مروری بر ویروس هرپس

عفونت هرپس دهانی ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس است. این ویروس زخم‌های دردناک روی لب، لثه، زبان، سقف دهان و سطح داخلی گونه ایجاد می‌کند. همچنین این بیماری می‌تواند منجر به علائمی چون تب و دردهای عضلانی شود.

ویروس هرپس چیست؟

ویروس هرپس سیمپلکس فقط انسان‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. زخم دهان بیشتر در کودکان ۱ تا ۲ ساله رخ می‌دهد، اما می‌تواند در هر سنی و هر زمان از سال تاثیر بگذارند. افراد به وسیله تماس با بزاق، غشاهای مخاطی و یا پوست آلوده به هرپس آلوده می‌شوند. از آنجایی که ویروس شدیدا مسری است، بیشتر مردم قبل از بزرگسالی، حداقل به ۱ نوع ویروس هرپس آلوده شده‌اند. بعد از اینکه ویروس تبخال شما را آلوده می‌کند، ممکن است ۳ مرحله عفونت رخ بدهد.

• عفونت اولیه: ویروس وارد پوست یا غشا مخاطی شما می‌شود و تکثیر می‌شود. در طول این مرحله، زخم‌های دهانی و دیگر نشانه‌ها، مانند تب، ممکن است رخ دهند. ویروس ممکن است باعث ایجاد هیچ زخم و بیماری نشود. شاید ندانید که آن را دارید که به آن عفونت بدون علامت گفته می‌شود.
• مرحله تاخیری (Latency): از محل آلوده، ویروس به توده‌ای از بافت عصبی در ستون فقرات که گانگلیون دورسال نامیده می‌شود حرکت می‌کند. ویروس دوباره تکثیر و غیرفعال می‌شود. 
• مرحله عود (Recurrence): وقتی با استرس‌های خاصی روبرو می‌شوید، این ویروس ممکن است دوباره فعال شود و زخم‌ها و نشانه‌های جدیدی ایجاد کند. 

عفونت بدون علامت (asymptomatic) دو برابر بیشتر از بیماری با علایم اتفاق می‌افتد. 

علل Herpes دهانی 

هرپس سیمپلکس یک DNA ویروس است که باعث ایجاد زخم در اطراف دهان می‌شود. دو نوع زیر مجموعه هرپس ممکن است باعث بروز این زخم‌ها شوند. 

هرپس سیمپلکس نوع ۱ یا تبخال  که ۸۰ % موارد هرپس دهانی را ایجاد می‌کند. 

علایم هرپس دهانی 

• دوره نهفتگی: برای تبخال دهانی، مدت زمان بین تماس با ویروس و ظهور علایم، ۲ تا ۱۲ روز است. که در بیشتر مردم در حدود ۴ روز است. 
• مدت زمان بیماری: علائم و نشانه‌ها ۲ تا ۳ هفته طول خواهند کشید. تب، خستگی، دردهای عضلانی و تحریک‌پذیری ممکن است رخ دهد. 
• درد، سوزش و خارش در محل عفونت قبل از بروز زخم رخ می‌دهد. سپس تاول‌ها می‌ترکند. این تاول‌ها به سرعت می‌شکنند و وقتی دیده می‌شوند، به صورت زخم‌های کوچک، سطحی و خاکستری روی یک پایه قرمز ظاهر می‌شوند. چند روز بعد آن‌ها پوسته پوسته می‌شوند و خشک‌تر و زردتر می‌شوند. 
• زخم‌های دهانی: شدیدترین درد حین شروع زخم‌ها رخ می‌دهد و خوردن و آشامیدن را مشکل می‌کند. 
• زخم‌ها ممکن است بر لب‌ها، لثه‌ها، جلو زبان، در دهان، گلو و سقف دهان رخ دهد. 
• آن‌ها ممکن است روی چانه و گردن نیز گسترش یابند. 
• لثه ممکن است کمی ورم کرده و قرمز شود و ممکن است خونریزی کند. 
• غدد لنفاوی گردن اغلب ورم می‌کنند و دردناک می‌شوند. 
• در سنین نوجوانی و ۲۰ سالگی، تبخال ممکن است منجر به یک گلو درد با زخم‌های سطحی و پوشش خاکستری روی لوزه‌ها شود. 

زمان مراجعه به پزشک

چون زخم‌ها دردناک هستند، شما ممکن است به سختی غذا بخورید و بنوشید. برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، به محض اینکه در خوردن و آشامیدن دچار مشکل شدید با پزشک خود تماس بگیرید.

 در صورت بروز هر یک از این علائم، سریعا با پزشک تماس بگیرید، که نشان‌دهنده کمبود آب بدن است

• کاهش در ادرار کردن (پوشک با رطوبت کم‌تر در نوزادان) 
• خواب آلودگی 
• تحریک پذیری 
• خشکی دهان
• اگر شما از نوع زخم دهان فرزندتان اطمینان ندارید، با پزشک تماس بگیرید. 
• اگر سن کودک شما کم‌تر از ۸ هفته است، زمانی که زخم‌ها ظاهر می‌شوند به پزشک خود اطلاع دهید . عفونت شدید یا عوارض بیماری در نوزادان  بیشتر رخ می‌دهد. به عنوان مثال، علاوه بر تاثیر بر دهان، ویروس هرپس سیمپلکس ممکن است وارد مغز شود و آسیب ایجاد کند.
• افرادی که سیستم ایمنی آن‌ها ضعیف است وقتی که زخم‌ها دیده می‌شوند نیز باید به پزشک خود زنگ بزنند . سیستم ایمنی شما از عفونت  جلوگیری می‌کند یا با عفونت مبارزه می‌کند. اگر سیستم شما ضعیف باشد، احتمال عفونت شدید یا عوارض بیماری بیشتر خواهد بود. 

زمان مراجعه به بیمارستان

علایم و نشانه‌های کم‌آبی ممکن است شما را مجبور به مراجعه به بخش اورژانس کند. 

تست‌ها و آزمایش‌ها 

یک پزشک بر اساس اطلاعاتی که شما ارائه می‌کنید و معاینه فیزیکی، تشخیص می‌دهد. ظاهر مشخصه تبخال، جای شک و تردید نمی‌گذارد. آزمایشات بیشتر معمولا ضروری نیست. 

به عنوان مثال، اگر شما به یک تشخیص قطعی نیاز دارید، مثلا اگر عفونت به سایر ارگان‌ها تهاجم کرده است، دکتر ممکن است تست‌های آزمایشگاهی انجام دهد که شامل آزمایشات زیر می‌شود:

• یک نمونه از زخم برای شناسایی نوع ویروس 
• آنالیز کشت 
• آزمایش رنگ‌آمیزی به نام اسمیر Tzanck 
• مطالعات آنتی‌بادی و آنتی ژن بر روی نمونه خون برای مطالعات آنتی‌بادی 

درمان هرپس در خانه

• از استامینوفن (Feverall، Panadol، Tylenol)یا ایبوپروفن (Ibuprin، Advil، Motrin)برای تب و دردهای عضلانی استفاده کنید. 
• مایعات فراوان بنوشید تا از کم‌آبی بدن جلوگیری شود. 

درمان پزشکی

• درمان شامل دارو برای تب و دریافت مایعات فراوان است. 
• یک نوع بی حسی موضعی مانند: لیدوکایین ویسکوز (Dilocaine، Nervocaine، Xylocaine، Zilactin – L)ممکن است برای تسکین درد تجویز شود. داروهای خوراکی یا تزریقی برای تبخال وجود دارد، اما برای افراد با سیستم ایمنی نرمال توصیه نمی‌شود. این داروها فقط برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف، شیرخواران کم‌تر از ۶ هفته و یا افراد با بیماری شدید استفاده می‌شود. 
• برخی افراد ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند: 
  • کسانی که عفونت موضعی شدید دارند 
  • افرادی که عفونت آن‌ها به دیگر سیستم‌های ارگان سرایت کرده‌است 
  • افراد با سیستم ایمنی ضعیف 
  • افراد دهیدراته شده که نیاز به هیدراسیون دارند و کم‌تر از ۶ هفته سن دارند. 
• مراحل بعدی پیگیری :
  • نوشیدن مایعات فراوان 
  • از داروهای مسکن طبق دستور پزشک استفاده کنید. 
  • از داروها برای کنترل تب استفاده کنید. 
  •  مراقب علائم کم‌آبی باشید 

پیشگیری

• از تماس با بزاق، پوست و یا غشاهای مخاطی که زخم دارند خودداری کنید. 
• زخم‌ها و نشانه‌های تبخال دهانی در عرض ۲ تا ۳ هفته کاملا از بین می‌روند. اما این زخم‌ها ممکن است تحت شرایط استرس زای خاصی دوباره ظاهر شوند.