چرا باید دندان قروچه را درمان کنید

آیا دندان‌هایتان را روی هم فشار می‌دهید یا دندان قروچه دارید؟ در ادامه به دلایل بروز این عارضه و کارهایی که می‌توانید برای درمان دندان قروچه انجام دهید می‌پردازیم.

دندان قروچه چیست؟

بسیاری از افراد از عوارض فشردن دندان، دندان قروچه و سایش دندان‌ها روی هم رنج می‌برند. این عادت با عنوان “بروکسیسم” نیز شناخته می‌شود و در سال‌های اخیر به دلیل تغییر در شیوه زندگی و افزایش عوامل استرس زا، شیوع آن افزایش داشته است. علاوه بر دندان قروچه، کلینچینگ (فشردن دندان‌ها بر روی هم و منقبض کردن ماهیچه‌ها بدون حرکت دادن دندان‌ها به جلو و عقب) نیز بی خطر و بدون عارضه نیست.

یک انسان بالغ می‌تواند هنگام جویدن نیرویی معادل 15 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع به دندان‌های خود وارد کند. بنابراین در صورت تداوم دندان قروچه، این فشار طولانی نه تنها روی دندان‌ها و ساختارهای پشتیبان آن‌ها، بلکه بر روی عضلات، تاندون‌ها، رباط‌ها و مفاصل فک، جمجمه، گردن و شانه‌ها نیز وارد می‌شود. در هنگام خواب، فشردن دندان‌ها گاهی همراه با سایش و حرکت دندان‌ها به جلو و عقب یا طرفین همراه می‌شود که به آن دندان قروچه می‌گویند. برخی از افراد در طول روز نیز این کار را انجام می‌دهند.

اگر دندان قروچه درمان نشود، می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد و لایه نرم، حساس و مستعد پوسیدگی دندان را در معرض دید قرار دهد.

عوارض دندان قروچه

در حالی که تقریباً 8 درصد از مردم از این موضوع آگاه هستند که در طول شب دندان قروچه دارند، بسیاری از موارد گزارش نشده است و این نشان می‌دهد تعداد افرادی که نمی‌دانند در طول شب این عمل را انجام می‌دهند، بسیار بیشتر از این تعداد است. با اینکه احتمال دارد افراد از دندان قروچه خود در طول شب اطلاع نداشته باشند، اما علائم آن واضح و مشخص است.

عوارض دندان قروچه عبارت است از:

• حساسیت متناوب دندان
• دندان درد بدون دلیل
• دندان‌های ترک خورده یا شکسته
• وجود ترک روی سطح دندان
• تحلیل لثه
• تیک داشتن پرش و یا درد در مفصل فک
• مشکل در جویدن یا باز کردن کامل دهان

بنابراین جای تعجب نیست اگر فردی که دندان قروچه دارد و یا دندان‌های خود را به هم می‌فشارد، از کشیدگی و درد در نواحی گردن، شانه و یا سردرد یا گوش درد بی دلیل رنج ببرد.

چه عواملی باعث دندان قروچه می‌شود؟

دلایلی که در شروع دندان قروچه موثر هستند شامل استرس پنهان، عدم تراز صحیح دندان‌ها، درمان غیر اصولی دندان، صدمات قبلی به ناحیه سر و گردن و بیماری‌هایی مانند پارکینسون یا هانتینگتون است. مطالعات نشان داده است که براکسیسم به آپنه خواب (قطع تنفس در هنگام خواب) و استفاده از داروهای ضد افسردگی خاص نیز مرتبط است. همچنین تحقیقات نشان می‌دهند که دندان قروچه تحت تأثیر فعالیت ساقه مغز است.

می‌توان گفت بسیاری از مراجعین به کلینیک‌های دندانپزشکی از اختلال مفصل گیجگاهی-فکی (TMD) رنج می‌برند، زیرا فشردن دندان و دندان قروچه اغلب منجر به اختلال در مفصل گیجگاهی-فکی می‌شود. در این حالت مفصل گوی و کاسه‌ای کنار گوش، که استخوان فک را به استخوان گیجگاهی متصل می‌کند و اجازه می‌دهد فک زیرین به سمت بالا، پایین یا پهلو حرکت کند، سفت و دردناک می‌شود و هنگام باز شدن صدای کلیک مانند می‌دهد. در موارد شدید، این مفصل چنان ملتهب می‌شود که دهان فقط چند میلی‌متر باز می‌شود.

توصیه دندانپزشکان به مبتلایان به دندان قروچه چیست؟

دندانپزشکان به این افراد توصیه می‌کنند که از محافظ دهانی یا نایت گارد استفاده کنند. این محافظ یک وسیله پلاستیکی است که روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و در هنگام خواب باید استفاده شود تا از دندان‌ها در برابر سایش محافظت کند و نیروی وارد شده بر دندان‌ها را کاهش دهد.

بیماران معمولا نتایج رضایت بخشی پس از استفاده از محافظ دهانی در طول شب دریافت می‌کنند، پس به این نکته توجه داشته باشید و در صورتی که در طول شب دندان قروچه دارید، حتما به دندانپزشک مراجعه کرده و این محافظ را تهیه کنید.

سایر گزینه‌های درمانی برای دندان قروچه

استفاده از محافظ به بیمار کمک می‌کند، اما درمان نباید متوقف شود. دندانپزشکان از یک سری روش‌های درمانی برای کمک به کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلات و بازگرداندن مفصل به عملکرد طبیعی آن استفاده می‌کنند. این روش‌ها شامل طب سوزنی، ماساژ درمانی، فیزیوتراپی، مدیتیشن و حتی هیپنوتیزم است. همچنین آموزش به بیماران در مورد تکنیک‌های کاهش استرس بسیار مهم است.

متخصصان معتقدند که گاهی اوقات عملکرد ضعیف فک می‌تواند به ضعف بدن، مشکلات گوارشی یا سایر آسیب‌های جسمی و روانی مرتبط باشد. بنابراین استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس و تمرکز بر تنفس و تنفس صحیح می‌تواند بسیار موثر باشد.

دلایل دیگر احساس درد در دندان و فک

بیماران اغلب حوادث گذشته خود را با مشکلاتی که امروز دارند ارتباط نمی‌دهند. برای مثال، ممکن است آسیب فک در کودکی منجر به ابتلا به دندان قروچه در بزرگسالی شود. تصادفات اتومبیل در گذشته، صدمات ورزشی، ضربه به سر در کودکی و حتی تولد دشوار نیز می‌تواند افراد را به اختلال مفصل گیجگاهی-فکی کند که به راحتی قابل درمان نباشد.

بسیاری از بیماران مبتلا به این اختلال علائم دیگری مانند سینوزیت، سوء هاضمه و حتی گلودردهای غیر قابل توضیح و تولید زیاد موم گوش نیز دارند.

چه کاری می‌توان برای بهتر شدن دندان قروچه انجام داد

سعی کنید در سبک زندگی و رفتار خود تغییراتی ایجاد کنید که استرس شما را کاهش می‌دهد. فشردن دندان و دندان قروچه می‌تواند نشانه اضطراب پنهان، سرخوردگی یا عصبانیت سرکوب شده، آپنه خواب یا رقابت طلبی بیش از حد باشد.

چند بار در طول روز یا هر یک ساعت یک بار به صورت آگاهانه بررسی کنید آیا عضلات فک خود را بهم فشار می‌دهید؟ تمرین کنید که به طور آگاهانه عضلات صورت و فک خود را شل کنید. به صورت دوره‌ای گردن و شانه‌های خود را ماساژ دهید و عضلات آن را بکشید.

اگر دچار سفتی، کلیک یا درد در فک هستید، از خوردن غذاهای سخت مانند آجیل، آبنبات یا یخ خودداری کنید و در هنگام خمیازه کشیدن، دهان خود را بیش از اندازه باز نکنید. این روش مدیتیشن را نیز امتحان کنید: زبان خود را به سقف دهان بچسبانید، لب‌های خود را ببندید اما دندان های خود را از هم دور نگه دارید. در این حالت، عمیق و آهسته از طریق بینی تنفس کنید و با هر نفس کلمات”دم-بازدم” را با خود تکرار کنید.

حتما برای بررسی وضعیت دندان‌های خود به دندانپزشک مراجعه کرده و از اون بخواهید محافظ دهان مناسب را برای شما تجویز کند.