پیوند لثه (یا جراحی پلاستیک پریودنتال) یک عنوان عمومی برای جراحی‌های پریودنتالی است که هدف از آن‌ها پوشاندن ریشه دندان با استفاده از پیوند بافت است.
ریشه‌های دندانها معمولا در اثر عقب رفتن لثه نمایان می‌شوند. این مشکل در افرادی که مبتلا به بیماری‌های پریودنتال هستند اتفاق میافتد. محکم مسواک زدن و وارد شدن ضربه (تروما) به دندان نیز می‌تواند باعث بیرون زدگی ریشه‌های دندانها شود.
در این قسمت برخی از رایجترین انواع پیوند لثه را به شما معرفی خواهیم کرد.
انواع پیوند لثه
پیوند لثه آزاد
از این روش اغلب برای ضخیم کردن بافت لثه استفاده میکنند. برای این کار یک لایه از بافت کام (سقف دهان) بر می‌دارند و به ناحیه مد نظرشان پیوند میزنند. هر دو بخش به سرعت و بدون آسیب دائمی بهبود پیدا میکنند.
پیوند بافت همبند
از این روش اغلب برای پوشاندن ریشه‌هایی که در معرض قرار گرفته‌اند استفاده میشود. یک لایه بافت را به آرامی از لایه خارجی کام برمی‌دارند و به بافت لثه اطراف ریشه پیوند میزنند. در طول این کار بیمار تقریبا دردی را احساس نمی‌کند.
پیوند آلوگرافت پوستی
در این روش از بافت‌های اهدایی به عنوان منبع بافت برای پیوند استفاده میشود. مزیت این روش آن است که نیازی نیست که بافتی از کام خود بیمار برداشته شود. بنابراین بیمار درد کمتری را تجربه خواهد کرد.
دلایل انجام پیوند لثه
پیوند لثه یک روش رایج پریودنتال است. ممکن است عنوان آن شما را بترساند، اما باید بدانید که این روش درمانی، معمولا نتایج بسیار رضایت بخشی را به همراه دارد. در اینجا به بعضی از مزایای این جراحی اشاره می‌کنیم:
- کاهش حساسیت: هنگاهی که ریشه دندان نمایان میشود، خوردن یا نوشیدن غذاهای گرم یا سرد می‌تواند باعث ایجاد حساسیت شدید در دندان شود. با جراحی پیوند لثه ریشه دندان به صورت دائمی پوشانده میشود، ناراحتی‌های لثه کاهش پیدا می‌کند و بافت لثه به خوبی بازسازی میشود.
- ظاهر بهتر: بیماری‌های پریودنتال دارای دو مشخصه اصلی هستند که شامل عقب رفتن لثه و التهاب می‌باشد. این دو مشخصه باعث می‌شوند که دندانها بلندتر از حد معمول به نظر برسند و به همین دلیل لبخند فرد ظاهر زیبایی نخواهد داشت. پیوند لثه باعث میشود که دندانها کوتاه‌تر، متقارن‌تر و در مجموع زیباتر به نظر برسند. علاوه بر این، بافت پیوند زده شده را می‌توان گسترده‌تر کرد که از این کار برای زیباتر شدن ظاهر فرد استفاده میکنند.
- بهبود سلامت لثه: بیماری‌های پریودنتال می‌توانند به سرعت پیشرفت کنند و بافت لثه را تخریب کنند. اگر این بیماری‌ها درمان نشوند، ممکن است در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی از بافت لثه از بین برود. پیوند لثه می‌تواند به توقف فرسایش لثه و استخوان‌ها کمک کند، از مشکلات بیشتر جلوگیری کند و از ریشه‌های دندان که نمایان شده‌اند و در معرض پوسیدگی قرار دارند، محافظت کند.
پیوند لثه چگونه انجام میشود؟
هنگامی که نیاز به پیوند لثه تشخیص داده شود، دندانپزشک چند روش درمانی را قبل از انجام آن اجرا می‌کند. ابتدا باید دندانها به صورت دقیق و در تمام نواحی تمیز شوند تا اثری از جرم و باکتری بر روی دندانها و نواحی اطراف لثه باقی نماند. دندانپزشک می‌تواند با ارائه یک دستورالعمل مشخص و استفاده از ابزارهای آموزشی نحوه بهتر تمیز کردن دندانها را به بیمار آموزش دهد تا بیمار به خوبی بتواند بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های پریودنتال در او کاهش پیدا کند. معمولا در طول جراحی از بی حسی موضعی استفاده میشود. اینکه فرآیند پیوند چگونه انجام میشود تا حد زیادی به این بستگی دارد که منبع بافت از خود بیمار است یا از بافت‌های اهدایی استفاده میشود.
در ابتدا برش‌های کوچکی در محلی که می‌خواهند بافت را پیوند بزنند ایجاد میکنند تا یک جایگاه برای قرار دادن بافت ایجاد کنند. سپس یک شکاف ضخیم ایجاد میکنند و بافت را در فضای بین این شکاف قرار میدهند. معمولا اندازه بافت پیوندی از بخشی از لثه که دچار فرسایش شده است، بزرگ‌تر است، بنابراین مقدار اضافی بافت کاملا آشکار است. برای اتصال بافت و جلوگیری از جابجایی آن معمولا از بخیه استفاده میکنند. در طول هفته اول بعد از جراحی از مواد جراحی برای محافظت از ناحیه‌ای که پیوند زده شده است، استفاده میکنند. معمولا بعد از حدود شش هفته محل زخم کاملا بهبود پیدا می‌کند و با سایر نواحی یکنواخت میشود.
سخن پایانی
اگر هر گونه سوال در رابطه با پیوند لثه دارید میتوانید درباره آن با دندانپزشک خود صحبت کنید.
سوالات متداول
پیوند بافت لثه یکی از روشهای درمانی موثر در ترمیم فرسایش بافت لثه و جلوگیری از آسیب به دندانها به شمار میرود. اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در آینده دوباره به پیوند لثه احتیاج پیدا نکنید. با انجام معاینات منظم دندانپزشکی و رعایت بهداشت دهان و دندان میتوانید از آسیب جدی به لثهها و همچنین جراحی پیوند لثه پیشگیری کنید.
بسیاری از بیمههای درمانی بخش قابل توجهی از هزینه پیوند لثه را پرداخت میکنند. اگر تحت پوشش بیمه درمانی خاصی نیستید، میزان هزینه جراحی شما بستگی به نوع عملی دارد که برای شما انجام میشود. برای اطلاع از هزینههای درمانی میتوانید از دندانپزشک خود کمک بگیرید.
در صورت بروز هرگونه علائم غیر عادی مانند موارد زیر باید در اسرع وقت با دندانپزشکتان تماس بگیرید:
1. قطع نشدن خونریزی دندان بعد از 20 دقیقه (در این مدت باید محل زخم را با گاز استریل فشار دهید)
2. درد، تورم و کبودی بیش از حد و غیر عادی
بعد از جراحی ممکن است یک تا دو هفته زمان ببرد تا بهبودی کامل پیدا کنید. اما خوشبختانه میتوانید یک روز بعد از پایان جراحی به فعالیتهای عادی خود برگردید.
میزان درد بعد از جراحی به نوع پیوند بستگی دارد. اگر برای پیوند از سقف دهان (کام) بافتی جدا نشده باشد، تقریبا هیچ دردی را احساس نخواهید کرد. اما اگر بافت مورد نیاز برای پیوند را از سقف دهان بردارند، احتمالا تا چند روز احساس ناراحتی می‌کنید. در این شرایط، زخم سقف دهان مانند زخمی است که در اثر سوختگی با غذای داغ ایجاد شده باشد، اما خوشبختانه سرعت بهبودی این زخم‌ها بسیار زیاد است. شما میتوانید برای کاهش میزان درد در این دوران از مسکن‌های ضد التهابی استفاده کنید.
به مدت یک تا دو هفته بعد از جراحی، غذای نرم بخورید و از خوردن غذاهای داغ خودداری کنید. تخم مرغ، ماکارونی، ژله، ماست، پنیر، سبزیجات پخته شده و بستنی از جمله مواد غذایی هستند که میتوانید در این دوران از آن‌ها استفاده کنید.
بلافاصله بعد از انجام جراحی میتوانید به خانه بروید. باید توجه داشته باشید که اگر در طول درمان به شما آرام بخش تزریق شود، نمیتوانید رانندگی کنید و نیاز به همراه دارید. دندانپزشک در مورد مراقبتهای بعد از عمل با شما صحبت خواهد کرد و توصیههای ضروری در مورد رژیم غذایی، فعالیتهای بدنی و داروهای مورد نیاز را با شما در میان خواهد گذاشت. تا زمان بهبوذی کامل نباید لثه ترمیم شده را نخ دندان بکشید و نباید بر روی آن مسواک بزنید. برای شستشوی دهان به شما محلول مخصوصی داده میشود تا در طول دوران بهبودی از رشد پلاکها در دهان شما جلوگیری شود. همچنین ممکن است برای کاهش خطر عفونت لثه برای شما آنتی بیوتیک تجویز شود.
مانند پیوند بافت همبند، در پیوند آزاد لثه نیز از بافت سقف دهان (کام) استفاده میشود. اما در اینجا به جای برش پوشت و برداشتن بافت همبند اپیتلیالی، قطعه کوچکی از بافت کام را به صورت مستقیم جدا میکنند و به ناحیه مورد نظر پیوند میزنند. این نوع پیوند معمولا در بیمارانی انجام میشود که لثه‌های نازکی دارند و برای درمان به مقدار بیشتری از بافت پیوندی نیاز دارند.
پیوند بافت همبند رایجترین روش برای درمان فرسایش لثه است. فرسایش لثه زمانی اتفاق میافتد که ریشه دندان در معرض قرار بگیرد. در این نوع پیوند یک فلپ (زبانه) از سقف دهان (کام) بریده میشود و بافت زیر آن را که بافت پیوندی زیر اپیتلیالی نامیده میشود، جدا میکنند و به ناحیه مورد نظر پیوند میدهند. بعد از برداشتن بافت پیوندی، فلپ سقف دهان را بخیه میزنند.
در این روش به جای برداشتن بافت از کام، بافت پیوندی را از اطراف دندانی که نیاز به ترمیم دارد، بر می‌دارند. فلپ (زبانه) که در اینجا پدیکل نامیده میشود را به صورت جزئی برش میدهند، به گونه‌ای که یک سمت آن به لثه متصل باقی بماند. در مرحله بعد، لثه را برای پوشاندن ریشه‌ای که در معرض قرار گرفته است بالا یا پایین کشیده و در جای مناسب بخیه زده میزنند. این روش فقط در بیمارانی قابل انجام است که در اطراف دندان مورد نظر، میزان زیادی بافت لثه داشته باشند.
پیوند بافت نرم در بیماری لثه، لثه‌های نازک را تقویت می‌کند و یا مناطقی که لثه تحلیل رفته است را پر می‌کند. بافت پیوندی که اغلب از سقف دهان گرفته شده، به محل مورد نظر بخیه میشود و بافت را به ناحیه آسیب دیده اضافه می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید