اگر دندانتان دچار آبسه دردناک شده است، باید سریعا برای درمان آن به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که در گذشته به آبسه دندان مبتلا شده باشید، احتمالا به خوبی آن را به یاد می آورید. زیرا چنین شرایطی به قدری ناخوشایند و دردناک است که اکثر افراد آن را فراموش نخواهند کرد.
اگر دندان شما مشکلی داشته باشد و برای درمان آن اقدام نکنید، در نهایت به آبسه دندان مبتلا می‌شوید. بنابراین اگر حفره‌های عمیق دندان‌هایتان را نادیده بگیرید و درمان نکنید، در نهایت دچار آبسه می‌شوید که بسیار دردناک است. باید بدانید که ابتلا به آبسه یک شرایط بسیار جدی و سخت است.
اگر دچار آبسه شدید، تحت هیچ شرایطی نباید درمان خود را به تعویق بیاندازید. آبسه دندان به سرعت پیشرفت می‌کند و حتی ممکن است در نهایت باعث ابتلا به بیماری‌های سخت و جدی‌تری شود. این عارضه به راحتی قابل درمان است، به سرعت بهبود پیدا می‌کند و از خود آسیبی به جای نمی‌گذارد. به یاد داشته باشید که تنها زمانی که آبسه را درمان نکنید باید نگران وضعیت خود باشید.
در این قسمت می‌خواهیم شما را راهنمایی کنیم و به شما توضیح دهیم که چرا درمان آبسه بسیار اهمیت دارد.
علائم آبسه دندان
مشخص‌ترین علامت آبسه، تورم بسیار شدید در ناحیه‌ای است که دندان آلوده قرار دارد. ممکن است در کل دهان درد احساس شود، اما بیشترین مقدار درد در ناحیه‌ای است که دچار آبسه شده است. ممکن است محل دقیق آبسه به اشتباه تشخیص داده شود، اما علائم آن قدر واضح هستند که قطعا نشان می‌دهد بخشی از دهان دچار آبسه شده است.
از جمله علائم دیگر آبسه: تب، سرگیجه، گرم و سرد شدن بدن، اضطراب، تعریق و تورم صورت و گردن می‌باشد. این علائم به این دلیل به وجود می‌آیند که بخشی از دهان آلوده شده است و باکتری‌ها در آنجا تجمع پیدا کرده‌اند. در واقع این شرایط مشابه شرایطی است که هر بخش دیگری از بدن دچار عفونت شده باشد. سیستم ایمنی برای از بین بردن عفونت فعال خواهد شد، اما بعضی از اوقات احتیاج به استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و یا سایر داروها می‌باشد.
تبدیل پوسیدگی و یا عفونت‌های ریشه به آبسه یک اتفاق بسیار رایج است، البته این اتفاق فقط برای بیمارانی می‌افتد که به صورت منظم برای معاینه دندان‌های خود به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند. به طور معمول درمان عفونت دندان از طریق درمان ریشه انجام می‌شود. این درمان تحت بی حسی موضعی و بدون درد انجام می‌شود و در طی آن باکتری‌های مضر را از دندان‌ها حذف می‌کنند. اگر دندان شما دچار عفونت ریشه شده است، برای مشاوره باید با دندانپزشک خود صحبت کنید.
آبسه دندان چگونه ایجاد می‌شود؟
آبسه علاوه بر دهان ممکن است در هر جای دیگری از بدن که باکتری‌ها توانایی تجمع و تکثیر داشته باشند، ایجاد شود. آبسه‌های دندان غالبا حاصل عفونت‌های دندانی هستند. در موارد نادری هم آبسه دندان در اثر بریدگی‌های عمیق در پوست ایجاد می‌شود. از آنجا که بزاق دهان حاوی مواد آنتی باکتریال است، بنابراین بریدگی‌های بافت دهان به راحتی و با استفاده از بزاق، ترمیم و ضد عفونی می‌شوند.
مشکل عفونت‌های دندان (در واقع عفونت ریشه دندان) این است که این عفونت‌ها در زیر لثه اتفاق می‌افتند و بنابراین خواص ضد عفونی کننده بزاق نمی‌تواند روی آن‌ها تاثیر بگذارد. اگر حفره‌ای در زیر دندان ایجاد شود، باکتری‌ها وارد این حفره می‌شوند و ریشه دندان را آلوده می‌کنند. در چنین شرایطی بافت لثه تلاش می‌کند تا مایعات آلوده را خارج کند و برای این کار جایی به غیر از زیر خط لثه وجود ندارد.
تنها روشی که برای از بین بردن عفونت دندان وجود دارد، درمان ریشه است. در این روش ابتدا دندانپزشک از سمت بالا دندان آلوده را سوراخ می‌کند تا بتواند ابزار خاصی را وارد آن کند. این وسیله یک ساکشن ویژه است که به وسیله آن تمام پالپ‌ها و اعصاب آسیب دیده را از دندان خارج می‌کنند. پس از این کار دندان خالی می‌شود و برای ایجاد مقاومت در آن و همچنین پیشگیری از عفونت مجدد، دندان را با استفاده از مواد خاصی پر می‌کنند. بین آبسه لثه و آبسه ریشه یک تفاوت کوچک وجود دارد. و این تفاوت معمولا برای دندانپزشک مهم است و برای بیمار و شرایط او اهمیت خاصی ندارد. آبسه ممکن است از مکان‌های متفاوتی شروع شود، گاهی در کنار دندان و بعضی از اوقات نیز مستقیما در زیر دندان ایجاد می‌شود. عفونت ریشه اگر به سرعت درمان نشود، غالبا باعث آبسه دندان می‌شود. اگر صورت‌تان دچار تورم دردناک شد باید بدانید که عفونت در حال پخش شدن است.
درد بسیار زیاد آبسه
ایجاد آبسه به این معنا است که عفونت درون استخوان فک و بافت‌های مجاور پخش شده است. تورم ناشی از آبسه بسیار ناخوشایند است. آبسه پر از عفونت، باکتری‌ها و گلبول‌های سفید است. این احتمال وجود دارد که آبسه به یک زخم باز تبدیل شود و عفونتی که در داخل آن وجود دارد در همه جا پخش شود. اگر همچین اتفاقی بیفتند باید سریعا درمان انجام شود، زیرا وارد شدن مواد عفونی به درون دهان، ممکن است به سلامت دندان‌ها آسیب جدی وارد کند.
همان طور که قبلا گفته شد، میزان درد آبسه دندان به قدری زیاد است که بعید به نظر می‌رسد که بیمار به دنبال درمان آن نرود. حتی اگر فوبیای دندانپزشکی داشته باشید، تحمل چنین دردی انقدر سخت است که قطعا برای درمان آن به دندانپزشک مراجعه خواهید کرد. در دنیای امروز بسیار بعید به نظر می‌رسد که آبسه دندان باعث مرگ کسی شود، زیرا درمان این بیماری به آسانی در دسترس همه افراد قرار دارد. عفونت‌ها معمولا بسیار ملایم هستند، اما می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تحت الشعاع خود قرار دهند و شاید برای درمان آن‌ها به دارو نیاز باشد. اگر دچار آبسه دندان شوید و به دندانپزشک مراجعه کنید، احتمالا برای کاهش علائم و تب برای شما آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. بعد از کاهش علائم، دندانپزشک می‌تواند دندان شما را درست کند. همچنین ممکن است در طول مدتی که برای درمان منتظر هستید، برایتان مسکن تجویز شود تا درد دندان کنترل شود.
حفظ یا از دست دادن دندان آلوده بستگی به میزان آسیبی دارد که به دندان وارد شده است. دندانپزشک این وظیفه را دارد که تا جایی که ممکن است دندان شما را حفظ کند. بنابراین می‌توانید اطمینان داشته باشید که اگر دندان شما قابل نگه داشتن باشد او دندان را نخواهد کشید. اما اگر دندان به قدری پوسیده شده باشد که نتوان آن را نگه داشت، دندان شما کشیده می‌شود و در قرار بعدی با شما در رابطه با گزینه‌های پیش رو برای جایگزینی دندانتان صحبت خواهد شد. هرچقدر زودتر آبسه دندان درمان شود، احتمال حفظ دندان بیشتر است. اگر به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید و دندان‌هایتان را معاینه کنید بعید به نظر می‌رسد که آبسه در دهان شما ایجاد شود.
تشخیص آبسه دندان
علاوه بر درد، آبسه دندان علائم دیگری نیز دارد. اگر فکر می‌کنید دچار آبسه دندان شدید، این علائم را بررسی کنید. دندانی که دچار عفونت شده باشد معمولا رنگ تیره‌تری نسبت به سایر دندان‌ها پیدا می‌کند. دلیل این تیرگی مرگ بافت پالپ است که از طریق فضای متخلخل دندان به بیرون نشت می‌کنند. اگر یکی از دندان‌هایتان دچار تیرگی شده است با دندانپزشک‌تان مشورت کنید.
یکی دیگر از علائم آبسه برآمدگی لثه در اطراف دندان عفونی است. این برآمدگی مانند یک لکه و یا جوش می‌باشد و پر از عفونت است، بنابراین باید توسط متخصص تخلیه شود. گاهی ممکن است از محل عفونت یک تونل به داخل دهان ایجاد شود که چرک از طریق آن تخلیه می‌شود. به این تونل فیستول گفته می‌شود. تشکیل فیستول به این معناست که بدن در حال تلاش برای تخلیه عفونت آبسه است. چنین شرایطی معمولا با طعم بد دهان و بوی بد مزمن همراه خواهد بود.
ممکن است دندانی به شدت عفونی شده باشد، اما هیچ دردی از جانب آن احساس نشود. این به آن معناست که دندان از بین رفته است و بنابراین دیگر نمی‌تواند هیچ سیگنال دردی را بفرستد و به احتمال زیاد باید کشیده شود. با این حال نداشتن درد به این معناست که عفونت درون بافت لثه و استخوان فک پخش نشده است و بنابراین هنوز فرصت دارید تا پیش از تشکیل آبسه، باکتری‌ها را از بین ببرید. این نوع از دندان‌های آلوده معمولا در معاینات معمول دندانپزشکی قابل تشخیص هستند، بنابراین می‌توانید به دندانپزشک خود اعتماد کنید تا علائم را بررسی کند و پیشنهادات لازم را به شما بدهد.
یک بار دیگر تاکید می‌کنیم که با مراجعه منظم به دندانپزشک احتمال عفونت دندان و وخیم شدن آن بسیار کاهش پیدا می‌کند. اگر دندانپزشک احساس کند که یکی از دندان‌هایتان مشکل دارد، از دندان‌های شما تصویر برداری ایکس-ری انجام می‌دهد تا از تشخیص خود مطمئن شود.
چه روش‌هایی برای درمان آبسه وجود دارد؟
برای درمان عفونت‌های دندان دو مرحله وجود دارد. در مرحله اول برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌شود تا اطمینان حاصل شود که عفونت گسترش پیدا نکند و بیمار دچار مشکلات بیشتری نشود. سپس دندان را درمان می‌کنند. در این مرحله باکتری‌هایی که باعث عفونت دندان شده‌اند را از دندان خارج می‌کنند. در هر حال تمرکز اصلی بر روی کنترل علائم است و برای این کار مصرف آنتی بیوتیک‌ها بسیار مهم است.
اگر شانس حفظ دندان بالا باشد، در بزرگسالان معمولا درمان ریشه انجام می‌دهند. مراحل انتهایی کار ممکن است شامل پر کردن دندان، ایمپلنت و یا بریج باشد. تصمیم گیری درباره اینکه کدام یک از این کارها باید انجام شود بستگی به شرایط دندان دارد. زیرا تا زمانی که باکتری و عفونت دندان حذف نشده باشند، دندان در خطر است. دندان خالی را که از هر گونه عفونتی پاک شده باشد، با استفاده از ماده‌ای که همانند یک سد است پر می‌کنند. این کار از بروز عفونت مجدد پیش گیری می‌کند.
برای کودکان زیر هفت سال معمولا استفاده از روش “درمان ریشه” مناسب نیست، زیرا در این روش اعصاب زنده داخل دندان‌ها را از بین می‌برند و کودکان برای ادامه روند رشد دندان‌هایشان به این اعصاب نیاز دارند. حتی اگر دندان آلوده، دندان شیری باشد، حذف اعصاب و پالپ‌های آلوده می‌تواند بر روی رشد دندان‌های اصلی کودک اثر منفی بگذارد. با از بین رفتن دندان‌های شیری آسیب جدی به کودک نمی‌رسد، زیرا این دندان‌ها در آینده با دندان‌های اصلی جایگزین می‌شوند. البته از این مسئله نباید به عنوان توجیحی برای عدم درمان و عدم مراقبت از دندان‌ها استفاده کرد.
آبسه‌های دندان در هر سنی دردناک هستند و بنابراین کودکان در هر سنی نیاز به معاینه و معالجه متخصص دارند. پس از ترمیم دندان و بازیابی سلامت دهان، والدین باید با احتیاط مراقب دندان‌های کودک باشند تا اطمینان حاصل شود که دیگر وضعیت دندان وخیم نخواهد شد.
عواقب ناشی از عفونت برای بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند به مراتب جدی‌تر است. افرادی مانند نوزادان، کودکان، افراد سالخورده و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند. اگر در حین بارداری دچار عفونت دندان شدید باید سریعا برای معالجه اقدام کنید، زیرا چنین وضعیتی می‌تواند برای نوزاد خطرناک باشد. هر کسی که در هر یک از گروه‌های ذکر شده قرار دارد باید خود را نسبت به سایرین در معرض خطر بیشتری حس کند. وظیفه هر دندانپزشکی است که اطمینان حاصل کند اگر بیماری در معرض خطر است و به درمان ریشه نیاز دارد این کار را با هزینه‌ای که بیمار توانایی پرداخت آن را دارد انجام دهد. استفاده از بیمه‌های درمانی در چنین شرایطی می‌تواند به بیمار کند تا بتواند هزینه‌های مورد نیازش را پرداخت کند.
تسکین درد و کاهش علائم آبسه
در بیشتر مواقع درمان‌های خانگی تاثیر اندکی بر کاهش درد آبسه دارند و قطعا نمی‌توان از آن‌ها به تنهایی برای درمان آبسه استفاده کرد. با این حال استفاده از آن‌ها ممکن است کمی درد شما را کاهش دهد. بنابراین اگر در انتظار روز درمان خود هستید، می‌توانید در این مدت درمان‌های خانگی را امتحان کنید.
بهترین روش در چنین شرایطی این است که چندین بار در روز به آرامی دهان‌تان را با آب و نمک شست و شو دهید. محلول آب و نمک یک ضد عفونی کننده ملایم است و به تمیز کردن دهان کمک می‌کند. شاید عجیب به نظر برسد، اما قرار دادن چای کیسه‌ای مرطوب بر روی دندان نیز می‌تواند به تسکین درد شما کمک کند. فقط باید این کار را با کمال احتیاط انجام دهید تا از ترکیدن آبسه و یا فیستول جلوگیری کنید. برای کنترل درد می‌توانید از مسکن‌های قوی استفاده کنید، ولی برای این کار حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید. از مصرف داروهایی مانند آسپرین باید خودداری کنید، زیرا این داروها رقیق کننده خون هستند و معالجه دندان شما را با مشکل رو به رو می‌کنند. در چنین شرایطی معمولا به شما سریعا وقت داده می‌شود تا برای درمان ریشه مراجعه کنید. بنابراین مدت زمانی که باید درد دندانتان را تحمل کنید و از مسکن‌ها استفاده کنید خیلی طولانی نخواهد بود.
چگونه می‌توان از تشکیل آبسه دندان پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از تشکیل آبسه دندان، داشتن یک برنامه منظم برای حفظ بهداشت دهان و دندان است. اگر دندان‌های خود را قوی و عاری از هر گونه حفره نگه دارید، هرگز عفونت نخواهند کرد. برای این کار روزی دو بار مسواک بزنید، نخ دندان بکشید، از خوردن بیش از حد میان وعده‌های شیرین خودداری کنیدو به صورت منظم برای معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
در صورتی که دندان‌هایتان به صورت منظم معاینه شوند، دندانپزشک بهتر و سریع‌تر می‌تواند مشکل دندان شما را تشخیص دهد. اگر دندان دچار ترک، ساییدگی و یا شکستگی شد نباید درمان آن را به تاخیر انداخت. در چنین شرایطی حتی اگر دردی ندارید حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید. هر چقدر زودتر برای درمان دندانتان اقدام کنید، ترمیم و بازسازی آن راحت‌تر خواهد بود.
کشیدن دندان
اگر مشخص شود که دندان به کشیدن نیاز دارد، دندانپزشک با استفاده از یک روش معمول، دندان شما را خواهد کشید. این عمل تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود، بنابراین هیچ دردی را احساس نخواهید کرد. برای انجام این کار ابتدا بافت لثه اطراف دندان آلوده را به آرامی جدا می‌کنند. سپس لایه‌های بعدی را بر می‌دارند تا به ریشه دندان برسند و در نهایت کل دندان را خارج می‌کنند.
گاهی اوقات کشیدن دندان با یک حرکت انجام می‌شود و گاهی اوقات مجبور می‌شوند که تکه‌های دندان را به صورت جداگانه خارج کنند. بعد از کشیدن دندان، بافت لثه را بخیه می‌زنند. سپس از بیمار خواسته می‌شود تا دندان‌های خود را بر روی یک گاز استریل به هم فشار دهد تا خون دندان بند بیاید. این کار به لخته شدن خون کمک می‌کند که بسیار حیاتی است، زیرا لخته خون باعث جلوگیری از خون ریزی شده و مانع ورود باکتری به درون حفره خالی می‌شود. توجه داشته باشید که نباید در طول روند درمان لخته خون را از بین ببرید. به این منظور اطراف حفره را به آرامی مسواک بزنید (مسواک را بر روی حفره نکشید). دو بار در روز دهان‌تان را با آب نمک بشویید و تحت هیچ شرایطی انگشت خود را به زخم نزنید و با آن بازی نکنید.
ممکن است بهبود حساسیت و تورم در ناحیه زخم چندین هفته طول بکشد، بنابراین استفاده از مسکن‌ها در این دوران می‌تواند به شما کمک کند. اگر برای تسکین درد به مسکن‌های قوی‌تری نیازی دارید با دندانپزشک‌تان در این باره مشورت کنید. بهبودی کامل بعد از کشیدن دندان چیزی در حدود سه تا چهار هفته طول می‌کشد. بهتر است به مدت دو تا سه روز بعد از کشیدن دندان غذاهای نرم بخورید و از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید. حداقل به مدت 24 ساعت بعد از کشیدن دندان، از بلند کردن اجسام سنگین و کار سخت خودداری کنید. زیرا ممکن است به خاطر داروهای بی حسی کمی خواب آلوده باشد و همچنین ممکن است با این کار روند بهبودی خود را به تعویق بیاندازید. در صورت بروز هرگونه عارضه و مشکلی با دندانپزشک‌تان تماس بگیرید.
روند بهبودی بعد از درمان آبسه دندان
هر چقدر دستورالعمل‌های بعد از درمان را به خوبی رعایت کنید و به این واقعیت که دهان شما نیاز به ترمیم دارد، توجه بیشتری داشته باشید، روند بهبودی شما سریع‌تر و آسان‌تر خواهد بود. همیشه درمان در نهایت منجر به از بین رفتن درد شما خواهد شد، بنابراین ارزش این را دارد که مسائلی که به شما گفته می‌شود را به خوبی رعایت کنید. اگر به سرعت آبسه دندان خود را معالجه کنید بیماری شما پیشرفت نخواهد کرد.
تعداد افرادی که آبسه دندان منجر به مرگ آن‌ها شده است بسیار کم است، اما در هر صورت باید این شرایط را جدی بگیرید. به طور معمول عفونت‌های ریشه سریعا درمان می‌شوند، به را حتی بهبود پیدا می‌کنند و آسیب‌های کمی را به جای می‌گذارند. اگر مجبور به کشیدن دندانتان شدید به یاد داشته باشید که می‌توانید با استفاده از ایمپلنت، بریج و یا دندان مصنوعی، دندان‌هایتان را جایگزین کنید.
دیدگاهتان را بنویسید