فلوراید ماده معدنی است که به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی و آب وجود دارد. هر روز، مواد معدنی طبق دو فرآیند به دندان وارد ( رمینرالیزاسیون) و از آن خارج (دمینرالیزاسیون) میشوند. برداشت مواد معدنی (دمینرالیزاسیون) از لایه سطحی مینا وقتی رخ میدهد که اسیدهای حاصل از باکتریها و قندها به مینا حمله میکنند. مواد معدنی نظیر فلوراید، کلسیم و فسفات از غذاها و آب مصرف شده وارد مینای دندان می شوند (رمینرالیزاسیون). دمینرالیزاسیون بدون رمینرالیزاسیون کافی برای ترمیم لایه مینا ، منجر به پوسیدگی دندان میشود.
فلوراید با ایجاد مقاومت بیشتر در برابر حملات اسیدهای حاصل از باکتریها و قندها در دهان به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک میکند. میتواند پوسیدگی اولیه را هم متوقف کند. در کودکان زیر ۶ سال، این ماده در زمان تکامل دندانهای دائمی استفاده میشود و باعث میشود که نفوذ اسیدها به دندان دشوار شود. همچنین سرعت رمینرالیزاسیون را هم افزایش میدهد و تولید اسید را در بین کودکان و هم در بزرگسالان مختل میکند.
اشکال فلوراید
- در مواد غذایی و آب یافت میشود.
- میتواند به طور مستقیم از طریق خمیر دندان و دهان شویه وارد دندان شود.
- دهانشویه‌های فلورایددار با غلظت کم در داروخانه‌ها در دسترس است. غلظت‌های بیشتر نیاز به تجویز پزشک دارد.
- دندانپزشک در مطب میتواند فلوراید را به صورت ژل، فوم و یا وارنیش، برای دندان استفاده کند. این‌ها حاوی مقادیر بالاتری از این ماده نسبت به مقدار موجود در خمیر دندان و دهانشویه هستند.
- وارنیش بر روی دندانها مالیده میشود.
- فوم داخل یک محافظ دهان گذاشته میشود که برای مدت یک تا چهار دقیقه در دهان قرار میگیرد.
- ژل‌ها را می‌توان هم مثل وارنیش هم مثل فوم استفاده کرد.
- مکمل‌های فلوراید نیز به شکل محلول و قرص در دسترس هستند و باید توسط دندانپزشک، پزشک اطفال و یا پزشک خانواده تجویز شوند.
مهم ترین زمان مصرف فلوراید
سنین ۶ ماه تا ۱۶ سال برای قرار گرفتن در معرض این ماده، مهم است. این بازه زمانی است که در طی آن دندانهای شیری و دائمی در حال رویش هستند. با این حال، بزرگسالان نیز از مزایای آن بهره‌مند میشوند.
تحقیقات جدید نشان میدهد که دهانشویه‌های فلورایددار، خمیر دندانها و سایر مواد دارای این ماده برای مبارزه با پوسیدگی نقش مهمی در استحکام دندان ایفا میکنند.
افراد با شرایط زیر ممکن است در معرض خطر بیشتر پوسیدگی دندان قرار داشته باشند و از این رو از درمان‌های اضافی فلوراید بهره‌مند شوند
- افراد با دهان خشک: که به آن زروستومی هم گفته میشود. علل خشکی دهان شامل
- بیماری‌هایی از قبیل سندروم شوگرن
- بعضی از داروها (مانند داروهای آلرژی، آنتی‌هیستامین‌ها، ضد اضطراب‌ها، داروهای ضد فشار خون)
- درمان رادیوتراپی سر و گردن فرد را مستعد ابتلا به پوسیدگی دندان میکند. نبود بزاق باعث میشود که شستن ذرات غذا و خنثی کردن اسیدها دشوار باشد.
- بیماری‌های لثه: به نام پریودنتیت میتواند دندان و ریشه دندان شما را در معرض خطر پوسیدگی قرار دهند. ژنژیویت (التهاب لثه) مرحله اولیه پریودنتیت می‌باشد.
- تاریخچه پوسیدگی‌های مکرر: اگر هر سال دچار پوسیدگی می‌شوید بهتر است از مزایای این ماده بهره‌مند شوید.
- وجود روکش یا براکت یا وسایل ارتودنسی داخل دهان: چون ریسک پوسیدگی در اطراف این‌ها بالاتر می‌باشد.
خطرات مرتبط با مصرف فلوراید
- فلوراید ایمن و موثر است، اما در دوزهای بالا میتواند خطرناک باشد که دوز مسمومیت هم بر اساس وزن فرد مشخص می شود.
- به همین دلیل، مهم است که والدین به دقت بر استفاده فرزندشان از محصولات حاوی فلوراید نظارت کنند و محصولات فلوراید را از دسترس کودکان، به ویژه افراد زیر ۶ سال، دور نگه دارند.
- علاوه بر این، مقادیر اضافی این ماده میتواند باعث ایجاد نقایصی در مینای دندان شود که از لکههای سفیدی که به سختی قابل تشخیص است تا تغییر رنگ‌های قهوهای قابل مشاهده ممکن است متغیر باشد. این نقایص به نام فلوروزیس شناخته میشوند و زمانی رخ میدهد که دندانها در سنین زیر ۶ سال درحال شکل گیری هستند.
- فلوروزیس میتواند با میزان فلوراید موجود در آب هم مرتبط باشد. اگر از آبی استفاده می‌کنید که در مورد مواد معدنی (به ویژه فلوراید) مطمئن نیستید، نمونه آب باید تست شود.
- اگر چه تغییر رنگ ناشی از فلوراید را نمی‌توان با بهداشت طبیعی حذف کرد، دندانپزشک شما ممکن است قادر باشد این لکه‌ها را با مواد ساینده‌های حرفه‌ای یا بلیچینگ از بین ببرد.
- با این حال، به خاطر داشته باشید که رسیدن به دوز خطرناک با توجه به غلظت پایین آن در محصولات خانگی بسیار مشکل است.
چند نکته مفید در مورد فلوراید
- از دسترس کودکان دور نگه دارید.
- از خمیر دندانهای طعم دار پرهیز کنید، زیرا این خمیر دندانها به علت مزه خوب تمایل به بلعیده شدن دارند. از خمیر دندان به اندازه نخود بر روی مسواک فرزندتان استفاده کنید.
آیا با استفاده از بطری آب از مزایای فلوراید بهره مند نمی‌شویم؟
با وجود اینکه هیچ مطالعات علمی وجود ندارد که نشان دهد افرادی که آب را از بطری‌های آب می‌نوشند، خطر پوسیدگی بیشتری دارند، انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) می‌گوید که چنین افرادی ممکن است از مزایای فلوراید آب بهره کمتری ببرند. ADA اضافه میکند که بیشتر بطری‌های آب مقدار کافی این ماده که ۰.۷ تا ۱.۲ بخش در هر میلیون است را ندارند. برای فهمیدن اینکه آیا بطری آب حاوی آن است یا نه، برچسب روی شیشه را بررسی کنید.
آیا سیستم تصفیه آب خانگی بر سطح فلوراید آب آشامیدنی تاثیر می‌گذارد؟
- مقدار فلوراید آب آشامیدنی به نوع سیستم تصفیه آب خانگی بستگی دارد. سیستم‌های تقطیر با بخار ۱۰۰ درصد این ماده را حذف میکنند.
- سیستم‌های اسمز معکوس بین ۶۵ % و ۹۵ % این ماده را حذف میکنند.
- فیلترهای کربن فلوراید را حذف نمی‌کنند. یک استثنا: برخی از فیلترهای کربن فعال حاوی آلومینا فعال هستند که ممکن است بیش از ۸۰ % از این ماده را حذف کنند.
- اگر از یک سیستم تصفیه آب خانگی استفاده می‌کنید، آب خود را حداقل هر سال برای ایجاد سطح فلوراید مناسب تست کنید. این تست‌ها از طریق ادارات بهداشت عمومی و آزمایشگاه‌های خصوصی در دسترس است.
- برای فهمیدن این که چقدر فلوراید در آب لوله‌کشی شما قرار دارد، از دندانپزشک محلی خود بپرسید، با بخش سلامت محلی یا با تامین‌کننده آب محلی خود تماس بگیرید.
سوالات متداول
مهمترین مادهای که در هنگام خرید خمیر دندان باید به آن توجه کنید، فلوراید است. فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است. در طول 50 سال گذشته ثابت شده است که این ماده نقش موثری در کاهش میزان پوسیدگی دندانها دارد. باکتریهای درون دهان از قند و نشاستههای موجود در مواد غذایی تغذیه میکنند. فلوراید به حذف مواد اسیدی که در اثر تغذیه باکتریها بر روی دندانها باقی میماند، کمک میکند. این ماده سلامت دندانها را از دو طریق حفظ میکند:
1. مینای دندان را قوی کرده و در مقابل مواد اسیدی تولید شده از آن محافظت میکند.
2. فلوراید با ساخت مجدد مواد معدنی دندان جلوی پوسیدگی دندانها را در مراحل اولیه میگیرد و دندان را بازسازی میکند.
استفاده از خمیر دندانهای فلورایددار به حفظ سلامت دندانها کمک میکند. استفاده از این نوع خمیر دندانها حتی برای که منابع آب مصرفیشان دارای فلوراید هست نیز توصیه میشود. مطالعات نشان میدهد که خمیر دندانهای فلورایددار، غلظت فلوراید دندان را حتی در افرادی که منابع آبشان غنی از مواد معدنی است نیز افزایش میدهد.
معمولا محصولات حاوی فلوراید مانند خمیر دندان و دهانشویه که برای استفاده خانگی تولید میشوند، فاقد غلظت خطرناکی از فلوراید هستند. اما اگر در مورد میزان فلوراید مصرفی خودتان و با فرزندتان نگران هستید، می‌توانید در این باره با دندانپزشک و یا پزشک متخصص مشورت کنید.
مقادیر خیلی زیاد فلوراید (که در بعضی از ویتامینهای جویدنی، خمیر دندان و دهانشویه وجود دارد) میتواند منجر به ایجاد لکههای سفید روی مینای دندان یا تغییر رنگ سفید مایل به قهوهای شود. در موارد شدید، فلوراید اضافی که با نام فلوروزیس شناخته میشود، میتواند منجر به ایجاد لکههای دائمی قهوهای رنگ در دندان شود.
دیدگاهتان را بنویسید