خارش لثه: علل اصلی و نحوه پیشگیری از آن

بهداشت بد دهان می‌تواند منجر به بیماری لثه شود که به عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته می‌شود. خارش لثه مرتبط با بیماری لثه می‌تواند در مقابل تورم و خونریزی که رخ می‌دهد، بی اهمیت به نظر برسد.

آسیب‌های لثه

آسیب به لثه یا دهان معمولا باعث ناراحتی یا احساس سوزن سوزن شدن می‍‌شود. صدمات وارده به دهان می‌تواند در نتیجه صدمات جسمی مانند صدمات وارده در حین ورزش باشد. رفتارهایی مانند دندان قروچه می‌تواند منجر به آسیب شود و باعث سردرد، خارش لثه و درد فک شود.

آلرژی

حساسیت یا آلرژی به چیزهای خاص می‌تواند باعث خارش و تورم لثه شود. برخی از مواد غذایی یا محصولات بهداشت دهان و دندان می‌توانند علت واکنش آلرژیک باشند. شایع‌ترین علل واکنش آلرژیک عبارتند از:

• محصولات بهداشتی دهان با ترکیبات خاص (خمیر دندان، دهانشویه و غیره). آلرژن‌های رایج همیشه روی بسته‌بندی این محصولات ذکر شده است.
• برخی از غذاها مانند آجیل، میوه‌ها و سبزیجات می‌توانند حاوی آلرژن‌ها باشند که می‌توانند باعث سندرم آلرژی دهان شوند (تورم لب، التهاب گلو، خارش دهان و لثه‌ها).
• گرده نیز یک آلرژن شناخته شده است که می‌تواند باعث سندرم آلرژی دهان شود.

اگر دندانپزشک شما یک محصول مراقبت از دهان را توصیه می‌کند که دهان و لثه شما را تحریک می‌کند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بتواند تشخیص دهد به چیزی حساسیت دارید تا بدانید در آینده از چه چیزی اجتناب کنید.

تغییرات هورمونی

تغییرات در سطح طبیعی هورمون‌های شما گاهی می‌تواند باعث خارش لثه شود. زنانی که در دوران بارداری، قاعدگی، بلوغ یا یائسگی دچار تغییرات هورمونی می‌شوند، ممکن است دچار خارش لثه شوند و در معرض خطر ابتلا به بیماری لثه باشند. شدت خارش بدون توجه به بهداشت دهان و دندان می‌تواند جزئی یا شدیدتر باشد.

ایجاد پلاک

پلاک نتیجه باکتری‌های تولید کننده اسید است که روی سطح دندان‌ها و لثه‌ها زندگی می‌کنند. ایجاد پلاک (لثه) می‌تواند اولین علامت بیماری پریودنتال باشد. اگر زمان زیادی بین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بگذرد، باکتری‌ها می‌توانند باعث تحریک لثه شوند که یکی از اولین علائم التهاب لثه است.

دندان قروچه

دندان قروچه یا براکسیسم شرایطی است که در آن فرد به دلیل استرس یا زمانی که خواب است، ناآگاهانه دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهد. اصطکاک دائمی فشردن دندان‌ها می‌تواند لثه‌ها را در مناطقی که دندان‌ها در تماس مستقیم هستند، تحریک کند که باعث احساس خارش می‌شود. سایر علائم دندان قروچه می‌تواند شامل درد گوش، درد فک یا TMJ (مفصل گیجگاهی فکی) یا ساییدگی دندان‌ها باشد.

آفت دهان

اولسرها یا آفت‌های دهان می‌توانند علت خارش لثه باشند. اولسر نوعی زخم است که در داخل دهان ظاهر می‌شود. اگر هنگام غذا خوردن، یا مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن با آن تماس پیدا کنید، می‌توانند بسیار دردناک باشند. اولسرها مشکل بزرگی نیستند و چند هفته طول می‌کشند. با این حال، اگر بیش از دو هفته ادامه پیدا کنند، توصیه می‌شود که به پزشک یا دندانپزشک خود مراجعه کنید.

خشکی دهان

خشکی دهان یا زروستومیا زمانی رخ می‌دهد که بزاق کافی برای روان نگه داشتن دهان تولید نمی‌شود. این می‌تواند به محرک‌های رایج اجازه دهد تا لثه‌ها و غشاهای مخاطی دهان شما را راحت‌تر تحریک کنند. خشکی دهان اغلب منجر به احساس سوزش و خارش در دهان می‌شود. این مشکل را می‌توان به راحتی با افزایش مصرف آب درمان کرد. در صورت تداوم خشکی دهان می‌توان از سایر محصولات مانند قطره‌های مرطوب کننده یا خمیر دندان‌ها و دهانشویه‌های طراحی شده برای این مشکل به منظور مرطوب کردن دهان استفاده کرد.

عفونت‌های ویروسی

عفونت‌های ویروسی می‌توانند با شروع پیشرفت اولسرها باعث خارش یا سوزن سوزن شوند. درمان این نوع زخم‌ها را می‌توان با داروهای ضد ویروسی بدون نسخه انجام داد که می‌تواند طول مدت شیوع را کوتاه کند.

دندان مصنوعی

دندان‌های مصنوعی و سایر وسایل دندانی که به خوبی روی هم قرار نمی‌گیرند، می‌توانند باعث ایجاد خارش شوند. در حین غذا خوردن، اگر بین دستگاه دندانی و دندان فاصله وجود داشته باشد، غذا می‌تواند بین آن‌ها گیر کند. در نتیجه، باکتری‌ها شروع به رشد کرده و ممکن است عفونت رخ دهد. این می‌تواند باعث خارش لثه، التهاب و حساسیت شود.

درمان خارش لثه

روش‌های مختلفی برای درمان خارش لثه بسته به علت آن وجود دارد. برخی از آن‌ها درمان‌های خانگی هستند و برخی دیگر نیاز به مراجعه به دندانپزشک دارند.

درمان‌های خانگی بسیار ساده هستند، اما زمانی که به درستی انجام شوند می‌توانند بسیار موثر باشند. بهترین درمان خانگی، بهداشت مناسب دندان است. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دو بار در روز برای سلامت دهان و دندان ضروری است. انجام این کارها می‌تواند از ایجاد پلاک و التهاب جلوگیری کند و هنگامی که با دهانشویه ضدعفونی کننده همراه شود می‌تواند به درمان مشکل خارش شما کمک کند.

سایر درمان‌های خانگی برای خارش دندان‌ها می‌تواند شستن دهان با آب نمک یا مکیدن تکه‌های یخ برای خنک شدن لثه‌ها و توقف خارش باشد. سیگار کشیدن می‌تواند سلامت لثه و دهان شما را نیز تحریک کند، بنابراین توصیه می‌شود سیگار را ترک کنید، زیرا این کار می‌تواند خارش را متوقف کند.

روش‌های دندانپزشکی و داروهایی که می‌توانند خارش لثه را درمان کنند، عبارتند از:

• آنتی هیستامین‌ها: اگر خارش لثه در نتیجه آلرژی باشد، آنتی هیستامین ممکن است علائم را متوقف کند.
• محافظ دندان: به محافظت از دندان‌های شما در هنگام خواب کمک می‌کند.
• جرم گیری: در صورت نیاز، دندانپزشک می‌تواند جرم و پلاکی را که نمی‌توانید با مسواک پاک کنید، از بین ببرد.
• درمان ریشه: دندانپزشک ممکن است از این روش برای برداشتن رسوب تارتار شدید به دلیل عقب رفتن لثه استفاده کند. این به دندان‌ها و لثه‌ها سطحی تازه می‌دهد تا بتوانند دوباره به بافت سالم بچسبند.
• لیزر درمانی: این روش پلاک و جرم را از بین می‌برد و ممکن است علاوه بر جرم گیری و درمان سنتی یک درمان موثر باشد.

سخن پایانی

خارش لثه ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد که در بالا به آن‌ها شده است. توصیه می‌شود که اگر خارش لثه دارید، با دندانپزشک خود مشورت کنید تا علت خاص این مشکل را تشخیص داده و درمان مناسب آن را اعمال کند.