اگر قبل از آغاز درمان سرطان، سلامت دهان و دندان به اندازه قابل قبولی نباشد، ممکن است بیمار نسبت به عفونت‌ها حساس‌تر شود و اگر میزان عفونت زیاد باشد می‌تواند درمان سرطان را به تاخیر بیندازد.
در این بخش می‌خواهیم درباره نکات بهداشتی مربوط به دندان که باید قبل از شروع درمان سرطان مورد توجه قرار بگیرد، صحبت کنیم.
به دندانپزشک مراجعه کنید
دندانپزشک سلامت دندان‌های شما را ارزیابی می‌کند و در مورد روش‌های درمانی که باید قبل از شروع درمان سرطان انجام دهید با شما صحبت خواهد کرد. با درمان بیماری‌های دهان و دندان می‌توان عوارض جانبی شیمی درمانی و پرتو درمانی را به حداقل کاهش داد.
برخی از گزینه‌های درمانی شامل این موارد است: فلوراید تراپی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان، پر کردن دندان‌های پوسیده، درمان بیماری‌های لثه، کشیدن دندان‌های خراب، بازسازی تاج دندان و بریج برای بازیابی دندان‌های از دست رفته که باعث می‌شود بیمار در هنگام غذا خوردن دچار مشکل نشود.
به صورت منظم مسواک بزنید
دوبار در روز با استفاده از خمیر دندان‌های فلوراید دار مسواک بزنید. برای نرم کردن مسواک می‌توانید آن را در آب گرم قرار دهید. فراموش نکنید که زبان‌تان را هم مسواک بزنید.
نخ دندان بکشید
یک بار در روز نخ دندان بکشید. نخ دندان به از بین بردن پلاک‌های بین دندان‌ها کمک می‌کند. از کشیدن نخ دندان در نواحی که لثه‌ها دردناک است و یا خون ریزی می‌کند، خودداری کنید. اما سایر نواحی (بین دندان‌ها) را به خوبی نخ دندان بکشید.
از دخانیات استفاده نکنید
استعمال دخانیات بر روی بدن شما آثار مخرب بسیاری دارد و این آثار مخرب به صورت ویژه در دهان مشهود است. ترک دخانیات می‌تواند به بهبودی سریع‌تر شما کمک کند.
غذاهای مغذی بخورید
خوردن غذاهای سالم سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. میزان مواد غذایی و کالری‌های مورد نیاز به سن، جنس، میزان فعالیت بدنی و شرایط جسمانی هر فرد بستگی دارد.
براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت یک رژیم غذایی سالم باید شامل این موارد باشد: میوه و سبزیجات، غلات، لبنیات کم چرب یا بدون چربی و پروتئین‌هایی مانند گوشت گاو، مرغ و ماهی. همچنین استفاده از منابع غنی از پروتئین مانند تخم مرغ، لوبیا، نخود فرنگی و سایر حبوبات نیز توصیه شده است. حداقل هفته‌ای 225 گرم ماهی مصرف کنید.
همیشه دهان خود را شست و شو دهید
شستن دهان به شما کمک می‌کند که باقیمانده‌های مواد غذایی را به خوبی از لثه‌ها و دندان‌هایتان پاک کنید. از استفاده از شستشو دهنده‌هایی که دارای الکل هستند، خودداری کنید. شستشوی دهان همراه با مسواک زدن منظم و کشیدن نخ دندان می‌تواند به کاهش احتمال پوسیدگی و جلوگیری از ایجاد عفونت‌های دندانی کمک کند. شستن دهان بعد از استفراغ به حذف مواد اسیدی از دندان‌ها کمک می‌کند. این مواد اسیدی می‌توانند به مینای دندان‌ها آسیب وارد کند. خوردن مرکبات و سایر مواد غذایی که دارای اسید زیاد هستند را تا جایی که می‌توانید کاهش دهید.
محلول‌هایی که برای شستشوی دهان می‌توانید استفاده کنید شامل موارد زیر است:
- 1 قاشق چایخوری نمک در 4 فنجان آب
- 1 قاشق چایخوری جوش شیرین در 1 فنجان آب
- نصف قاشق چایخوری نمک و 2 قاشق غذاخوری جوش شیرین در 4 فنجان آب
مراقبت از دندان‌ها در طول درمان سرطان
در طول درمان سرطان ممکن است عوارض جانبی خفیف تا شدیدی را تجربه کنید. قبل از مراجعه به دندانپزشک حتما با تیم درمانی سرطان خود مشورت کنید، به ویژه اگر برای دریافت غذا و یا دارو دارای پورت زیرپوستی هستید.
این مسئله بسیار مهم است، زیرا معمولا به بیمارانی که دارای پورت هستند داروهای ضد لخته خون تزریق می‌کنند. این داروها احتمال خون ریزی را در طول فعالیت‌های دندانپزشکی و پزشکی افزایش می‌دهند و باعث بالا رفتن احتمال خطر عفونت می‌شوند.
مراقبت از دندان‌ها بعد از درمان سرطان
بعد از درمان سرطان ممکن است دچار مشکلات دهان و دندان شوید و یا نیاز به مراجعه منظم به دندانپزشک پیدا کنید. همان طور که در حال تلاش برای رسیدن به سلامتی هستید نباید مراقبت از دهان و دندان‌های خود را فراموش کنید.
دهان دروازه ورودی بدن شماست، بنابراین اهمیت بسیار بالایی دارد. در این قسمت در رابطه با اقدامات ضروری که بعد از پایان درمان سرطان باید انجام دهید صحبت خواهیم کرد.
به دندان پزشک مراجعه کنید
برای بررسی دندان‌ها و انجام پاکسازی‌های ضروری باید به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان سرطان ممکن است باعث خشکی دهان شود. بزاق دهان به حذف ذرات غذایی و پلاک‌های دندان کمک می‌کند، بنابراین خشکی دهان احتمال پوسیدگی‌های خفیف تا شدید را در دندان‌ها افزایش می‌دهد.
درمانی که برای شما انجام می‌شود ممکن است شامل این موارد باشد: پرکردن حفره‌های دندان‌ها، درمان ریشه، ترمیم تاج و بریج.
به صورت منظم مسواک بزنید
روزی دوبار دندان‌هایتان را با خمیر دندان فلوراید دار مسواک بزنید. مسواک زدن زبان‌تان را نیز فراموش نکنید.
نخ دندان بکشید
به صورت روزانه بین دندان‌هایتان را با استفاده از نخ دندان و یا سایر محصولات بهداشتی تمیز کنید. این کار به حذف پلاک‌ها از روی دندان‌ها و لثه‌ها کمک می‌کند.
همیشه دهان خود را شست و شو دهید
شستن دهان به شما کمک می‌کند که باقیمانده‌های مواد غذایی را به خوبی از لثه‌ها و دندان‌هایتان پاک کنید. از استفاده از شستشو دهنده‌هایی که دارای الکل هستند، خودداری کنید.
شستشوی دهان همراه با مسواک زدن منظم و کشیدن نخ دندان می‌تواند به کاهش احتمال پوسیدگی و جلوگیری از ایجاد عفونت‌های دندانی کمک کند.
از دخانیات استفاده نکنید
استعمال دخانیات بر روی بدن شما آثار مخرب بسیاری دارد و این آثار مخرب به صورت ویژه در دهان مشهود است. اگر برای ترک مواد دخانی به کمک نیاز دارید می‌توانید برای این کار از یک متخصص کمک بگیرید.
غذاهای مغذی بخورید
خوردن غذاهای سالم سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. میزان مواد غذایی و کالری‌های مورد نیاز به سن، جنس، میزان فعالیت بدنی و شرایط جسمانی هر فرد بستگی دارد.
براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت یک رژیم غذایی سالم باید شامل موارد زیر باشد:
- میوه‌ها و سبزیجات: نیمی از هر وعده غذایی باید شامل ترکیبی از میوه و سبزیجات باشد.
- غلات: حداقل نیمی از تمامی غلاتی که می‌خورید باید غلات سبوس دار مانند جو دوسر، نان گندم کامل و برنج قهوه‌ای باشد.
- لبنیات: از لبنیات کم چرب و یا فاقد چربی استفاده کنید.
- پروتئین: مانند گوشت گاو، مرغ و ماهی. همچنین استفاده از منابع غنی از پروتئین مانند تخم مرغ، لوبیا، نخود فرنگی و سایر حبوبات نیز توصیه شده است. حداقل هفته‌ای 225 گرم ماهی مصرف کنید.
سوالات متداول
شیمی درمانی ممکن است چند عارضه جانبی مانند متورم و دردناک شدن لثه‌ها و همچنین خونریزی لثه‌ها را به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد که تحت درمان سرطان قرار می‌گیرند، به استوماتیت (التهاب دهان) مبتلا می‌شوند. این افراد دچار زخم‌های دردناک در سراسر دهان و لثه‌ها می‌شوند.
دیدگاهتان را بنویسید