پالپوتومی یک روش درمانی در دندانپزشکی است که طی آن پالپ موجود در تاج دندان (بخشی از دندان که قابل مشاهده است) برداشته می‌شود و پالپی که در کانال ریشه قرار گرفته است، دست نخورده باقی می‌ماند. این عمل معمولا بر روی دندان‌های شیری کودکان که در آن‌ها پوسیدگی تا پالپ دندان گسترش پیدا کرده است، انجام می‌شود.
هدف از پالپوتومی چیست؟
اگر کودک در هنگام خوردن غذاهای سرد، گرم و یا شیرین احساس درد کند، ممکن است دچار پالپایتیس شده باشد. پالپایتیس به معنای التهاب پالپ است و علت اصلی ابتلا به آن عدم درمان پوسیدگی دندان است. حساسیت دندان معمولا اولین نشانه‌ای است که مشخص می‌کند دندان کودک دچار پوسیدگی شده است.
اگر دندانپزشک در طول معاینه متوجه شود که به پالپ تاج دندان کودک آسیبی وارد شده است، احتمالا درمان پالپوتومی را به شما توصیه خواهد کرد. همچنین اگر پوسیدگی دندان به اندازه‌ای به پالپ نزدیک باشد که در اثر حذف پوسیدگی، پالپ در معرض قرار بگیرد، باز هم برای درمان، پالپوتومی انجام می‌شود. تشخیص دندانپزشک ممکن است با استفاده از معاینه و یا بررسی تصاویر ایکس-ری انجام شود.
اگر مشخص شود که کودک پالپایتیس برگشت ناپذیر ناشی از پوسیدگی دارد (در این شرایط به پالپ دندان آسیب جدی وارد می‌شود) دیگر امکان انجام پالپوتومی وجود ندارد و باید برای درمان، پالپکتومی انجام شود و یا دندان را بکشند. در موارد بسیار نادر از پالپوتومی برای درمان ترومای دندان کودک نیز استفاده می‌شود. معمولا پالپوتومی به گونه‌ای انجام می‌شود که دندان و پالپ‌های موجود در ریشه آن حفظ شوند. شاید برایتان عجیب باشد که چرا باید دندان شیری کودک را که در نهایت می‌افتد، حفظ کرد. دلیل این امر آن است که دندان‌های شیری فضای لازم برای رشد و در آمدن دندان‌های دائمی را فراهم می‌کنند.
پالپوتومی را “بریدن پالپ” نیز می‌گویند. اما در جامعه پزشکی واژه پالپوتومی توصیف کننده کل فرآیند است از جمله پر کردن فضایی که پالپ از آن خارج شده است. پالپوتومی غالبا بر روی دندان‌های کودکان انجام می‌شود، اما امکان انجام آن بر روی دندان‌های دائمی نیز وجود دارد. پالپوتومی را نباید با پالپکتومی اشتباه گرفت. پالپکتومی زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی از پالپ تاج به سمت پالپ ریشه گسترش پیدا کرده باشد.
خطرات پالپوتومی چیست و در چه صورت نباید از این روش استفاده کرد؟
پالپوتومی یک روش بسیار ایمن است و معمولا خطری برای سلامت بدن ندارد. در صوتی که پالپ ریشه دندان زنده نباشد، پالپوتومی نباید انجام شود. در واقع پالپوتومی تنها در صورتی باید انجام شود که پالپ ریشه آلوده نشده باشد و کاملا سالم باشد.
آمادگی‌های قبل از پالپوتومی
پالپوتومی معمولا 30 تا 45 دقیقه طول می‌کشد، البته ممکن است کمی طولانی‌تر شود. پالپوتومی باید در مطب دندانپزشک انجام شود. کودک شما می‌تواند هر لباسی را که با آن راحت است را بپوشد، چون این کار یک عمل ساده دندانپزشکی است. اگر فرزندتان چیزی دارد که می‌تواند با آن بازی کند، می‌توانید آن را با خودتان به دندانپزشکی بیاورید تا در طول فرآیند درمان کودک با آن وسیله سرگرم باشد.
در طول فرآیند پالپوتومی
در طول فرآیند درمان حداقل یکی از والدین می‌تواند در کنار کودک بماند تا او را آرام کند.
پالپوتومی چگونه انجام شود؟
- ابتدا ناحیه اطراف دندان را بی حس می‌کنند و سپس بی حس کننده موضعی تزریق می‌شود.
- بر اساس تشخیص پزشک برای آرام کردن کودک ممکن است از آرام بخش نیز استفاده شود.
- در مرحله بعد هر گونه پوسیدگی بر روی دندان یا اطراف آن را حذف می‌کنند تا از آلوده شدن پالپ دندان جلوگیری کنند.
- سپس با استفاده از دریل و ایجاد حفره در مینای دندان، محفظه پالپ دندان را باز می‌کنند. ایجاد حفره و باز شدن بخش بالایی پالپ باعث خون ریزی می‌شود. خون ریزی نشان دهنده آن است که پالپ هنوز سالم است.
- اگر محفظه پالپ پر از عفونت باشد و یا خالی و خشک باشد، عمل پاپلوتومی نمی‌تواند ادامه پیدا کند. در این شرایط باید پالپکتومی انجام شود و یا دندان کشیده شود.
- در مرحله بعد بخش تاجی و یا کرونال پالپ برداشته می‌شود.
- وقتی این کار انجام شد، از سواپ‌های پنبه‌ای مرطوب برای جلوگیری از خون ریزی و تمیز کردن آن ناحیه استفاده می‌شود.
- در حالت ایده آل، این خون ریزی باید ظرف یک یا دو دقیقه و حداکثر باید ظرف پنج دقیقه متوقف شود.
- دندانپزشکان مختلف محدودیت زمانی خاص خود را دارند. اگر بعد از زمان تعیین شده توسط دندانپزشک، خون ریزی متوقف نشود نشان دهنده آن است که پالپ ریشه سالم نیست و احتمالا تحت تاثیر پوسیدگی دندان قرار گرفته است. در این شرایط نیز باید پالپکتومی انجام شود و یا دندان کشیده شود.
- بعد از متوقف شدن خون ریزی، پالپ رادیکولار (بخشی ازآن که قابل دیدن است) درمان شده و با استفاده از مواد دارویی خاصی پوشانده می‌شود. این داروها معمولا : فرموکرزول، سولفات فریک با کلرید تری اکسید معدنی (MTA) است.
- یکی دیگر از راهکارهای درمانی، پالپتومی با لیزر است که شواهد نشان می‌دهد این روش درصد موفقیت بالایی دارد.
- پس از انجام این کار، محفظه پالپ با استفاده از اوژنول اکسید (ZOE) و یا مواد دیگری پر می‌شود.
- در نهایت دندان را ترمیم می‌کنند که این کار معمولا با استفاده از تاج استیل بی رنگ انجام می‌شود.
پس از پایان پالپوتومی کودک شما چه چیزهایی را تجربه خواهد کرد؟
پس از انجام عمل ممکن است کودک احساس درد داشته باشد و یا ناحیه اطراف دندان او دچار تورم شود. برای رفع این مشکل احتمالا پزشک برای او مسکن تجویز خواهد کرد.
دستورالعمل‌های بعد از پالپوتومی
احتمالا پزشک به شما دستورالعمل‌هایی در مورد انواع و دمای مواد غذایی که کودک شما می‌تواند در روزهای بعداز عمل بخورد را به شما می‌دهد. تا زمانی که تاج دندان جوش بخورد، کودک نباید آبنبات و یا غذاهای چسبناک بخورد.
نکات مهم دیگر
به منظور جلوگیری از پوسیدگی سایر دندان‌ها، باید یک برنامه منظم برای مراقبت از دندان‌های کودک خود داشته باشید. برای این برنامه می‌توانید از دندانپزشک خود کمک بگیرید. به یاد داشته باشید که باید به صورت منظم فرزندتان را برای معاینه به دندانپزشکی ببرید.
پالپوتومی در بزرگسالان
پالپوتومی در بزرگسالان نیز مشابه پالپوتومی در کودکان است. با این حال این روش معمولا در افراد بزرگسال انجام نمی‌شود و دندانپزشکان برای درمان دندان‌های دائمی معمولا از درمان ریشه (عصب کشی) استفاده می‌کنند.
دیدگاهتان را بنویسید