دندان‌های آسیاب سوم که به آن‌ها دندان عقل نیز گفته می‌شود، آخرین دندان‌هایی هستند که در بخش انتهایی دهان در می‌آیند. این دندان‌ها معمولا در سنین 17 تا 21 سالگی ظهور پیدا می‌کنند. در دهان بسیار از افراد فضای کافی برای در آمدن دندان عقل وجود ندارد. این مسئله باعث بروز مشکلات بسیاری می‌شود. در این شرایط معمولا دندان عقل را می‌کشند. جراحی دندان عقل یک پدیده بسیار رایج است و بهبودی بعد از آن ممکن است تا یک هفته طول بکشد. اگر دندان عقل از نوع نهفته باشد، احتمالا دوران بهبودی بیشتر از یک هفته طول می‌کشد. نهفتگی دندان عقل در شرایطی رخ می‌دهد که دندان بیرون نزند و در داخل لثه باقی بماند.
جراحی دندان عقل
جراحی دندان عقل یک عمل سرپایی است که در یک روز انجام می‌شود. با توجه به شرایط بیمار جراحی را با استفاده از بی حسی موضعی و یا بیهوشی انجام می‌دهند. بعد از پایان جراحی و با گذشت زمان بی حسی از بین می‌رود. درد، تورم و خونریزی در روز اول کاملا طبیعی است. برای بهبود این وضعیت می‌توانید از کیسه یخ استفاده کنید. دندانپزشک به شما دستورالعمل‌های لازم را در مورد مراقبت‌های بعد از جراحی و استفاده از مسکن‌ها خواهد داد.
بهتر است برای جراحی دندان عقل با یک همراه به دندانپزشک مراجعه کنید تا در مسیر بازگشت به خانه تنها نباشید. بعد از جراحی باید غذاهای نرم بخورید و از مصرف الکل، قهوه و کشیدن سیگار خودداری کنید. به یاد داشته باشید که نباید برای نوشیدن از نی استفاده کنید. این کار می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.
دوران بهبودی
بیشتر افراد طی سه تا چهار روز بعد از جراحی دندان عقل، کاملا بهبود پیدا می‌کنند. اگر دندان عقل از نوع نهفته باشد و یا کاملا از لثه خارج نشده باشد، ممکن است برای بهبودی به یک هفته کامل زمان نیاز باشد.
بهبودی جای زخم جراحی ممکن است چند ماه طول بکشد. به همین دلیل احتمال عفونی شدن زخم تا چند هفته وجود دارد.
شما می‌توانید یک روز بعد از جراحی، فعالیت‌های روزانه خود را آغاز کنید، اما باید از انجام هرگونه فعالیتی که منجر به پاره شدن بخیه‌ها و یا از بین رفتن لخته خون شود خودداری کنید. از جمله فعالیت‌هایی که نباید انجام شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمرین‌های ورزشی دشوار
- کشیدن سیگار
- تف کردن
- استفاده از نی برای نوشیدن
مقداری تورم، درد و خونریزی بعد از جراحی دندان عقل کاملا طبیعی است. اگر درد و یا خونریزی بیش از حد باشد باید با دندانپزشک تماس بگیرید. این علائم باید تا سه روز بعد از جراحی کاهش پیدا کند و بعد از گذشت یک هفته به صورت کامل از بین برود.
بعضی از علائم می‌تواند نشان دهنده عفونت و یا آسیب به اعصاب باشد. این علائم عبارتند از:
- مشکل در بلع یا تنفس
- تب
- عدم تاثیر مسکن‌ها در کنترل درد
- تورمی که با گذشت زمان بدتر شود
- بی حسی
- خارج شدن خون یا عفونت از بینی
- خونریزی مداوم
مراقبت در منزل
برای پیشگیری از عوارض و عفونت، باید بعد از جراحی بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. دندانپزشک به شما خواهد گفت که در روزهای بعد از جراحی چگونه دهانتان را تمیز کنید. ممکن است دندانپزشک از شما بخواهد که برای یک روز مسواک نزنید و یا نخ دندان نکشید.
دستورالعمل‌های معمول برای رعایت بهداشت دهان و دندان شامل موارد زیر است:
- برای تمیز نگه داشتن جای زخم می‌توانید از آب نمک استفاده کنید. بعد از شست و شو نباید آب را از دهانتان بیرون بریزید. باید دهانتان را باز کنید تا آب به آرامی از دهان خارج شود.
- با استفاده از یک گاز استریل به آرامی خون اضافی محل زخم را پاک کنید.
مراقبت از بخیه‌ها و لخته خون تا یک هفته بعد از جراحی بسیار مهم است. خونی که بر روی حفره دندان وجود دارد از آن مراقبت کرده و به بهبودی زخم کمک می‌کند. اگر لخته خون از بین برود باعث ایجاد درد شدید و عفونت می‌شود. در این شرایط گفته می‌شود که بیمار دچار حفره خشک شده یا درای ساکت شده است.
در طول دوران بهبودی باید از موارد زیر اجتناب کنید:
- هرکاری که به بخیه‌ها آسیب بزند و یا لخته خون را از بین ببرد.
- کشیدن سیگار
- تف کردن
- استفاده از نی
مدیریت درد
بهترین راه برای کنترل درد و کاهش تورم جای جراحی استفاده از کیسه یخ و مصرف داروهای مسکن است. در مورد دفعات استفاده از کیسه یخ از دندانپزشکتان راهنمایی بخواهید.به یاد داشته باشید که نباید یخ را به صورت مستقیم بر روی صورتتان قرار دهید. این کار می‌تواند باعث سوختگی پوست صورت شود.
ممکن است دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند. این کار برای جلوگیری از عفونت زخم جراحی انجام می‌شود. حتما مطابق با دستور پزشک دوره درمان با آنتی بیوتیک را کامل کنید.
در طول دوران بهبودی چه غذاهایی را بخوریم؟
نوشیدن مقدار زیاد آب و تغذیه سالم در دوران بهبودی بعد از جراحی دندان عقل بسیار مهم است. در مورد نوع مواد غذایی که می‌توانید بخورید از دندانپزشکتان راهنمایی بخواهید. بعد از جراحی دندان عقل باید غذاهایی بخورید که زیاد به جویدن نیاز نداشته باشند و به لخته خون یا بخیه‌های جراحی آسیب نزنند.
از جمله غذاهای مناسب برای این دوران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوره سیب زمینی
- سوپ
- اسموتی
- پودینگ
خوردن غذاهای زیر در این دوران می‌تواند روند بهبودی شما را با مشکل رو به رو کند:
- غذاهای بسیار داغ
- آجیل
- غذاهایی که به جویدن زیاد نیاز دارند
دیدگاهتان را بنویسید