جرم گیری عمیق دندان (اسکیلینگ و روت پلنینگ)

گاهی اوقات دندانپزشک به بیمار پیشنهاد می‌کند که اسکیلینگ یا جرم گیری انجام دهد. گاهی اوقات همراه با اسکیلینگ، روت پلنینگ نیز انجام می‌شود. به این کار در اصطلاح جرم گیری عمیق گفته می‌شود. از اسکیلینگ و روت پلنینگ برای درمان بیماری پریودنتال مزمن یا بیماری لثه استفاده می‌کنند. این نوع جرم گیری معمولا عمیق‌تر از جرم گیری عادی است.

معمولا برای جرم گیری عمیق به چند بار مراجعه به دندانپزشک نیاز است. بسته به شدت بیماری پریودنتال و میزان فرسایش لثه‌ها ممکن است بیمار به بی حسی موضعی نیز نیاز داشته باشد. دوران بهبودی بعد از جرم گیری عمیق، معمولا چند روز است.

چه زمانی به جرم گیری عمیق نیاز است؟

اگر دندانپزشک علائم بیماری پریودنتال مزمن را در دهان مشاهده کند، توصیه می‌کند که اسکیلینگ و روت پلنینگ انجام شود. این کار مانع از پیشرفت بیماری می‌شود و اثرات مخرب آن را از بین می‌برد.

بیماری پریودنتال مزمن زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های موجود در پلاک‌های دندانی باعث فرسایش لثه‌ها شوند. در این شرایط پاکت‌های پریودنتال در اطراف دندان شکل می‌گیرد. این پاکت‌ها محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها هستند و باعث پیشرفت بیماری لثه می‌شوند.

اگر بیماری پریودنتال مزمن درمان نشود منجر به موارد زیر می‌شود:

• از دست دادن استخوان و بافت
• لق شدن دندان‌ها
• از دست دادن دندان‌ها
• جا به جا شدن دندان‌ها

برخی از دلایل ابتلا به بیماری پریودنتال عبارتند از:

• بهداشت نامناسب دهان و دندان
• کشیدن سیگار
• افزایش سن
• تغییرات هورمونی
• تغذیه نامناسب
• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری پریودنتال
• ابتلا به بعضی بیماری‌ها

علاوه بر پاکت‌های پریودنتال، سایر علائم بیماری لثه مزمن شامل موارد زیر است:

• خونریزی لثه
• التهاب، قرمزی و حساسیت لثه
• بوی بد دهان
• جا به جایی دندان‌های دائمی
• تغییرات بایت

جرم گیری عمیق چگونه انجام می‌شود؟

اسکیلینگ و روت پلنینگ در کلینیک دندانپزشک و به صورت سرپایی انجام می‌شود. تعداد دفعات مراجعه به دندانپزشک به شدت بیماری لثه بستگی دارد. در صورت نیاز در طول درمان برای تسکین درد احتمالی از بی حسی موضعی نیز استفاده می‌شود. اگر نگران درد هستید حتما درباره آن با دندانپزشکتان صحبت کنید.

دندانپزشک در ابتدا اسکیلینگ یا جرم گیری را انجام می‌دهد. در طول جرم گیری پلاک‌ها را از روی دندان‌ها و داخل پاکت‌های پریودنتال حذف می‌کنند. در مرحله بعد روت پلنینگ انجام می‌شود. برای این کار ریشه‌های دندان را صاف و هموار می‌کنند تا لثه‌ها بتوانند دوباره به دندان‌ها متصل شوند.

بسته به شدت بیماری ممکن است بیمار به درمان‌های تکمیلی نیز نیاز داشته باشد. استفاده از ترکیبات ضد باکتریایی در طول درمان و یا تجویز آنتی بیوتیک خوراکی از جمله این درمان‌هاست.

گاهی اوقات بیمار نیاز به اجرای فرآیند host modulation دارد. در این روش درمانی داروهایی را به صورت مستقیم به داخل لثه تزریق می کنند. این کار اثرات منفی بیماری پریودنتال مزمن را از بین می‌برد و احتمال عفونت را کاهش می‌دهد.

برای جرم گیری عمیق معمولا از ابزارهای معمول این کار استفاده می‌کنند. اما وسایل خاصی مانند لیزر و یا دستگاه‌های اولتراسونیک نیز برای این کار وجود دارد.  اگرچه مطالعات نشان می‌دهد که ابزارها و روش‌های جدید جرم گیری موثر تر از روش‌های معمول و قدیمی تر نیستند.

آیا جرم گیری عمیق درد دارد؟

انجام اسکیلینگ می‌تواند ناراحت کننده باشد به ویژه در شرایطی که بیمار دارای لثه‌های حساس باشد. در این شرایط و در صورت نیاز، دندانپزشک برای آرامش بیشتر بیمار از داروهای بی حسی استفاده می‌کند. اگر نگران درد ناشی از این نوع جرم گیری هستید حتما با دندانپزشکتان صحبت کنید تا با توجه به شدت جرم گیری برای شما از داروهای بی حسی یا آرام بخش استفاده شود. برای انجام اسکیلینگ ممکن است به چند جلسه‌ی درمانی نیاز باشد. دندانپزشک در هر بار مراجعه قسمت متفاوتی از دهان را مورد بررسی قرار می‌دهد. بعضی از دندانپزشکان دهان را به چهار بخش تقسیم می‌کنند، اما بعضی دیگر ترجیح می‌دهند دهان را به دو بخش تقسیم کنند و اسکیلینگ در دو جلسه انجام دهند. اگر نگران زیاد بودن تعداد جلسات درمان هستید می‌توانید از دندانپزشکتان درخواست کنید تا در صورت امکان درمان شما را در یک جلسه انجام دهد. البته باید بدانید که انجام این کار برای تمام بیماران امکان پذیر نیست.

بعد از جرم گیری عمیق

بعد از انجام اسکیلینگ و روت پلنینگ ممکن است دهان حساس و یا دردناک شود. بعضی از بیماران تا چند روز بعد دچار تورم و خونریزی می‌شوند. برای بهبود این شرایط ممکن است برای بیمار خمیردندان ضد حساسیت ویا دهانشویه تجویز شود. در پایان درمان از بیمار خواسته می‌شود تا برای بررسی و معاینه لثه‌ها، اندازه گیری عمق پاکت‌های لثه و اطمنیان از درمان، مجددا به دندانپزشک مراجعه کند. اگر پس از جرم گیری پاکت‌های لثه عمیق تر شده باشند ممکن است برای بیمار از گزینه‌های درمانی دیگری استفاده شود.

مزایای جرم گیری عمیق

فرآیند اسکیلینگ و روت پلنینگ به عنوان بهترین روش برای درمان بیماری پریودنتال شناخته شده است. مطالعات نشان می ‌دهد که با استفاده از این روش می‌توان متوسط 5 میلی متر فاصله بین دندان و لثه را کاهش داد. با کاهش پاکت‌های پریودنتال در اطراف دندان‌ها، خطر از دست دادن دندان، استخوان و بافت لثه نیز کاهش پیدا می‌کند.

خطرات جرم گیری

جرم گیری دندان تقریبا بی خطر است. ممکن است بعد از جرم گیری، لثه‌ها دچار عفونت شوند. به همین دلیل معمولا دندانپزشک برای بیمار آنتی بیوتیک یا استفاده از دهانشویه‌های خاصی را تجویز می‌کند.  

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

بعد از انجام اسکیلینگ و روت پلنینگ، اگر دچار علائم زیر شدید باید با دندانپزشکتان تماس بگیرید:

• شدید شدن درد
• عدم بهبودی لثه‌ها
• تب

احساس درد و حساسیت در لثه‌ها ممکن است تا چند روز ادامه پیدا کند. هرگونه عارضه‌ای باید بعد از چند هفته از بین برود. اگر با گذشت چند هفته هنوز بهبود پیدا نکردید باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

مراقبت‌های بعد از جرم گیری عمیق

بعد از اسکیلینگ و روت پلنینگ باید مانند همیشه بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. در این شرایط نیز باید حداقل روزی دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. رعایت رژیم غذایی سالم و مراجعه منظم به دندانپزشک برای جلوگیری از عود مجدد بیماری پریودنتال بسیار مهم است.

افرادی که سابقه ابتلا به بیماری پریودنتال را دارند باید هر سه یا چهار ماه یکبار برای جرم گیری به دندانپزشک مراجعه کنند. با گذشت زمان و بهبود وضعیت لثه این افراد می‌توانند به وضعیت عادی برگردند و شش ماه یکبار جرم گیری انجام دهند.

سخن آخر

اسکیلینگ و روت پلنینگ یکی از روش‌های رایج برای درمان بیماری پریودنتال مزمن است. این نوع جرم گیری معمولا در مطب دندانپزشک و به صورت سرپایی انجام می‌شود. با توجه به شرایط بیمار ممکن است بی حسی نیز انجام شود. گاهی اوقات برای تکمیل درمان نیاز است بیمار چندین بار به کلینیک مراجعه کند. به دنبال درمان ممکن است چند عارضه ی جانبی خفیف نیز تا چند روز احساس شود که معمولا با گذشت زمان از بین می‌رود.