ما از دهان و دندانهای خود استفاده زیادی میکنیم، بنابراین تعجب آور نیست که در طول زمان با مشکلاتی مواجه شویم، بخصوص اگر بدرستی از دندانهای خود محافظت نکنیم. با رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان از اکثر مشکلات دهانی و دندانی پیشگیری کرد. شما احتمالا در طول زندگی خود حداقل یک مشکل دندانی را تجربه خواهید کرد. در این مقاله درباره انواع بیماریهای دهان و دندان و چگونگی درمان آنها مطالبی آورده شده است.
پوسیدگی دندان
پوسیدگیها قسمتهایی از دندان هستند که برای همیشه آسیب دیدهاند و حتی ممکن است سوراخهایی در آنها وجود داشته باشد. پوسیدگی دندانها معمولا رایج است و زمانی رخ میدهد که باکتریها، غذا و اسید، دندانهای شما را بپوشانند و یک پلاک را تشکیل دهند. اسید روی دندان شروع به از بین بردن مینا و سپس عاج زیرین یا بافت همبند میکند. با گذشت زمان، این میتواند منجر به آسیب دائمی شود.
بیماری لثه (ژنژیویت)
بیماری لثه که به آن التهاب لثه نیز گفته میشود، به معنای ایجاد التهاب در لثهها است. این معمولا نتیجه ایجاد پلاک روی دندانهای شما به دلیل عادتهای نامناسب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. التهاب لثه میتواند باعث تورم و خونریزی لثهها در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن شود. ژنژیویت درمان نشده میتواند منجر به پریودنتیت شود که یک عفونت جدی تر است.
پریودنتیت
با پیشرفت پریودنتیت، عفونت میتواند به فک و استخوان شما سرایت کند. همچنین میتواند موجب واکنش التهابی در کل بدن شود.
دندانهای ترک خورده یا شکسته
دندانها ممکن است در اثر ضربه خوردن، جویدن غذاهای سفت و یا ساییده شدن به یکدیگر در طول شب، ترک بخورند یا بشکنند. دندان ترکخورده میتواند بسیار دردناک باشد. اگر دندان ترک خورده یا شکسته دارید، باید فورا به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
دندانهای حساس
اگر دندانهای شما حساس هستند، ممکن است بعد از خوردن غذاها یا نوشیدنیهای سرد و گرم احساس درد یا ناراحتی کنید. حساسیت دندان به عنوان “حساسیت بیش از حد عاج” نیز نامیده میشود. این حساسیت گاهی اوقات بطور موقت پس از درمان ریشه دندان (عصب کشی) و یا پر کردن آن رخ میدهد. همچنین میتواند نتیجه موارد زیر باشد:
- بیماری لثه
- عقب نشینی لثهها
- دندان ترک خورده
- پرکنندهها یا تاجهای فرسوده
برخی افراد بطور طبیعی دندانهای حساسی دارند، زیرا مینای دندان نازکتری دارند. اغلب اوقات، دندانهای حساس طبیعی را میتوان با تغییر در رژیم روزانه بهداشت دهان درمان کرد. برندهای خاصی از خمیر دندان و دهانشویه برای افراد دارای دندانهای حساس وجود دارد.
سرطان دهان
سرطان دهان شامل موارد زیر است:
- لثهها
- زبان
- لب
- گونه
- کف دهان
- کام سخت و نرم
یک دندانپزشک معمولا اولین کسی است که سرطان دهان را تشخیص میدهد. مصرف دخانیات، مانند سیگار کشیدن و جویدن تنباکو، بزرگترین عامل خطر برای سرطان دهان است.
براساس گزارش بنیاد سرطان دهان (OCF)، در سال جاری تقریبا ۵۰۰۰۰ آمریکایی به سرطان دهان مبتلا خواهند شد. بطور کلی، هر چه زودتر سرطان دهان تشخیص داده شود، چشمانداز بهتری خواهد داشت.
ارتباط بین سلامت دهان و دندان و سلامت عمومی
سلامت دهان و دندان در سالهای اخیر اهمیت زیادی پیدا کردهاست، زیرا محققان ارتباط بین کاهش سلامت دهان و بیماریهای سیستمیک را کشف کردهاند. به نظر میرسد که یک دهان سالم میتواند به شما در حفظ بدنی سالم کمک کند. طبق گفته کلینیک مایو، باکتریها و التهاب دهان ممکن است با موارد زیر مرتبط باشند:
- بیماری قلبی
- اندوکاردیت یا التهاب درونشامه قلب
- زایمان زودرس
- وزن کم هنگام تولد
باکتریها میتوانند از حفره دهان شما تا جریان خون پخش شوند و باعث اندوکاردیت عفونی شوند. اندوکاردیت عفونی یک عفونت تهدید کننده حیات دریچههای قلب است. دندانپزشک ممکن است قبل از انجام هر گونه عمل دندانپزشکی که بتواند باکتریها را در دهان شما دفع کند، مصرف آنتیبیوتیک را به عنوان یک اقدام پیشگیرانه به شما توصیه کند.
درمان مشکلات دهان و دندان
اگر حتی به خوبی از دندانهای خود مراقبت میکنید، حداقل سالی دو بار باید توسط دندانپزشک معاینه شوید. اگر علائم بیماری لثه، عفونت و یا مشکلات دیگر را داشته باشید، دندانپزشک درمانهای دیگری را توصیه خواهد کرد.
تمیز کردن
تمیز کردن حرفهای که به عنوان جرم گیری و روت پلنینگ نیز شناخته میشود، میتواند هر گونه پلاکی که ممکن است در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دست داده باشید را از بین ببرد. همچنین تارتار (مخلوط پلاک با مواد معدنی داخل بزاق دهان) را از بالا و پایین خط لثه که در طی تمیز کردن معمول قابلدستیابی نیست، از بین خواهد برد. این کار معمولا توسط یک متخصص بهداشت انجام میشود. بعد از برداشتن تمام جرم از روی دندانهای شما، متخصص بهداشت از یک مسواک پر قدرت برای مسواک زدن دندانهای شما استفاده میکند. سپس از نخ دندان و محلول شستشو برای از بین بردن باقیماده آلودگیها استفاده خواهد کرد.
درمانهای فلوراید
پس از تمیز کردن دندان، دندانپزشک ممکن است برای کمک به مبارزه با پوسیدگی دندان از فلورایدتراپی استفاده کند. فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که به تقویت مینای دندان شما کمک کرده و دندانها را در برابر باکتریها و اسیدها مقاوم تر میکند.
آنتی بیوتیکها
اگر شما علائم عفونت لثه را نشان دهید و یا یک آبسه دندانی داشته باشید که به سایر دندانها و یا فک شما سرایت کرده باشد، دندانپزشک ممکن است برای رهایی از این عفونت آنتیبیوتیک تجویز کند. آنتیبیوتیک ممکن است به شکل دهانشویه، ژل، قرص و یا کپسول باشد. ژل آنتیبیوتیک موضعی نیز ممکن است در طول عمل جراحی به دندانها و یا لثهها اعمال شود.
پرکنندهها، تاجها و سیلانتها
یک پر کننده برای ترمیم پوسیدگی، ترک یا سوراخ در دندان به کار میرود. دندانپزشک ابتدا از یک مته برای برداشتن ناحیه آسیبدیده دندان و سپس پر کردن سوراخ با برخی مواد مانند آمالگام یا کامپوزیت استفاده خواهد کرد.
روکش زمانی استفاده میشود که بخش بزرگی از دندان شما باید برداشته شود و یا به خاطر جراحت از بین رفته باشد. دو نوع روکش وجود دارد: یک روکش ایمپلنت که روی ایمپلنت قرار میگیرد و یک روکش معمولی که روی دندان طبیعی قرار میگیرد. هر دو نوع روکش شکافی که روی دندان طبیعی شما ظاهر شده است را پر میکند.
سیلانتهای دندانی پوششهای نازک و محافظی هستند که روی دندانهای عقب یا دندانهای آسیا قرار میگیرند تا از ایجاد پوسیدگی جلوگیری کنند. دندانپزشک ممکن است به محض رویش اولین دندان آسیا در سن ۶ سالگی و دوباره در سن ۱۲ سالگی، برای کودک شما یک سیلانت توصیه کند. اعمال سیلانتها آسان و کامل بدون درد است.
عصب کشی
اگر پوسیدگی دندان به تمام طول دندان تا عصب برسد، ممکن است به عصب کشی نیاز داشته باشید. در طول عصب کشی، عصب برداشته شده و با یک پر کننده ساختهشده از یک ماده زیست سازگار، که معمولا ترکیبی از یک ماده لاستیک مانند به نام گوتا پرکا و سمان رزینی چسبنده است، جایگزین میشود.
پروبیوتیکها
پروبیوتیکها بیشتر به خاطر نقششان در سلامت دستگاه گوارش شناخته شدهاند، اما تحقیقات جدید نشان دادهاست که باکتریهای سالم ممکن است برای دندانها و لثهها مفید باشند.
طبق تحقیقات انجام شده، پروبیوتیکها از ایجاد پلاک جلوگیری میکنند و بوی بد دهان را درمان میکنند. آنها همچنین به پیشگیری از سرطانهای دهان و کاهش التهاب ناشی از بیماریهای لثه کمک میکنند.
در حالی که آزمایشهای بالینی بزرگ هنوز هم برای اثبات اثربخشی آنها مورد نیاز است، نتایج تا به امروز امیدوار کننده بوده است. شما میتوانید از مکملهای پروبیوتیک استفاده کنید و یا غذاهای حاوی باکتریهای مفید مثل ماست، کفیر و کیمچی مصرف کنید. سایر غذاهای پروبیوتیک محبوب شامل کلم ترش، تمپه (یک غذای مبتنی بر سویا) و میسو (خمیر سویا) هستند.
تغییر عادات روزانه
سالم نگه داشتن دهان یک تعهد روزانه است. یک متخصص بهداشت دهان و دندان میتواند به شما یاد دهد که چگونه بطور روزانه از دندانها و لثههای خود مراقبت کنید. علاوه بر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، برنامه روزانه شما میتواند شامل دهانشویه، شستشوی دهان و احتمالا ابزارهای دیگر مانند واتر فلاسر یا واترپیک باشد.
سوالات متداول
اگر علائم زیر را داشتید باید حتما به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است درد یا ناراحتی خاصی را به همراه نداشته باشند، اما نشان دهنده مشکلاتی هستند که نیاز به مراقبتهای پزشکی دارند:
1. عدم قرارگیری درست دندانها بر روی یکدیگر و یا جابجا شدن دندانهای مصنوعی
2. تشکیل پاکتهای عمیق بین دندانها و لثهها
3. خونریزی لثهها در طول مسواک زدن یا بعد از آن
4. لق شدن و جابجایی دندانها
5. بوی بد و یا طعم بد دهان
6. فرسایش لثهها
7. قرمزی، تورم و یا حساسیت در لثهها
دیدگاهتان را بنویسید