بریس‌ها ابزارهای دندانپزشکی هستند که با فشاری که بر دندان‌ها وارد می‌کنند به تدریج آن‌ها را جا به جا کرده و منظم می‌کنند. نامرتبی دندان‌ها و پر کردن فواصل بین دندان‌ها از جمله مشکلاتی هستند که با استفاده از بریس‌ها و ارتودنسی قابل درمان هستند. ارتودنسی یک روش درمانی غیر تهاجمی است. این روش درد بسیار کمی را ایجاد می‌کند. علاوه بر این‌ها بیمار در طول درمان ارتودنسی می‌تواند به راحتی روند طبیعی زندگی خود را داشته باشد. این مزایا باعث شده است که ارتودنسی یک روش درمانی محبوب و رایج برای منظم کردن دندان‌ها باشد. تنها جایگزین قطعی برای ارتودنسی جراحی فک است که در همه افراد قابل انجام نیست.
بعضی از سایت‌های اینترنتی ادعا می‌کنند که با استفاده از بعضی وسایل می‌توانید در خانه دندان‌هایتان را مرتب کنید. اما باید بدانید که این روش‌ها ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری را به دندان‌ها وارد کنند.
انواع بریس‌ها
به صورت کلی سه نوع بریس وجود دارد که می‌توانید برای منظم کردن دندان‌ها از آن‌ها استفاده کنید:
- بریس فلزی
بریس‌های فلزی، قدیمی ترین نوع بریس‌ها هستند. این نوع بریس‌ها اغلب از استیل ضد زنگ یا تیتانیوم ساخته می‌شوند. براکت‌های فلزی از کش و سیم‌های قوسی شکل ساخته شده‌اند. این براکت‌ها با وارد کردن فشار ثابت و ملایم به دندان‌ها، به تدریج آن‌ها را جا به جا می‌کنند. جا به جایی دندان‌ها باعث تغییر شکل فک نیز می‌شود.
- بریس سرامیکی
بریس‌های سرامیکی نیز همانند بریس‌های فلزی عمل می‌کنند. در این بریس‌ها به جای براکت‌های فلزی از براکت‌های شفاف استفاده می‌شود. به همین دلیل بریس‌های سرامیکی کمتر مشخص هستند. بریس‌های سرامیکی دارای سیم و حلقه‌های شفاف هستند. این بریس‌ها با استفاده از فشار ثابت و ملایم دندان‌ها را جا به جا می‌کنند.
- بریس نامرئی
بریس‌های نامرئی شامل مجموعه‌ای از الاینرها هستند که به جز زمان غذا خوردن در تمام طول روز باید در دهان باشند. گاهی بریس‌های نامرئی را با نام تجاری آن‌ها یعنی Invisalign می‌شناسند. این نوع بریس‌ها بسیار شفاف و تقریبا غیر قابل تشخیص هستند. بریس‌های نامرئی نیز همانند سایر بریس‌ها با ایجاد یک فشار ملایم به تدریج دندان‌ها را جا به جا می‌کنند.
مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از Invisalign ها برای افرادی که دچار مال اکلوژن‌های خفیف تا متوسط هستند مناسب است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای بریس‌ها باشد.
آیا استفاده از “ریتینرها” به تنهایی می‌تواند به مرتب کردن دندان‌ها کمک کند؟
ریتینر یک ابزار دندانپزشکی است که پس از پایان ارتودنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا دندان‌ها دوباره جا به جا نشوند. اگر دندان‌ها نامرتبی جزئی و کمی داشته باشند، ممکن است بتوان با استفاده از ریتینرهای ثابت آن‌ها را مرتب کرد. گاهی اوقات اگر میزان نامنظمی دندان‌ها بسیار جزئی باشد، می‌توان از ریتینرهای متحرک نیز استفاده کرد. استفاده از ریتینرها به تنهایی برای مرتب کردن دندان‌ها باید تحت نظر ارتودنتیست و با نظارت او انجام شود.
آیا می‌توان دندان‌ها را بدون استفاده از روش‌های دندانپزشکی مرتب کرد؟
فیلم‌های آموزشی آنلاینی وجود دارد که چگونگی ساخت بریس‌ها را آموزش می‌دهد. استفاده از این روش‌ها اصلا درست نیست و ممکن است عوارض جانبی جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
ریشه دندان‌ها به وسیله رباط‌هایی که در اطراف آن‌ها قرار گرفته‌اند در لثه محکم می‌شوند. اگر فشاری که در حین جا به جایی دندان‌ها به آن‌ها وارد می‌شود بیش از حد باشد، ممکن است ریشه‌های دندان و یا خود دندان را از بین ببرد. به همین دلیل نباید با دست و یا وسیله‌های غیر استاندارد دندان‌ها را فشار دهید و جا به جا کنید. از جمله عوارض جانبی روش‌های غیر استاندارد مرتب کردن دندان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوسیدگی دندان
- شکستگی دندان
- ضعیف شدن مینای دندان
- بریدگی لثه
- عفونت دهان
- درد شدید
- افتادن دندان‌ها
- مال اکلوژن
تنها راه جایگزین ارتودنسی که نتیجه لازم را به همراه دارد، جراحی است. گاهی اوقات جراح دهان و دندان می‌تواند نحوه قرارگیری دندان‌ها در فک و ترتیب آن‌ها را اصلاح کند. اگر دندان‌ها و فک مشکلات جدی تری داشته باشند و زندگی روزانه بیمار را مختل کرده باشند ممکن است برای درمان جراحی ارتوگناتیک انجام شود. در جراحی ارتوگناتیک موقعیت فک را تغییر می‌دهند. دوران بهبودی این نوع جراحی ممکن است 2 تا 3 هفته طول بکشد. تورم ناشی از جراحی ارتوگناتیک ممکن است تا مدت زمان طولانی باقی بماند.
هم جراحی‌های ساده و هم فرم‌های پیچیده تر جراحی که برای مرتب کردن دندان‌ها استفاده می‌شوند بسیار گران قیمت هستند. در بیشتر مواقع بیمه‌های درمانی هزینه‌های این نوع جراحی‌ها را پوشش نمی‌دهند.
راهکارهای دیگر برای بهبود ظاهر دندان‌ها
به غیر از ارتودنسی روش‌های درمانی دیگری وجود دارند که باعث بهبود ظاهر دندان‌ها می‌شوند. این روش‌ها تاثر زیادی بر منظم شدن دندان‌ها ندارند، بلکه بیشتر برای ترمیم ظاهر دندان‌ها استفاده می‌شوند.
- وسیع کننده‌های کام
گاهی اوقات دهان کودکان به قدری کوچک است که جایی برای رشد دندان‌های اصلی ندارد. یکی از عوامل ایجاد کراس بایت نیز همین مشکل است. ابزاری به نام وسیع کننده کام وجود دارد که برای اصلاح این مشکل استفاده می‌شود. این وسیله به آرامی دندان‌ها را از هم دور می‌کند و فضای مورد نیاز برای رشد دندان‌های اصلی را ایجاد می‌کند. از وسیع کننده کام معمولا برای کودکان و نوجوانانی استفاده می‌شود که فک آن‌ها هنوز در حال رشد است.
- ابزار Herbst
از Herbst برای افرادی استفاده می‌شود که فک آن‌ها در جای درست خود قرار نگرفته است. این ابزار فلزی را به حلقه‌هایی متصل می‌کنند که بر روی دندان‌های بالا و پایین چسبانده شده‌اند. گاهی در کودکان همزمان با ارتودنسی از Herbst هم استفاده می‌کنند تا بتوانند جایگاه فک را اصلاح کنند. این دستگاه باعث می‌شود که فک بالا و پایین هم تراز شوند و به این ترتیب به قرارگیری صحیح دندان‌ها بر روی هم کمک می‌کند.
- دندانپزشکی زیبایی (ونیر، کانتورینگ و باندینگ)
درمان‌های زیبایی دندان مانند ونیر و یا باندینگ باعث می‌شوند که دندانهایی که دچار مشکل هستند مرتب تر به نظر برسند:
- دندانهایی با گپ‌های زیاد
- دندان‌های شکسته شده
- دندانهایی که فاقد لبه‌های صاف هستند
سفید کردن دندان‌ها به منظم کردن آن‌ها کمکی نمی‌کند، اما باعث می‌شود که ظاهر آن‌ها درخشان تر شود و در نتیجه نامرتبی دندان‌ها کمتر به چشم بیاید.
چه کسانی نیاز به ارتودنسی دارند؟
اگر نامرتبی دندان‌ها روند زندگی طبیعی شما را مختل کرده است و باعث ایجاد مشکلانی در جویدن غذا و یا نحوه صحبت کردنتان شده باید مشکل خود را درمان کنید. درمان ارتودنسی یکی از بهترین گزینه‌ها برای افرادی است که از ظاهر دندان‌های خود راضی نیستند. دندانپزشکان معتقدند که وضعیت دندان‌های همه کودکان باید در سن 7 سالگلی موررد ارزیابی اولیه قرار بگیرد. سن ایده آل برای ارتودنسی بین سنین 9 تا 14 سالگی است، اما باید بدانید که هیچ سنی برای انجام ارتودنسی دیر نیست. از جمله علائمی که نشان دهنده نیاز یک فرد به ارتودنسی هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نامرتبی دندان‌ها
- عدم هم ترازی فک بالا و پایین بر روی هم
- صدا دادن فک
- سابقه مکیدن انگشت شست
- مشکلات در جویدن غذا
- عدم قرار گیری فک بالا و پایین بر روی هم در هنگام بستن دهان
- عدم توانایی در تلفظ برخی لغات و یا صداها
- تنفس دهانی
سخن آخر
برای بیشتر افراد ارتودنسی بهترین و موثرترین روش منظم کردن دندان‌ها است. اگر میزان کج بودن دندان‌ها جزئی باشد ممکن است ارتودنتیست پیشنهاد دهد که برای صاف کردن دندان‌ها از ریتینرها استفاده کنید. به یاد داشته باشید که برای مرتب کردن دندان‌ها هیچ درمان خانگی وجود ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید