امروزه، ساخت انواع مختلف لیزر با کاربردهای متنوع باعث شده تا درمان‌های پزشکی و دندانپزشکی با دقت و بازده بالاتری انجام گیرد. لیزرها اولین بار در سال 1994 وارد دندانپزشکی شدند. آن‌ها مورد تایید FDA هستند و ابزار مفیدی برای درمان‌های خاص می‌باشند. در این مقاله به بررسی اهمیت لیزر در دندانپزشکی می‌پردازیم و مهم‌ترین لیزرهایی که در این حوزه مورد استفاده قرار می‌گیرند را معرفی کنیم.
لیزر دندانپزشکی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
لیزر به نور متمرکزی گفته می‌شود که به واسطه انرژی زیاد خود می‌تواند وظیفه‌ای که برای آن طراحی شده است را انجام دهد. مثلا برای یک جراحی قادر است بافت بیمار را اصلاح کرده و درمان نماید.
اولین کاربردهایی که برای لیزرهای دندانپزشکی در نظر گرفته شد، مواردی چون برش‌های حین جراحی بود که باید با دقت بالا و کمترین آسیب به بافت‌های مجاور انجام می‌شد. اما به مرور زمان مشخص گردید که فواید این نور متمرکز بسیار بیشتر از ایجاد یک برش است و می‌توان در مصارف مختلف از آن استفاده کرد.
امروزه، استفاده از لیزر در دندانپزشکی با اهداف مختلفی صورت می‌گیرد که از جمله آن‌ها می‌توان به ایجاد تغییر در سطح دندان‌ها و سفید کردن آن‌ها اشاره نمود. کاربرد لیزرها در جراحی‌ها نیز از ابتدای ورود آن‌ها به عرصه دندانپزشکی همواره برقرار بوده است.
نکته‌ای که در مورد لیزرهای دندانپزشکی می‌توان بیان کرد، قدرت آن‌ها در استریل کردن محل تحت درمان است. لیزر دندانپزشکی باعث می‌شود تا باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌هایی که سلامت دهان و دندان را به مخاطره می‌اندازند، از بین رفته و محل تحت درمان کاملا ضدعفونی گردد.
انواع لیزر در دندانپزشکی
لیزر اربیوم
لیزر اربیوم (Erbium lasers) نوعی لیزر بافت سخت است و در دندانپزشکی دارای دو نوع مختلف می‌باشد که بر اساس کریستالی که از آن تغذیه می‌کنند و طول موجشان طبقه بندی می‌شوند. دو لیزر اصلی اربیوم دارای واریانس‌های جزئی هستند و توسط News Medical به عنوان لیزرهای اربیوم کرومیوم وای اس جی جی (Er,Cr: YSGG) و اربیوم یگ (Er: YAG) شناخته می‌شوند. این لیزرهای بافت سخت برخلاف ابزارهای دندانپزشکی سنتی، ارتعاشات و صداها را در طول درمان کاهش می‌دهند.
در حال حاضر، استفاده از لیزر اربیوم برای زیبایی طرح لبخند و از بین بردن لبخند لثه‌ای بسیار رایج و مفید است. همچنین برداشتن پوسیدگی‌های دندانی با استفاده از لیزرهای اربیوم باعث می‌شود تا نسبت به دستگاه‌های قدیمی درد و ناراحتی کمتری به بیمار تحمیل گردد. یک لیزر اربیوم قادر است از طریق بی حسی با لیزر شرایط را برداشتن پوسیدگی‌های دندانی فراهم کرده و در ادامه آن‌ها را حذف نماید. بافت سخت دیگری که در فضای دهان ممکن است نیاز به ترمیم، جراحی و یا هر درمان دیگری داشته باشد، استخوان فک است. لیزرهای اربیوم قادر هستند این کار را با نهایت دقت و ظرافت انجام دهند و امکان بروز هر گونه عوارض جانبی را کاهش دهند.
با استفاده از لیزر به جای ابزارهای دندانپزشکی معمولی، معمولا نیازی به بیهوشی زیاد نیست. همچنین بهبودی سریع‌تر انجام می‌شود، زیرا آسیب کمتری به حفره دهان وارد می‌شود.
لیزر کربن دی اکسید
لیزر کربن دی اکسید (CO2 laser)، از نوع لیزر گازی است و دی اکسید کربن ماده فعال آن هنگام کار است. این لیزر برای درمان بافت نرم عالی است و در موارد مختلفی از جمله درمان التهاب لثه، جراحی لثه، پر کردن، درمان ترک‌های لثه و برداشتن لوزه استفاده می‌شود. با این حال، این لیزر دارای معایبی است که از جمله آن‌ها می‌توان به گرانی، حجیم بودن دستگاه و احتمال وارد شدن آسیب به بافت سخت اشاره کرد.
لیزر دیود
لیزر دیود (Diode Lasers)، نوعی لیزر بافت نرم است. آن‌ها معمولا از نظر اندازه جمع و جور هستند و بسیار مقرون به صرفه می‌باشند. لیزرهای دیود در سفید کردن دندان‌ها، ایمپرشن تروفینگ (impression troughing)، جراحی لثه و غیره استفاده می‌شوند. به طور کلی، روش‌های درمانی بافت نرم داخل دهانی کاربرد اصلی آن‌ها است و می‌توان گستره وسیعی از روش‌های این دسته را با استفاده از آن‌ها پوشش داد.
سخن پایانی
به طور کلی، انواع لیزر در دندانپزشکی به دو دسته تقسیم می‌شوند: لیزرهای بافت سخت و نرم. این به این دلیل است که برخی برای بافت نرم بیش از حد ساینده هستند، در حالی که برخی دیگر برای بافت سخت به اندازه کافی ساینده نیستند. اگر طول موج آن‌ها اجازه دهد، می‌توان از برخی به جای یکدیگر نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، بسته به روش درمان، لیزرهای اربیوم را می‌توان اغلب برای درمان بافت نرم استفاده کرد. دنیای لیزر می‌تواند به یک موضوع بسیار عمیق تبدیل شود. با این حال، مواردی که ذکر شد نگاهی اجمالی با استفاده از لیزر در دندانپزشکی است.
دیدگاهتان را بنویسید