حفظ سلامت دندانها یکی از فاکتورهای کلیدی برای داشتن یک بدن سالم است. اگر پوسیدگی دندانها درمان نشود، ممکن است دندان از بین برود و عوارض جدی تری را ایجاد کند. به همین دلیل شناخت علائم پوسیدگی دندان بسیار مهم است. این کار به شما کمک میکند تا در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید و از پیشرفت پوسیدگی دندانهایتان جلوگیری کنید.
پوسیدگی چیست؟
تجمع باقیمانده مواد غذایی و باکتری‌ها در دهان منجر به شکل گیری پلاک میشود. باکتری‌هایی که در پلاک‌ها هستند با تولید اسید باعث فرسایش مینای دندان میشوند. مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به صورت منظم به از بین پلاک‌ها کمک میکند. اگر پلاک‌ها از بین نروند، فرسایش مینای دندان ادامه پیدا میکند و در نتیجه آن، دندان دچار پوسیدگی میشود.
پوسیدگی باعث ایجاد حفره بر روی دندان میشود و اگر ترمیم نشود، در نهایت میتواند دندان را از بین ببرد. عدم درمان پوسیدگی دندان ممکن است مشکلات دیگری مانند آبسه و یا گسترش عفونت دندان در خون را در پی داشته باشد. بعضی از این مشکلات ممکن است حتی زندگی بیمار را تهدید کند.
احتمال تشکیل پلاک در مناطق زیر بیشتر است:
- سطوح دندان‌های آسیاب
- فضای بین دندانها
- نواحی پایین دندانها در نزدیکی لثهها
خوردن مداوم غذاهایی که به سطح دندانها می‌چسبند نیز احتمال پوسیدگی دندانها را افزایش میدهد. بعضی از این غذاها عبارتند از:
- میوه خشک
- بستنی
- آبنبات
- جوش شیرین
- آب میوه
- چیپس
- مواد غذایی شیرین مانند کیک و کلوچه
احتمال پوسیدگی دندان‌های کودکان بیشتر از بزرگسالان است. با این حال پوسیدگی در سنین بزرگسالی نیز یک امر رایج است و اتفاق میافتد.
پنج نشانه احتمالی پوسیدگی دندان
علائم مختلفی وجود دارد که نشان دهنده شروع پوسیدگی دندانها هستند. بعضی از علائم نیز نشان دهنده پیشرفت پوسیدگی دندان هستند. در این بخش پنج مورد از رایج ترین علائم پوسیدگی دندانها را به شما معرفی می‌کنیم:
حساسیت به سرما و گرما
حساسیت دندان نسبت به غذاهای سرد یا گرم میتواند نشان دهنده پوسیدگی دندان باشد. زمانی که مینای دندان از بین می‌رود لایه زیرین آن که دنتین یا عاج دندان است در معرض قرار می‌گیرد. این لایه حاوی تعداد زیادی مجرای توخالی میکروسکوپی است. زمانی که عاج دندان در معرض غذاهای گرم، سرد، چسبانک یا اسیدی قرار می‌گیرد، بیمار احساس درد میکند که با عنوان حساسیت دندان شناخته میشود.
حساسیت به شیرینی
اگرچه یکی بارزترین نشانه‌های پوسیدگی دندان حساسیت به گرما و سرما است، اما مطالعات نشان میدهد که حساسیت به شیرینی نیز میتواند نشان دهنده پوسیده شدن دندان باشد. همانند حساسیت به دما، حساسیت به غذاهای شیرین نیز اغلب به دلیل از بین رفتن مینای دندان و شروع پوسیدگی اتفاق میافتد.
دندان درد
یکی از علائم پوسیدگی دندان، احساس درد مداوم در یک یا چند دندان است. در واقع دندان درد یکی از رایج ترین علائم پوسیدگی است. گاهی اوقات درد دندان به صورت ناگهانی ظاهر میشود و یا این که در اثر خوردن بعضی غذاها شروع میشود.
تغییر رنگ دندان
در مراحل اولیه پوسیدگی معمولا لکه‌های سفید بر روی دندان شکل میگیرند و با پیشرفت پوسیدگی این لکه‌ها تیره تر میشوند. لکه‌های ناشی از پوسیدگی معمولا بر سطح دندان ظاهر میشوند و به رنگ‌های قهوه‌ای، سیاه و سفید هستند.
سوراخ شدن دندان
اگر لکه سفید روی دندان پیشرفت کند، در نهایت منجر به سوراخ شدن دندان میشود. حفرههای رو دندان را معمولا می‌توان با آینه دید و یا با زبان احساس کرد. البته بعضی از حفره‌ها به ویژه آن‌هایی که در فضای بین دندانها ایجاد میشوند را نمی‌توان دید. احتمالا تشکیل این نوع حفره‌ها نیز با احساس درد یا حساسیت دندان همراه هستند و از این طریق می‌توان آن‌ها را تشخیص داد.
وجود حفره بر روی دندان یکی از قطعی ترین نشانه‌های پوسیدگی است. بنابراین در صورت مشاهده حفره بر روی دندان خود در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر احتمال می‌دهید که دندانهایتان دچار پوسیدگی شده‌اند باید به دندانپزشک مراجعه کنید. حساسیت به گرما و سرما نیز اگر بیشتر از 24 تا 48 ساعت طول بکشد میتواند نشان دهنده پوسیدگی باشد. بنابراین در این شرایط نیز باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندان درد مدوام و لکه‌های روی دندان نیز از دیگر نشانه‌هایی هستند که اگر دچار آن‌ها شدید باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
علاوه بر موارد بالا، باید هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید و وضعیت سلامت دندانهایتان را مورد ارزیابی قرار دهید. این کار بهترین راهکار برای پیشگیری از پوسیدگی دندانها یا جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی است. در صورت پیشرفت پوسیدگی ممکن است بیمار به درمان‌های پیچیده تری مانند درمان ریشه نیاز پیدا کند. بنابراین هرچقدر تشخیص پوسیدگی زودتر انجام شود، روند درمان راحت تر خواهد بود.
راهکارهایی برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها
رعایت بهداشت دهان و دندان اولین گام برای مبارزه با پوسیده شدن دندان هاست. شما می‌توانید برای محافظت از سلامت دندانهایتان از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید.
- حداقل روزی دوبار با خمیر دندان‌های فلوراید دار مسواک بزنید.
- حداقل روزی یکبار نخ دندان بکشید.
- در طول روز زیاد آب بنوشید. این کار به افزایش ترشح بزاق کمک میکند. خشکی دهان و کاهش ترشح بزاق احتمال پوسیدگی دندانها را افزایش میدهد.
- مصرف نوشیدنی‌های شیرین، آب میوه و غذاهای شیرین را به حداقل برسانید.
- اگر دندانهایتان زیاد دچار پوسیدگی میشود از دندانپزشکتان بخواهید تا محصولات ویژه پیشگیری از پوسیدگی دندان را به شما معرفی کند. خمیردندان‌های با فلوراید بالا و دهانشویه‌های فلوراید دار از جمله محصولاتی هستند که می‌توانند به شما کمک کند.
سوالات متداول
برای حفظ سلامت دندانها و لثهها باید به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید و دندانهایتان را جرم گیری کنید. باید حداقل هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که احساس درد در دندان یا دهان داشتید و یا دچار خونریزی و تورم لثه شدید نیز باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید.
پوسیدگیهای حفره دار شده در بزرگسالان اتفاق میافتد که ممکن است به دلایل زیر باشد:
1. بعضی از افراد در دوران کودکی به منابع آب فلوراید دار و یا خمیر دندان فلوراید دار دسترسی نداشتند و در نتیجه در بزرگسالی دچار حفرههای عمیق میشوند.
2. مواد ترمیمی قدیمی در دندان در پوسیدگی دندان بسیار تاثیر گذارند.
3. با افزایش سن فرسایش لثهها افزایش مییابد و ریشههای دندان در معرض قرار میگیرند.
4. عدم محافظت از مینای دندان احتمال پوسیدگی را افزایش میدهد.
5. خشکی دهان نیز از دیگر عوامل تاثیر گذار بر پوسیدگی دندانها است و میتواند به دلیل عوارض جانبی مصرف برخی داروها و یا ابتلا به بعضی از بیماریها به وجود بیاید. بزاق از پوسیدگی دندانها جلوگیری کرده و به بهبود زخمهای دهان کمک میکند. همچنین مانع از عفونت دندانها و دهان میشود.
دیدگاهتان را بنویسید