخشی از حفره دهان از جمله لثه‌ها ایجاد شود. توده سرطانی روی لثه ممکن است به شکل یک برآمدگی کوچک به نظر برسد. سایر علائم سرطان دهان عبارتند از:
- زخمی که خوب نشود
- لکه‌های سفید یا قرمز بر روی لثه‌ها
- زخمی که خونریزی می‌کند
- احساس درد در زبان
- احساس درد در فک
- لق شدن دندان‌ها
- احساس درد در هنگام جویدن یا بلعیدن غذا
- اختلال در جویدن و یا بلعیدن غذا
- گلو درد
اگر احتمال می‌دهید که توده‌ای روی لثه سرطانی باشد بهتر است در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید. در این شرایط از توده نمونه برداری انجام می‌شود و برای انجام تست‌های تکمیلی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. اگر توده از نوع سرطانی باشد پزشک یک برنامه درمانی به شما ارائه می‌دهد. درمان سرطان دهان ممکن است شامل شیمی درمانی، پرتودرمانی، جراحی یا ترکیبی از این موارد باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر مواقع توده‌هایی که بر روی لثه‌های شکل می‌گیرند نیاز به درمان ندارند و به مرور زمان از بین می‌روند. اما اگر همراه با توده دچار علائم زیر شدید باید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- درد ضربان دار
- بوی بد دهان یا احساس طعم بد در دهان
- زخمی که خوب نمی‌شود
- زخمی که به مرور زمان بدتر می‌شود.
- توده ای که با گذشت چند هفته از بین نمی‌رود
- مشاهده‌ی لکه‌های قرمز یا سفید در داخل دهان
- زخمی یا برآمدگی که خونریزی می‌کند
دیدگاهتان را بنویسید