دهان در حالت طبیعی حاوی باکتری است. با این حال، هنگامی که باکتریها تجمع میکنند، بیماری لثه میتواند ایجاد شود. بیماری لثه در اثر تجمع پلاک، لایه چسبنده‌ای از باکتری که روی دندانها را می‌پوشاند، ایجاد میشود.
مرحله اولیه بیماری لثه، ژنژیویت نامیده میشود. این بیماری شامل التهاب لثه است، اما همیشه دارای علائم مشخصی نیست. ممکن است بدون اینکه متوجه شوید، ژنژیویت داشته باشید.
در صورت عدم درمان، ژنژیویت میتواند به پریودنتیت تبدیل شود که مرحله پیشرفته تر بیماری لثه است. پریودنتیت میتواند به لثه آسیب برساند و به مرور زمان منجر به از دست دادن دندان شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ژنژیویت و پریودنتیت مطلب زیر را بخوانید. ما علائم، درمان‌های مختلف و همچنین نحوه پیشگیری از بیماری‌های لثه را توضیح خواهیم داد.
ژنژیویت چیست؟
ژنژیویت یا التهاب لثه، یک بیماری خفیف لثه است. این بیماری معمولا باعث بروز مشکلات جزئی میشود که ممکن است بصورت خود به خود از بین بروند. هنگامی که به موقع درمان شود، این وضعیت قابل برگشت است.
علائم
علائم شایع ژنژیویت عبارتند از:
- لثه‌های قرمز و متورم
- لثه‌هایی که هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن، خونریزی میکنند
- لثه‌هایی که بطور ناگهانی خونریزی میکنند
ژنژیویت اغلب هیچ درد یا علائم دیگری ایجاد نمی‌کند.
درمان
هدف از درمان به حداقل رساندن التهاب است. درمان شامل موارد زیر است:
- بهداشت دهان و دندان: شامل مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن و استفاده از تکنیک‌های مناسب هنگام انجام این کار است. دندانپزشک میتواند نحوه صحیح مسواگ زدن و نخ دندان کشیدن را به شما نشان دهد.
- تمیز کردن حرفه‌ای دندانها: دندانپزشک پلاک و تاتار را از دندانها و لثه‌های شما پاک خواهد کرد.
- دهانشویه ضدعفونی کننده: این دهانشویه حاوی کلرهگزیدین است که باکتریهای موجود در دهان شما را کاهش میدهد.
پریودنتیت چیست؟
بدون درمان، ژنژیویت میتواند به پریودنتیت و یا بیماری شدید لثه تبدیل شود. این بیماری بافت لثه و استخوانی که دندان‌های شما را در جای خود نگه می‌دارد، ملتهب می‌کند. پیشرفت پریودنتیت میتواند باعث لق شدن دندانها شود.
علائم
پریودنتیت بصورت مرحله‌ای رخ میدهد. با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتر میشود. علائم پریودنتیت عبارتند از:
- لثه‌های قرمز و متورم
- خونریزی لثه
- دندان‌های حساس
- درد لثه
- بوی بد دهان
- لق شدن دندانها
- جا به جا شدن دندانها
- درد هنگام جویدن
- عقب رفتن لثهها
- هنگامی که لثهها از دندان جدا میشوند، فضاهایی به نام پاکت پریودنتال ایجاد میکنند. این فضاها ممکن است عفونی شوند.
درمان
از آنجایی که پریودنتیت مرحله پیشرفته بیماری لثه است، نیاز به درمان بیشتری دارد. در درمان این بیماری، هدف کاهش التهاب است.
درمان شامل موارد زیر است:
- بهداشت دهان و دندان: رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند باعث کند شدن پریودنتیت و جلوگیری از افتادن دندان شود.
- تمیز کردن حرفه‌ای دندانها: دندانپزشک پلاک و تاتار را از دندانها و لثه‌های شما پاک خواهد کرد. این کار میتواند به اتصال مجدد لثه به دندانها کمک کند.
- آنتی بیوتیک‌ها: در موارد شدید، دندانپزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز کند و یا آنتی‌بیوتیک موضعی به کار ببرد.
- جراحی باز: در طی این روش، دندانپزشک لثه ملتهب را باز کرده و ریشه دندان را تمیز می‌کند. سپس بافت لثه را بهم می‌چسباند تا بتواند دوباره به دندان متصل شود.
چگونه ژنژیویت به پریودنتیت تبدیل میشود؟
اگر ژنژیویت درمان نشود، پلاک میتواند جمع شود و در خط لثه گسترش یابد. باکتریهای موجود در پلاک، سمومی را آزاد میکنند که لثهها را تحریک و ملتهب می‌کند.
این امر باعث ایجاد یک واکنش التهابی مزمن در بدن میشود که به بافت لثه و استخوانی که دندانها را در جای خود نگه میدارند، آسیب می‌رساند. نتیجه بیماری پریودنتال است.
هنگامی که لثهها خراب میشوند، از دندانها دور میشوند و باعث ایجاد پاکت‌های لثه میشوند. این شکاف‌ها میتوانند توسط باکتریهای موجود در دهان عفونی شوند و حتی باعث آسیب بافتی بیشتر شوند.
آسیب بافتی همچنین میتواند باعث عمیق تر شدن پاکت‌های لثه شود.اگر شکاف‌ها بیش از حد بزرگ شوند، دندانها ممکن است به دلیل از دست دادن استخوان لق شوند. پاکت‌های عمیق تر همچنین دسترسی به باکتریها را در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن سخت تر میکنند.
خطرات ژنژیویت و پریودنتیت
عوامل زیر میتوانند خطر ابتلا به ژنژیویت و پریودنتیت را افزایش دهند:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
- مصرف مواد مخدر
- ژنتیک
- دندان‌های نامرتب که به سختی تمیز میشوند
- استرس
- کمبود مواد مغذی
- بلوغ
- بارداری
- تغییرات هورمونی
- برخی شرایط پزشکی مانند دیابت یا HIV
- برخی داروها مانند استروئیدها یا داروهای درمان سرطان
علل ایجاد ژنژیویت و پریودنتیت چیست؟
شایع‌ترین علت ژنژیویت و پریودنتیت تجمع پلاک است.
باکتریهای موجود در پلاک، قندها را در دهان شما “می‌خورند” و سپس محصولات جانبی زائد را آزاد میکنند. این محصولات جانبی میتوانند لثه‌های شما را تحریک کرده و باعث التهاب شوند.
عوامل دیگری که بر بیماری‌های لثه تاثیر می‌گذارند عبارتند از:
- تغییرات هورمونی: در دوران بارداری، تغییرات هورمونی ممکن است پاسخ التهابی بافت لثه را افزایش دهد. به طور مشابه، نوسانات هورمونی در دوران بلوغ ممکن است بافت لثه را نسبت به التهاب مرتبط با پلاک حساس‌تر کند.
- داروها: برخی از داروهای تجویزی ممکن است لثهها را بزرگ کنند و تمیز کردن دندانها را سخت‌تر کنند. داروهای دیگر ممکن است بزاق را کاهش دهند که به طور معمول به تمیز کردن دندانها و کنترل باکتریها کمک می‌کند.
- تغذیه: مصرف کم ویتامین C و یا مصرف زیاد کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده میتواند التهاب در بیماری‌های لثه را افزایش دهد.
چگونه از ژنژیویت و پریودنتیت جلوگیری کنیم؟
شما می‌توانید با حفظ بهداشت دهان و دندان از ژنژیویت و پریودنتیت جلوگیری کنید. یک برنامه بهداشت دهان و دندان منظم و مداوم میتواند از تشکیل پلاک و ایجاد بیماری لثه جلوگیری کند.
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم زیر باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید:
- لثه‌های قرمز و متورم
- خونریزی هنگام استفاده از نخ دندان، مسواک زدن یا غذا خوردن
- لثه‌های دردناک
- لثه‌های جدا شده
- لق شدن دندانها
- بوی بد دهان بصورت مداوم
- درد هنگام جویدن
- دندان‌هایی که بلندتر از حد معمول به نظر می‌رسند (به علت عقب نشینی لثهها)
سخن پایانی
ژنژیویت برگشت پذیر است و با رعایت بهداشت دهان و دندان و تمیز کردن حرفه‌ای دندانها میتواند از بین برود. اگر ژنژیویت به پریودنتیت تبدیل شود، به درمان بیشتری نیاز خواهید داشت.
به طور کلی، درمان و کنترل پریودنتیت در مراحل اولیه آسان‌تر است. درمان زودهنگام خطر آسیب و از دست دادن دندان را کاهش میدهد.
در هر دو مورد، شما باید عادات بهداشت دهان و دندان را در خانه حفظ کنید. برای داشتن بهترین نتیجه بطور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. در طول هر ویزیت، دندانپزشک شما میتواند علائم اولیه ژنژیویت را قبل از پیشرفت تشخیص دهد.
سوالات متداول
التهاب لثه به حالتی گفته میشود که لثه ملتهب میشود. این التهاب معمولا قبل از ابتلا به پریودنتیت یا بیماری لثه اتفاق میافتد. در مراحل اولیه التهاب لثه، باکتریهای موجود در پلاک رشد کرده و باعث میشوند لثه به راحتی خونریزی کند. در این مرحله دندانها هنوز به طور محکم در جای خود قرار گرفتهاند. با مبتلا شدن به التهاب لثه، دچار صدمات دائمی در استخوان یا بافتهای دیگر نمیشوید. در صورتی که التهاب لثه درمان نشود، میتواند منجر به بیماری لثه یا پریودنتیت شود.
این بیماری زمانی رخ میدهد که لایه داخلی لثه و استخوان از دندانها فاصله گرفته و پاکت لثه تشکیل میشود. این فضاهای کوچک بین دندانها و لثه، رسوبات را جمع میکنند و میتوانند دچار عفونت شوند. بنابراین باکتریها میتوانند در زیر خط لثه گسترش پیدا کرده و رشد کنند. هرچه بیماری لثه شدیدتر شود، پاکتها عمیقتر میشوند و بافت و استخوان لثه بیشتر از بین میروند. این موضوع باعث شل شدن یا لق شدن دندان میشود. بیماری لثه عامل اصلی از دست دادن دندان در بزرگسالان است.
اگر التهاب لثه یا گینگیویتیس درمان نشود، منجر به پریودنتیت میشود. این بیماری شدیدترین شکل بیماری لثه است که در آن عفونت باکتریایی، بافت لثه و استخوانهای نگهدارنده دندانها را درگیر و ضعیف می‌کند. باکتریهایی که بر روی دندانها قرار دارند، باعث آزاد شدن مواد سمی میشوند. این مواد سمی به لثهها آسیب می‌زنند و باعث آلوده شدن آنها میشوند. عفونت ناشی از وجود باکتریها و التهابی که به دلیل پاسخ دفاعی بدن ایجاد میشود، میتوانند بافت لثه و استخوانهای فک را تخریب کنند. در این شرایط لثه‌های شما متورم و دردناک شده و احتمالا خونریزی میکنند. در صورت عدم درمان التهاب لثه، در نهایت ممکن است دندان خود را از دست بدهید.
عدم درمان التهاب لثه باعث پریودنتیت میشود. پریودنتیت بیماری است که در آن لثهها و استخوانهایی که دندانها را در جای خودشان نگه میدارند به شدت ضعیف میشوند. باکتریهایی که بر روی دندانها هستند مواد سمی خاصی را ترشح میکنند که باعث آسیب به لثهها و عفونی شدن آنها میشود. عفونت و التهابی که در اثر پاسخ ایمنی بدن به وجود میآید، باعث تخریب بیشتر لثهها و استخوانهای فک میشود. در این شرایط ممکن است لثهها متورم و دردناک شوند و خونریزی کنند. در صورت عدم درمان، التهاب لثه در نهایت منجر به از دست دادن دندانها میشود.
دیدگاهتان را بنویسید