گاهی اوقات ممکن است یک یا چند دندان شیری تا دوران بزرگسالی در دهان باقی بماند. در این بخش می‌خواهیم به بررسی دلایل وجود دندان شیری در بزرگسالان بپردازیم.
دندان‌ها چگونه رشد می‌کنند؟
دندان‌های شیری (به انگلیسی: milk teeth یا baby teeth) اولین دندان‌هایی هستند که در دهان ظاهر می‌شوند. به دندان‌های شیری دندان‌ها موقتی یا اولیه نیز می‌گویند.
شروع رشد دندان‌های شیری بین 6 تا 10 ماهگی است و تا پایان سه سالگی تمامی 20 دندان شیری در می‌آیند. زمانی که دندان‌های دائمی در پشت دندان‌های شیری شروع به رشد کنند، دندان‌های شیری را فشار می‌دهند و باعث افتادن آن‌ها می‌شوند.
باقی ماندن دندان شیری در بزرگسالان
باقی ماندن دندان‌های شیری در بزرگسالی یک پدیده شایع است. مثلا دندان‌های آسیاب دوم (مولر دوم) در دهان بسیاری از افراد باقی می‌مانند. چون در اغلب موارد دندان اصلی در پشت آن‌ها رشد نمی‌کند.
مطالعات دندانپزشکی نشان می‌دهد که اگر دندان‌های مولر دوم تا سن بیست سالگی در دهان باقی بماند احتمال این که در آینده دچار مشکل شوند بسیار کم است. اما این مورد در مورد دندان‌های پیش و آسیاب اول (مولر اول) صدق نمی‌کند. اگر این دندان‌ها در دهان باقی بمانند احتمال بروز مشکلات و بیماری‌های دندانی در آن‌ها بیشتر است.
عوارض باقی ماندن دندان شیری در بزرگسالان
بزرگترین مشکلی که در اثر باقی ماندن دندان‌های شیری در دهان ایجاد می‌شود، عوارض ناشی از عدم رشد صحیح دندان‌هاست مانند:
- اینفرا اکلوژن: در این حالت دندان شیری در جای خود ثابت است، اما دندان‌های اطراف آن رشد می‌کنند. به همین دلیل سطح این دندان پایین‌تر از دندان‌های مجاورش است.
- ترومای اکلوژن: گاهی در اثر نیروهای جونده یا اکلوژنی به ساختار پریودنشیم دندان آسیب وارد می‌شود. اکلوژنی که چنین صدمه‌ای ایجاد می‌کند، اکلوژن تروماتیک یا آسیب زا نامیده می‌شود.
- دیاستما: حالتی است که در بین دندان‌ها فاصله یا فضای خالی وجود دارد.
دلیل باقی ماندن دندان‌های شیری در دهان
مهم‌ترین دلیل باقی ماندن دندان‌های شیری در دهان، عدم وجود دندان دائمی برای پر کردن جای خالی آن‌ها است. بعضی از بیماری‌های مربوط به رشد دندان‌ها نیز باعث باقی ماندن دندان‌های شیری در دهان بزرگسالان می‌شود. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رویش دندان اضافه یا هایپردونتیا: دندان‌های اضافی در دهان وجود دارد و فضای کافی برای در آمدن دندان‌های دائمی نیست.
- هایپودونتیا: فرد فاقد یک تا پنج دندان دائمی است.
- الیگودونتیا: فرد بیشتر از شش دندان دائمی را ندارد.
- آنودونتیا: تقریبا هیچ دندان دائمی در دهان وجود ندارد.
گاهی با وجود این که دندان دائمی وجود دارد، اما به دلایل زیر دندان رشد خود را کامل نمی‌کند و در نتیجه دندان شیری در دهان باقی می‌ماند:
- آنکیلوز: نوعی اختلال نادر است که در آن دندان‌ها به استخوان فک متصل هستند و نمی‌توانند حرکت کنند.
- مشکلات ژنتیکی: مانند سابقه خانوادگی عدم رشد کامل دندان‌های دائمی
- بیماری‌های مربوط به اختلال در رشد دندان‌ها: مانند دیسپلازی اکتودرمال و یا اختلالات غدد درون ریز
- جراحات دهان و یا عفونت‌های دهان
اگر دندان شیری تا بزرگسالی باقی بماند چه باید کرد؟
در صورت وجود دندان شیری در بزرگسالان، در بعضی مواقع حفظ دندان شیری بهترین گزینه است. به خصوص اگر دندان و ریشه آن از نظر ظاهر، ساختار و عملکرد سالم باشند. اما اگر شرایط دندان مناسب نباشد می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- مرتب کردن دندان‌ها و جراحی: حتی اگر دندان در شرایط خوبی باشد، اما گاهی برای جلوگیری از اینفرا اکلوژن باید تغییراتی را ایجاد کرد. ساده‌ترین این تغییرات قرار دادن یک پوشش بر روی دندان شیری است. این کار باعث می‌شود که دندان شیری شبیه دندان‌های دائمی شود و در عین حال یکپارچگی دندان‌ها نیز حفظ شود.
- کشیدن دندان: در شرایط زیر ممکن است نیاز باشد که دندان کشیده شود:
- کمبود فضا: اگر فضای کافی برای رشد دندان‌ها نباشد، برای جلوگیری از نامرتبی دندان‌ها، دندان شیری باید کشیده شود. البته کشیدن دندان بدون وجود دندان اصلی و یا جایگزین کردن دندان با ایمپلنت باعث بروز مشکلاتی در آینده می‌شود.
- جایگزین کردن دندان: اگر دندان شیری ضعیف باشد مثلا دچار مشکلات ریشه و یا پوسیدگی باشد باید آن را با ایمپلنت جایگزین کرد. البته برای کاشت ایمپلنت باید تا اواخر سنین نوجوانی و شکل گیری کامل استخوان فک صبر کرد. اگر چندین دندان نیاز به جایگزینی داشته باشند می‌توان از دندان مصنوعی تکه‌ای نیز استفاده کرد.
در مجموع دندان‌های شیری نباید در دهان بزرگسالان باقی بمانند، مگر اینکه کشیدن آن‌ها به سلامت دهان و یا دندان‌های دیگر آسیب بزند. اگر دندان‌های شیری در دهان شما باقی مانده است به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک با معاینه دندان‌های شما، بهترین راهکار را در اختیار شما قرار می‌دهد.
دیدگاهتان را بنویسید