سیاه شدن رنگ دندان

سیاه شدن رنگ دندان‌ها می‌تواند نشان دهنده ابتلا به یکی از بیماری‌های دهان و دندان باشد. رنگ دندان‌ها معمولا سفید، زرد مایل به سفید و خاکستری مایل به سفید است. دلیل سفید بودن دندان‌ها عنصر کلسیم است که در مینای دندان وجود دارد. مینا لایه محافظ خارجی دندان است.

کلسیم یک ترکیب سفید رنگ است که بیشترین اثر را در رنگ سفید دندان دارد. البته مواد دیگری هم می‌توانند در رنگ دندان موثر باشند. این مواد باعث ایجاد سایه‌های خاکستری و زرد در دندان می‌شوند.

با گذشت زمان مینای دندان نازک می‌شود و لایه زیرین مینا یعنی دنتین یا عاج در معرض قرار می‌گیرد. این امر باعث می‌شود که ظاهر دندان تیره‌تر به نظر برسد. البته گاهی نیز خود مینا دچار تغییر رنگ می‌شود.

عوامل موثر در سیاه شدن رنگ دندان

دندان‌ها معمولا به دلیل عوامل خارجی یا عوامل داخلی سیاه می‌شوند.

• عوامل خارجی: عوامل خارجی مانند تغییر رنگ، جرم و یا آسیب‌هایی که مینای دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
• عوامل داخلی: پوسیدگی و آسیب‌های دندان از داخل به تدریج پیشرفت می‌کنند و باعث تغییر رنگ دندان می‌شوند.

به طور معمول دندان‌ها یک شبه سایه نمی‌شوند. سیاه شدن رنگ دندان‌ها به مرور زمان اتفاق می‌افتد. بعضی از دلایل رایج داخلی و خارجی سیاه شدن دندان‌ها به شرح زیر است:

• پوسیدگی: باکتری‌ها با تخریب مینای دندان باعث پوسیدگی دندان می‌شوند. پوسیدگی‌های عمیق باعث ایجاد حفره‌هایی بر روی دندان‌ها می‌شوند. همین حفره‌ها باعث می‌شوند که دندان سیاه به نظر برسد.
• ترمیم دندان: مواد ترمیم کننده دندان و روکش‌هایی که از جنس آمالگام هستند (به خصوص سولفات نقره) باعث می‌شوند که ظاهر دندان سیاه به نظر برسد.
• استفاده بیش از حد از مواد غذایی رنگی: خوردن و نوشیدن انواع مواد غذایی که رنگ تیره دارند مانند چای و نوشابه می‌تواند مینای دندان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تغییر رنگ آن شود.
• مصرف داروهای خاص: داروهایی مانند شربت مکمل آهن باعث سیاه شدن دندان‌های می‌شوند.
• جرم دندان: جرم تجمعی از پلاک بر روی دندان‌هاست که به مرور زمان سخت و محکم می‌شوند. بعضی از انواع جرم دندان سیاه رنگ هستند.
• مصرف سیگار و قلیان: کشیدن سیگار و قلیان تاثیر بسیار زیادی در سیاه شدن دندان‌ها دارند.مصرف تنباکوهای جویدنی نیز باعث تغییر رنگ دندان‌ها و سایه شدن آن‌ها می‌شوند.

جالب است بدانید که در بعضی از نقاط جهان دندان‌های سیاه جزء فاکتورهای زیبایی محسوب می‌شدند. سال‌ها قبل در کشورهایی مانند ژاپن و ویتنام زنان دندان‌های خود را رنگ می‌کردند. البته این رسم دیگر رایج نیست، اما ممکن است در میان زنان مسن کسانی باشند که دندان‌های سیاه داشته باشند.

علائم سیاه شدن رنگ دندان‌ها

سیاه شدن رنگ دندان‌ها ممکن است با شکل گیری لکه‌های قهوه‌ای و خاکستری بر روی دندان‌ها شروع شود. این لکه‌ها ممکن است به تدریج سیاه شوند. گاهی نیز سیاهی دندان از نواحی بالای آن آغاز می‌شود. این شکل از سیاه شدن دندان‌ها معمولا در کودکان اتفاق می‌افتد.

جرم‌های سیاه معمولا در قسمت داخلی دندان‌های جلوی فک پایین شکل می‌گیرند. همچنین این نوع جرم‌ها بر روی دندان‌های آسیاب یا مولار نیز تجمع پیدا می‌کنند. اگر مینای دندان از بین رفته باشد سیاه شدن دندان‌ها ممکن است منجر به ایجاد حفره بر روی دندان نیز شود.

درمان دندان‌های سیاه

معمولا برای درمان دندان‌های سیاه باید به دندانپزشک مراجعه کرد. دندانپزشک با معاینه دندان، علت سیاه شدن آن را تشخیص می‌دهد و روش‌های درمانی مناسب را به شما ارائه خواهد داد.

اگر علت سیاه شدن رنگ دندان، تشکیل جرم‌های سیاه بر روی دندان باشد احتمالا برای بیمار جرم گیری انجام می‌شود. گاهی ممکن است برای از بین بردن جرم  از ابزارهای خاص ارتعاشی مانند ابزارهای فراصوت استفاده کنند.

اگر علت سیاه شدن دندان پوسیدگی باشد، دندانپزشک با استفاده از مواد ترمیمی دندان را پر می‌کند. اما گاهی پوسیدگی به حدی عمیق است که لایه‌های داخلی دندان را درگیر می‌کند. در این شرایط معمولا درمان ریشه انجام می‌دهد و سپس دندان را روکش می‌کنند. روکش یک پوشش است که متناسب با شکل دندان ساخته می‌شود و بر روی دندانی که ترمیم شده است قرار می‌گیرد.

اگر پوسیدگی دندان تا حدی باشد که نتوان دندان را ترمیم کرد ممکن است دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان شود. دندان‌هایی که به شدت تغییر رنگ داده باشند را می‌توان با استفاده از راهکارهای حرفه‌ای سفید کردن دندان‌ها، سفید کرد.

پیشگیری از سیاه شدن رنگ دندان‌ها

رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای حفظ سفیدی دندان‌هاست. برای جلوگیری از سیاه شدن رنگ دندان‌ها و همچنین پیشگیری از تیره شدن مجدد دندان‌هایتان می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

• از خمیر دندان‌های فلوراید دار استفاده کنید و حداقل روزی دوبار مسواک بزنید.
• حداقل روزی یک بار نخ دندان بکشید و یا از مسواک‌های بین دندانی استفاده کنید.
• به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. معمولا به بیشتر افراد توصیه می‌شود که هر چهار تا شش ماه یک بار دندان‌هایشان را معاینه کنند، اما بعضی از افراد که دچار پوسیدگی‌های شدید می‌شوند نیاز دارند که بیشتر مراجعه کنند.
• از مواد غذایی مفید مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات سبوس دار استفاده کنید.
• مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای قندی را به حداقل برسانید. این نوع مواد غذایی باعث افزایش باکتری‌های مضر دهان می‌شوند.
• دهان‌تان را مرطوب نگه دارید. گاهی بر اثر مصرف برخی داروهای خاص و با مشکلات دیگر دهان دچار خشکی مزمن می‌شود. در این شرایط بزاق کمتر ترشح می‌شود. بزاق با مرطوب کردن فضای دهان باکتری‌های مضر را از بین می‌برد. به همین دلیل اگر فردی دچار خشکی دهان شود، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرد.