کیست دندان یک حفره بسته است که با مواد نیمه جامد یا مایع پر شده است. کیست‌ها معمولا در بافت‌های نرم دهان و صورت مانند لثه، لب‌ها و حتی در فضای اطراف دندانی که هنوز از استخوان فک بیرون نیامده است، مستقر می‌شوند. این توده‌ها معمولا غیر سرطانی (خوش خیم) هستند، اما می‌توانند تهاجمی باشند و باعث ایجاد مشکلاتی برای استخوان و بافت‌های مرزی شوند.
کیست‌های دهانی معمولا به شکل توده‌های غیرعفونی ظاهر می‌شوند، اما ماهیت التهابی کیست زمانی که پالپ دندان می‌میرد و تورم بیرون می‌آید، پدیدار می‌شود. با بزرگ شدن اندازه کیست، فشار شدیدی می‌تواند به بافت استخوانی دندان در معرض خطر وارد شود. این می‌تواند ساختار استخوانی دندان را از بین ببرد و آن را به گونه‌ای به خطر بیاندازد که ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشد.
علائم کیست دندان
کیست دندانی غیرعفونی ممکن است هیچ علامت یا نشانه‌ای از وجود خود نشان ندهد. هنگامی که کیست به اندازه قابل توجهی رشد می‌کند، علائم کلی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد
- فشار
- التهاب و قرمزی
اگر کیست در بافت‌های مخاطی دهان قرار داشته باشد، ممکن است شبیه زخم یا تاول به نظر برسد. در غیر اینصورت، تا زمانی که کیست شما به حدی بزرگ شود که توده‌ای واقعا ظاهر شده یا واقعا قابل احساس باشد، معمولا فقط با یک اسکن تشخیصی یا اشعه ایکس قابل مشاهده است.
عوارض کیست دندان
هنگامی که کیست دندان درمان نشود، می‌تواند منجر به برداشتن بخشی از استخوان فک یا سایر مشکلات سلامتی شود که بر سلامت کلی تاثیر منفی می‌گذارد. حتی کوچک‌ترین کیست‌هایی که ممکن است باعث علائم فعلی نباشند، باید برداشته شوند، زیرا در نهایت می‌توانند منجر به موارد زیر شوند:
- عفونت دندان
- از دست دادن دندان
- آملوبلاستوما
- شکستگی فک
درمان کیست دندان
درمان کیست‌های دندانی بر اساس اندازه و محل آن‌ها متفاوت است. اگر به اندازه کافی کوچک باشد، دندانپزشک ممکن است بتواند بدون آسیب رساندن به بافت اطراف دندان آسیب دیده، آن را با جراحی کاملا خارج کند. در موارد دیگر، آن‌ها ممکن است از یک تکنیک جراحی به نام “مارسوپیالیزاسیون” استفاده کنند که مستلزم شکافتن کیست است تا بتوان آن را تخلیه کرد. همچنین درمان ریشه ممکن است برای دندان‌هایی که آسیب غیرقابل جبرانی از رشد کیست دهان دیده‌اند، ضروری باشد.
قبل از تصمیم گیری در مورد برنامه عملی برای درمان کیست دندان، همیشه توصیه می‌کنیم که یک سی تی اسکن از دهان انجام دهید تا دندانپزشک بتواند تصویر واضحی از وضعیت داشته باشد و یک برنامه درمانی مناسب ایجاد کند.
انواع کیست دندان
- کیست دنتی ژروس: این کیست نزدیک یا بالای تاج یک دندان عقل که رویش نیافته است، ایجاد می‌شود. کشیدن دندان عقل اغلب در سنین نوجوانی انجام می‌شود تا از بروز این نوع مشکلات سلامتی جلوگیری شود.
- کیست پری آپیکال (کیست رادیکولار): کیست دهانی که به طور معمول در قاعده دندان در نتیجه عفونت پالپ یا مرگ عصب ایجاد می‌شود. کیست پری آپیکال به طور بالقوه می‌تواند به آبسه تبدیل شود.
- موکوسل (کیست مخاطی): این نوع کیست معمولا در نواحی سلول‌های نرم دهان، سطح داخلی گونه‌ها، لب و زبان ایجاد می‌شود. آن‌ها معمولا به دلیل ضربه یا تحریک پذیری بافت‌های ناحیه تحت تاثیر ایجاد می‌شوند. اگر یکی از آن‌ها را داشته باشید، احتمالا متوجه خواهید شد که دوباره عود می‌کند و ممکن است گاهی اوقات بزاق ترشح کند.
- کیست‌های ادنتوژنیک: مجموعه‌ای از کیست‌های دندانی (علاوه بر کیست‌های پری آپیکال و دنتی ژروس که قبلا ذکر شد) هستند که اغلب در استخوان فک کشف می‌شوند. این نوع کیست‌های دندانی پیشرفت‌های نادری هستند، اما اغلب به اندازه‌های بزرگ‌تری رشد می‌کنند، زیرا در استخوان پنهان هستند و تشخیص آن‌ها بسیار سخت‌تر است.
دلایل ایجاد کیست دندان
کیست‌های دندانی معمولا در نوک ریشه دندان در حال مرگ یا مرده شروع به شکل گیری می‌کنند، اما راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانند ظاهر شوند.
کیست‌ها می‌توانند در نتیجه موارد زیر ایجاد شوند:
- قرارگیری نامناسب دندان‌های دائمی
- رشد غیر معمول دندان
- عوارض درمان ریشه
- سندرم گورلین یا سایر اختلالات ارثی. افراد مبتلا به سندرم سلول بازال نووید، که به طور مشابه سندروم گورلین-گولتز نامیده می‌شود، فاقد ژنی هستند که رشد را تحت کنترل درمی‌آورد. این سندرم منجر به رشد کراتوسیست‌های ادنتوژنیک معدد در فک‌ها، سلول‌های بنیادی متعدد سرطان پوست و همچنین ویژگی‌های مختلف دیگر می‌شود.
- رشد دندان عقل
- جهش در رشد سلول‌هایی که در رشد طبیعی دندان نقش دارند
آیا می‌توان کیست دندان را در خانه درمان کرد؟
بسته به شدت علائمی که توسط کیست در دهان نشان داده می‌شود، می‌توان آن را در خانه با آنتی بیوتیک‌ها به جای جراحی درمان کرد. اما در بیشتر مواردی که کیست آنقدر آزاردهنده است، باید به دندانپزشک مراجعه کردو در این صورت درمان ترکیبی از جراحی و آنتی بیوتیک است. برای کیست‌هایی که در عمق استخوان فک قرار دارند، اغلب گزینه بسیار کمی غیر از عمل وجود دارد.
اگر مشکوک به وجود کیست در دهان خود هستند، با دندانپزشک خود مشورت کنید تا در مورد بهترین گزینه‌های درمانی برای مورد خاص خود راهنمایی دریافت کنید.
آیا فرآیند برداشتن کیست دردناک است؟
برداشتن کیست دندان با جراحی تقریبا دردناک نیست، زیرا ناحیه به صورت موضعی بی حس می‌شود. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به کشیدن دندان در حین برداشتن کیست داشته باشید، بنابراین ممکن است مقداری فشار و درد احساس کنید.
روند بهبودی پس از برداشتن کیست دندان چقدر طول می‌کشد؟
اگر چندین دندان و بافت استخوان فک به همراه کیست برداشته نشود، بهبودی لثه و بافت اطراف پس از برداشتن کیست در بیشتر موارد فقط چند هفته طول می‌کشد.
پیشگیری از کیست دندان
رعایت عادات بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، گام‌های بزرگی در پیشگیری از کیست‌های دندانی و تعداد زیادی از مشکلات رایج دندانی هستند. کیست‌های دندانی می‌توانند هر کسی را درگیر کنند، اما در افرادی که عادات بهداشت دهان و دندان بهتری دارند، بسیار نادرتر است. دندان‌هایی که سالم می‌مانند به ندرت دارای کیست در نزدیکی یا اطراف آن‌ها رشد می‌کند.
سخن پایانی
وضعیت سلامت دندان شما می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامت کلی شما داشته باشد. به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا از دهان و دندان خود به خوبی مراقبت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید