دندان‌های ما دائما در حال از دست دادن مواد معدنی و بازسازی هستند. باکتری‌هایی که در دهان زندگی می‌کنند با مصرف قندهای موجود در مواد غذایی، اسید تولید می‌کنند. این اسید به مینای دندان‌ها آسیب می‌زند و مواد معدنی دندان را از بین می‌برد. بدن می‌تواند مینای دندان را بازسازی کند و از دست دادن مواد معدنی را متوقف کند. بزاق دهان با قرار گرفتن در ترک‌های ریز دندان مانع از ورود باکتری‌ها به دندان می‌شود و به بازسازی آن کمک می‌کند. خمیر دندان‌ها و دهانشویه‌های فلوراید دار نیز می‌توانند در بازسازی دندان‌ها نقش داشته باشند. یکی دیگر از محصولاتی که به ترمیم دندان‌ها کمک می‌کند، خمیر دندان حاوی هیدروکسی آپاتیت است. این نوع خمیر دندان یک مانع بر روی سطح دندان‌ها ایجاد می‌کند و از دندان در مقابل اسید‌ها و قندها محافظت می‌کند.
خمیر دندان حاوی هیدروکسی آپاتیت چگونه به دندان‌ها کمک می‌کند؟
دندان‌های ما از چند لایه تشکیل شده‌اند. خارجی ترین لایه دندان یک لایه بسیار محکم به نام مینا است. لایه زیرین مینا عاج یا دنتین نام دارد. در زیر خط لثه یک لایه محکم دیگر به نام سمنتوم وجود دارد که از ریشه‌ها محافظت می‌کند. سمنوتم یک بافت سخت است و از ترکیب مواد آلی و معدنی همراه با کمی آب تشکیل شده است.
بیشتر ساختار معدنی دندان از یون‌های فسفات و کلسیم تشکیل شده است که در کنار هم بلورهای هیدروکسی آپاتیت را تشکیل می‌دهند. این بلورها در هنگام غذا خوردن از دندان در مقابل فشارهای ناشی از جویدن و خرد کردن غذا محافظت می‌کنند.
هیدروکسی آپاتیت موجود در خمیر دندان‌ها مشابه با هیدروکسی آپاتیت طبیعی دندان‌ها است و استفاده از آن چند مزیت دارد:
- حذف باقیمانده مواد غذایی
مانند هر خمیر دندان دیگری، خمیر دندان حاوی هیدروکسی آپاتیت نیز باقیمانده مواد غذایی و باکتری‌هایی که در دهان و بر روی دندان‌ها هستند را پاک می‌کند.
- خواص ضد باکتریایی
باکتری‌ها می‌توانند باعث پوسیدگی دندان‌ها شوند. این باکتری‌ها در اثر مصرف باقیمانده مواد غذایی نوعی اسید تولید می‌کنند که به مینای دندان آسیب وارد می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که خمیردندان حاوی هیدروکسی آپاتیت همانند یک سد در مقابل باکتری‌ها عمل می‌کند و دندان‌ها را در مقابل پلاک مقاوم تر می‌کند. این خمیر دندان شیارهای ریزی که در اثر از دست دادن مواد معدنی بر روی دندان‌ها شکل می‌گیرد را پر می‌کند و در نتیجه مانع از نفوذ باکتری‌ها به لایه‌های زیرین دندان می‌شود.
- کاهش حساسیت دندان
از آنجا که هیدروکسی آپاتیت مقاومت مینای دندان را افزایش می‌دهد به کاهش حساسیت دندان‌ها نیز کمک می‌کند.
آیا هیدروکسی آپاتیت، مینای دندان را ترمیم می‌کند؟
مینای دندان سخت ترین ماده‌ای است که در بدن ما وجود دارد. اما با این حال ممکن است آسیب ببیند. موارد زیر در آسیب دیدگی مینای دندان نقش دارند:
- افزایش سن
- غذا خوردن
- جراحت و ضربه
- سایر موارد
اگر مینای دندان از بین برود نمی‌توان آن را بازیابی کرد. اما می توان مواد معدنی مینای دندان را افزایش داد و به تقویت آن کمک کرد. استفاده از خمیر دندان حاوی هیدروکسی آپاتیت می‌تواند به بازسازی مواد معدنی دندان کمک کند. دندان هیدروکسی آپاتیت را جذب می‌کند و از آن برای بازسازی خود استفاده می‌کند.
پژوهشگران در یک مطالعه ثابت کردند که خمیر دندان حاوی هیدروکسی آپاتیت به اندازه خمیر دندان‌های فلوراید دار مانع از دست دادن مواد معدنی می‌شوند و به بازسازی مواد معدنی دندان نیز کمک می‌کنند. همچنین در یک مطالعه دیگر ثابت شد که استفاده از این نوع خمیر دندان‌ها برای افرادی که احتمال پوسیدگی دندان در آن‌ها زیاد است، بسیار مفید است. به این ترتیب، این افراد دیگر نیازی به استفاده از دوزهای بالای فلوراید ندارند. همان طور که می‌دانید اگر میزان فلوراید از حد مجاز بالاتر باشد ممکن است مسمومیت ایجاد کند.
عوارض جانبی خمیر دندان حاوی هیدورکسی آپاتیت
احتمال واکنش‌های آلرژیک به هیدروکسی آپاتیت بسیار کم و نادر است. اما تاکنون گزارشی از حساسیت یا هرگونه مشکل دیگری که ناشی از استفاده از خمیر دندان حاوی هیدروکسی آپاتیت باشد، داده نشده است.
پودر هیدروکسی آپاتیت و اشکال دیگر آن
هیدروکسی آپاتیت به شکل پودر یا قرص نیز در دسترس است. این اشکال از هیدروکسی آپاتیت را باید با آب مخلوط کنید تا به شکل خمیر در بیایند. سپس با استفاده از این خمیر دندان‌هایتان را مسواک بزنید. بعضی از قرص‌های هیدروکسی آپاتیت دارای فلوراید نیز هستند.
دهانشویه‌هایی نیز وجود دارد که حاوی هیدروکسی آپاتیت هستند. ثابت شده است که این دهانشویه‌ها نیز از دندان‌ها در برابر باکتری‌ها محافظت می‌کنند.
یکی دیگر از محصولات حاوی هیدروکسی آپاتیت، آدامس است. مطالعات نشان می‌دهد که این جویدن این آدامس‌ها به افزایش استحکام و سلامت دندان‌ها کمک می‌کند.
راهکارهای جایگزین برای بازسازی مواد معدنی دندان‌ها
استفاده از خمیر دندان‌های حاوی فلوراید و هیدروکسی آپاتیت یک روش موثر برای بازسازی مواد معدنی دندان‌ها و افزایش استحکام آن‌هاست. اما این تنها را برای کمک به ترمیم دندان‌ها نیست. برای بازسازی مواد معدنی می‌توانید از راهکارهای زیر نیز کمک بگیرید:
- زیاد آب بنوشید: نوشیدن آب به تمیز کردن فضای دهان کمک می‌کند، به ویژه اگر در شرایطی هستید که نمی‌توانید مسواک بزنید.
- مصرف قند را کاهش دهید: قند ماده مصرفی باکتری‌های دهان است. با کاهش مصرف مواد قندی به کاهش باکتری‌ها کمک می‌کنید.
- کمتر آب میوه بخورید: مرکبات و آب میوه‌ها محتوای اسید زیادی دارند که به دندان‌ها آسیب می‌زنند. نباید در مصرف آب میوه زیاده روی کنید و حتما بعد از نوشیدن آب میوه مسواک بزنید.
- آدامس بدون قند بجوید: بیشتر آدامس‌های بدون قند حاوی زایلیتول هستند. مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد این ماده به ترمیم دندان‌ها کمک می‌کند. همچنین در یک مطالعه ثابت شده است که زالیتیول از پوسیده شدن دندان جلوگیری می‌کند. اگر جویدن آدامس را دوست ندارید می‌توانید از آب نبات‌های حاوی زایلیتول استفاده کنید.
- در خوردن لبنیات زیاده روی نکنید: شیر و سایر محصولات لبنی حاوی نوعی قند به نام لاکتوز هستند. می‌توانید برای تامین کلسیم با نظر پزشک از مکمل‌های کلسیم استفاده کنید.
- محصولات پروبیوتیک مصرف کنید: مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد محصولات پروبیوتیک به کاهش باکتری‌های مضر دهان کمک می‌کنند. البته برای اثبات این نظر به مطالعات بیشتری نیازی است.
- خشکی دهان را درمان کنید: اگر دچار خشکی دهان هستید از پزشکتان کمک بخواهید. خشکی دهان می‌تواند به دندان‌ها آسیب وارد کند.
اگر مواد معدنی دندان از بین برود چه اتفاقی می‌افتد؟
- ایجاد لکه‌های سفید بر روی دندان‌ها: این علامت معمولا اولین نشانه‌ای است که در اثر از دست دادن مواد معدنی ظاهر می‌شود.
- فرسایش مینای دندان
- پوسیدگی دندان
- از دست دادن دندان
دیدگاهتان را بنویسید