ریتینرها در داخل دهان و در مجاورت دندانها قرار داده می‌شوند. به همین دلیل محل بسیار مناسبی برای تجمع باکتری‌ها، پلاک و جرم هستند. اهمیت تمیز کردن ریتینرها به اندازه اهمیت مسواک زدن دندان‌هاست. بسیاری از افراد پس از پایان دوره درمان ارتودنسی نیاز دارند که مدتی از ریتینر استفاده کنند. دلیل قرار دادن ریتینر در دهان این است که احتمال دارد دندانها مجددا به جای اولیه خود برگردند. ریتینر با نگه داشتن دندانها در جای خود مانع از حرکت آن‌ها می‌شود و به این ترتیب، نظم دندانها به هم نمی‌ریزد.
در واقع ریتینر به ماهیچه‌ها و بافت دهان کمک می‌کند تا دندانها را در جای جدید خود نگه دارند. برخی از افراد برای ثابت کردن جای دندان‌هایشان، باید به صورت نامحدود و هر شب از ریتینر استفاده کنند.
انواع ریتینرها
نحوه تمیز کردن ریتینر به نوع آن بستگی دارد. تا کنون سه نوع نگه دارنده طراحی و ساخته شده است که شامل موارد زیر می باشد:
- نگهدارنده هاولی (Hawley): این نگه دارنده از جنس اکریلیک است و با توجه به شکل دهان هر فرد ساخته می‌شود. نگه دارنده هاولی دارای سیمی است که به ثابت شدن آن در دهان کمک می‌کند. این نوع نگه دارنده، متحرک است به همین دلیل تمیز کردن آن بسیار ساده و آسان است.
- نگهدارنده‌های پلاستیکی شفاف: این نوع نگه دارنده‌ها را با عناوین Vivera، Essix یا الاینر شفاف نیز می‌شناسند. این نگه دارنده‌ها تمامی بخش‌های دندان را می‌پوشانند و تقریبا قابل مشاهده نیستند. ریتینرهای شفاف نیز متحرک هستند، اما مقاومت آن‌ها در مقایسه با نگهدارنده‌های هاولی کمتر است.
- نگهدارنده‌های ثابت: به این نوع نگهدارنده‌ها، ریتینر دائمی هم می‌گویند. نگهدارنده‌های دائمی را به پشت دندان‌های جلویی فک پایین متصل می‌کنند. از این نوع نگهدارنده‌ها زمانی استفاده می‌شود که احتمال جابجایی دندانها خیلی زیاد باشد. این نگهدارنده‌ها را نمی‌توان از دهان خارج کرد و احتمال دارد چندین سال در دهان قرار داده شوند.
نحوه تمیز کردن ریتینرها
نگهدارنده‌های هاولی و پلاستیکی شفاف
هر دو این ریتینرها متحرک هستند و به راحتی می‌توان آن‌ها را تمیز کرد. برای تمیز کردن نگهدارنده‌های هاولی و شفاف می‌توانید از دستورالعمل زیر استفاده کنید:
- به محض خارج کردن ریتینر از دهان و تا زمانی که هنوز مرطوب است باید آن را تمیز کنید. در این شرایط تمیز کردن نگهدارنده خیلی راحت است و می‌توان به آسانی باقیمانده مواد غذایی را از آن جدا کرد.
- پس از هر وعده غذایی نگهدارنده را با آب ولرم مسواک بزنید. بهتر است در این زمان دندانها را هم مسواک بزنید.
- برای پاکسازی عمیق تر می‌توانید از مقدار کمی صابون هم استفاده کنید ( خمیر دندان برای تمیز کردن ریتینر مناسب نیست و ممکن است بر روی سطح آن خراش ایجاد کند). باید از یک مسواک نرم و یا مسواک مخصوص دندان مصنوعی برای تمیز کردن ریتینر استفاده کنید.
- در صورت نیاز می‌توانید برای پاکسازی شیارها و یا برجستگی‌های ریتینر پلاستیکی از یک سواب پنبه‌ای استفاده کنید.
- می‌توانید نگهدارنده را در داخل محلول‌های تمیز کننده دندان مصنوعی یا پاک کننده‌های ریتینرها قرار دهید. البته در این باره حتما باید با دندانپزشک مشورت کنید. اگر دندانپزشکتان با این کار موافقت کرد باید یک قرص تمیز کننده را در داخل یک فنجان آب ولرم حل کنید. سپس طبق زمان بندی که بر روی بسته بندی تمیز کننده قید شده، نگهدارنده را داخل این محلول قرار دهید.
اگر باقیمانده‌های مواد غذایی از روی ریتینر پاک نشدند، باید برای تمیز کردن آن به دندانپزشک مراجعه کنید. راهکارهای خاصی برای تمیز کردن ریتینر و از بین بردن پلاک و جرم از روی آن وجود دارد.
ریتینرهای ثابت
این نوع نگهدارنده به دندانها متصل است. به همین دلیل برای تمیز کردن آن باید هر روز نخ دندان بکشید. شاید این کار در ابتدا سخت به نظر برسد، اما به تدریج به آن عادت می‌کنید. برای تمیز کردن ریتینرهای ثابت می‌توانید از دستورالعمل زیر استفاده کنید:
- یک تکه از نخ دندان را ببرید و با استفاده از فلاس تریدر نخ را از بین دو دندان جلویی فک پایین عبور دهید.
- یک انتهای نخ را با انگشت و سمت دیگر آن را با تریدر نگهدارید.
- هنگامی که نخ را در زیر سیم نگه دارنده قرار دادید، به سمت بالا و پایین حرکت دهید. نخ را به آرامی به زیر خط لثه ببرید و آنجا را هم تمیز کنید.
- این مراحل را برای سایر دندان‌هایی که ریتینر به آن‌ها متصل است تکرار کنید.
اگر کشیدن نخ دندان برایتان دشوار است، حتما از دندانپزشکتان کمک بگیرید.
6 نکته برای مراقبت از نگهدارنده‌های متحرک
از گرمای شدید پرهیز کنید
قرار گرفتن ریتینرها در معرض گرمای زیاد باعث تغییر شکل آن‌ها می شود. به همین دلیل باید ریتینر را از موارد زیر دور نگه دارید:
- آب جوش
- مایکروویو
- قرار دادن داخل ماشین ظرفشویی
- قرار دادن داخل داشبورد ماشین
همیشه برای شستن نگهدارنده‌ها از آب ولرم استفاده کنید.
از مواد شیمیایی استفاده نکنید
برای تمیز کردن ریتینرها نیازی به استفاده از تمیز کننده‌های قوی نیست. مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از فرص‌های شیمیایی همانند استفاده از مسواک است و اثر بیشتری در تمیز کردن ریتینرها نمی‌گذارد.
گفته می‌شود که تمیز کننده‌های شیمیایی در از بین بردن باکتری‌های کوکسی مانند استرپتوکوک موثر هستند. این باکتری‌ها عامل گلو درد هستند. باکتری‌های استرپتوکوک باعث عفونت گلو و لوزه‌ها شده و گلو درد، تب، تورم و قرمزی لوزه‌ها را ایجاد می‌کنند.
مراقب زمان باشید
نگهدارنده‌های هاولی نباید مدت زمان زیادی در داخل محلول‌های شیمیایی باشند. این کار می‌تواند به اجزای فلزی آن‌ها آسیب بزند. ریتینر را فقط تا زمانی در داخل محلول قرار دهید که تمیز شود و سپس سریعا آن را از محلول خارج کنید.
اگر می‌خواهید ریتینر را بیشتر تمیز و یا خوشبو کنید، می‌توانید آن را دقایقی داخل دهانشویه قرار دهید. حتما دهانوشیه را با مقدار مساوی آب ولرم رقیق کنید. برای شست و شو حتما از دهانشویه‌های بدون الکل استفاده کنید.
کیس یا محل نگهداری ریتینر را تمیز کنید
محل نگهداری ریتینر را به طور مرتب و روزی یک بار تمیز کنید. می‌توانید برای تمیز کردن آن از آب گرم و صابون استفاده کنید. سپس آن را در جایی بگذارید تا خشک شود.
به خوبی از ریتینر مراقبت کنید
باید ریتینر را از دسترس کودکان و یا حیوانات خانگی دور نگه دارید. همیشه دقت کنید که در هنگام خوردن غذا، ریتینر را در یک جای مناسب قرار دهید. قرار دادن ریتینر بر روی دستمال کاغذی اصلا کار عاقلانه‌ای نسیت چرا که ممکن است به اشتباه آن را دور بیاندازید.
در صورت نیاز ریتینر را تعویض کنید
از آن جا که از ریتینر به صورت روزانه استفاده می‌کنید، احتمال فرسودگی آن زیاد است. به همین دلیل ممکن است نیاز باشد که آن را تعویض کنید. نگهدارنده‌های Essix ممکن است از شش ماه تا چندین سال دوام داشته باشند. نگهدارنده‌های هاولی در صورت مراقبت درست، ممکن است 5 تا 10 سال دوام داشته باشند.
اگر احساس می‌کنید که نگهدارنده کثیف یا فرسوده شده است و به درستی در دهان قرار نمی‌گیرد، حتما با دندانپزشکتان تماس بگیرید.
اگر ریتینر را تمیز نکنید چه اتفاقی می‌افتد؟
نگهدارنده محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها و تجمع پلاک و جرم است، به همین دلیل اگر آن را تمیز نکنید با گذشت زمان بد بو و بد طعم می‌شود. نکته مهم تر این است که رشد بیش از حد باکتری‌هایی مانند استرپرتوکوکوس بر روی ریتینرها می‌تواند شما را دچار بیماری کند. بسیاری از این باکتری‌ها در حالت طبیعی در دهان هستند، اما اگر تعداد آن‌ها زیاد شود منجر به بیماری می‌شوند.
عدم تمیز کردن ریتینر می‌تواند باعث رشد قارچ‌هایی مانند کاندیدا نیز بشود. این قارچ در دهان تمامی افراد وجود دارد، اما اگر بیش از حد تکثیر پیدا کند باعث عفونت دهان می‌شود.
اگر سیستم ایمنی سالمی داشته باشید استپرپتوکوک و کاندیدا برای شما خطرناک نیستند، اما اگر به هر دلیل سیستم ایمنی ضعیفی دارید باید بیشتر مراقب باشید. اگر دچار علائمی مانند قرمزی و تورم و یا هر علامت خاص دیگری شدید حتما دندانپزشک را در جریان بگذارید.
سخن آخر
تمیز کردن ریتینر به اندازه مسواک زدن دندانها مهم است. باید هر روز با استفاده از آب گرم و صابون نگهدارنده خود را تمیز کنید. بهتر است بعد از هر وعده غذایی ریتینر را مسواک بزنید. راهکارهایی که در این بخش به شما ارائه دادیم همگی کلی هستند و برای اطلاعات از جزئیات بیشتر حتما با دندانپزشکتان مشورت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید