ارتباط سلامت دهان و دندان بر سلامت عمومی بدن

سلامت دهان و سلامت سایر بخش‌های بدن ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. رعایت بهداشت دهان و حفظ سلامت دندان‌ها می‌تواند سلامت کلی بدن شما را افزایش دهد، احتمال ابتلا به بیماری‌های جدی را کاهش دهد و حتی ممکن است باعث محافظت از عملکرد حافظه شود. باید بدانید که عبارت “دهان سالم، بدن سالم” عبارت کاملا صحیحی است که پشتوانه علمی دارد.

سلامت دهان و دندان و سلامت قلب و عروق

در مطالعات متعددی نشان داده شده که التهاب لثه خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. تصور می‌شود این امر به این دلیل است که بیماری لثه باعث افزایش التهاب در بدن شده که در نهایت منجر به بیماری قلبی عروقی می‌شود. تحقیقات انجام شده، ارتباط بین بیماری‌های التهابی دهان و افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی را تایید می‌کند. طبق گفته محققان، مبتلایان به بیماری پریودنتال (بیماری لثه) بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند و همچنین در این افراد احتمال بروز سکته قلبی منجر به مرگ به میزان دو برابر بیشتر است.

بیماری لثه که در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض باکتری‌ها ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی عروقی شود، زیرا ممکن است سطح التهاب را در بدن افزایش دهد. التهاب یکی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی است. بنابراین در صورتی که مبتلا به بیماری پریودنتال هستید، دندانپزشک باید از شما در مورد سلامت قلب و سابقه خانوادگی بیماری قلبی سؤال کند.

از سوی دیگر در صورتی که به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید، پزشک باید سلامت دهان و دندان شما را بررسی کند. زیرا وجود بیماری در یک عضو ممکن است علامتی برای بیماری در عضوی دیگر باشد.

بهداشت دهان و دندان و دیابت

تحقیقات ثابت کرده است که افراد مبتلا به دیابت، مستعد ابتلا به بیماری لثه هستند. اما موضوع قابل توجه این است که تحقیقات جدیدتر بیان می‌کنند بیماری مزمن لثه به دلیل تاثیر بر کنترل قند خون، در ابتلا به دیابت نقش دارد. از آنجا که بیماری پریودنتال یک نوع عفونت است، باکتری‌های عامل آن سمومی تولید می‌کنند که بر روی متابولیسم کربوهیدرات در سلول تأثیر می‌گذارد. همچنین تصور می‌شود که پاسخ میزبان به باکتری‌های پریودنتال می‌تواند باعث افزایش مقاومت به انسولین و بنابراین افزایش قند خون شود. بنابراین با توجه به افزایش روزافزون مبتلایان به دیابت، این ارتباط دو طرفه یک هشدار مهم برای مراقبت از دندان‌ها است.

سلامت دهان و دندان و عفونت ریه

افراد مبتلا به بیماری پریودنتال، باکتری‌های بیشتری در دهان خود دارند. به این دلیل احتمال بیشتری وجود دارد که تعدادی از باکتری‌ها که توانایی ایجاد عفونت در ریه مانند ذات الریه را دارند، همراه تنفس فرد از دهان به ریه منتقل شوند. در افرادی که از قبل مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) هستند، ابتلا به بیماری لثه می‌تواند منجر به وخیم‌تر شدن بیماری ریوی آن‌ها شود.

سلامتی دهان و سلامت دوران بارداری و کودک شما

مطالعات نشان می‌دهد زنان بارداری که مبتلا به بیماری لثه در حال پیشرفت هستند، احتمال ابتلا به دیابت حاملگی، زایمان زودرس یا به دنیا آوردن نوزادی با وزن کم دارند. معاینات منظم دندانپزشک در دوران بارداری از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.

نوزادانی که پیش از موعد متولد می‌شوند یا وزنشان کم است، خطر ابتلا به عوارض بیشتری از جمله مشکلات رشد، آسم، عفونت گوش، ناهنجاری‌های هنگام تولد و مشکلات رفتاری دارند و احتمال خطر مرگ در این نوزادان نیز بیشتر است. زنانی که باردار هستند، جهت سلامت خود و سلامت فرزندشان باید به بهترین نحو مراقب بهداشت دهان و دندان خود باشند.

دندان قروچه و سلامت مفاصل

در اکثر موارد بروکسیسم (دندان قروچه) خفیف است. اما هنگامی که این بیماری مکرر و با شدت رخ می‌دهد، می‌تواند مفاصل موجود در فک تحتانی را که با عنوان مفاصل گیجگاهی-فکی یا TMJ نیز شناخته می‌شود را تحت فشار قرار دهد. این امر می‌تواند منجر به درد یا گرفتگی در ناحیه مفصل و حتی سردرد و گوش درد شود.

بروکسیسم برای دندان‌های شما نیز مخرب است. این عادت می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد، باعث افزایش حساسیت دندان شود و در نهایت باعث شکسته شدن دندان شود. برخی افراد در حین دندان قروچه نیروی خیلی زیادی به دندان‌های خود وارد می‌کنند.

سیگار کشیدن و سرطان

سیگار کشیدن، عادتی است که ترک آن می‌تواند بسیار دشوار باشد و شانس ابتلای شما به بیماری‌های مرگ آور را افزایش می‌دهد. اما خبر خوب این است که شما چه یک سال و چه ده سال سیگار بکشید، با ترک آن به سرعت خطر ابتلا به بیماری‌هایی چون سرطان دهان، سرطان ریه، بیماری قلبی، آمفیزم و ابتلا به زخم‌های دردناک در دهان که بهبود نمی‌یابد را کاهش می‌دهید.

اگر به دنبال دلیل دیگری برای کنار گذاشتن سیگار هستید، خطر از دست دادن دندان ممکن است شما را ترغیب کند تا از خرید بسته بعدی خودداری کنید. مصرف سیگار علاوه بر اثرات منفی بر روی زیبایی دندان، اثرات مخرب دیگری مانند کاهش حس بویایی و چشایی، بوی بد دهان، تحلیل لثه و زرد شدن دندان را نیز در بر دارد. مصرف دخانیات عامل اصلی افتادن دندان در بزرگسالان است.

سلامتی زبان و باکتری‌ها

با وجودی که زبان صاف به نظر می‌رسد، اما از برآمدگی‌های ریز به نام پاپیلا (papillae) پوشیده شده است. بنابراین سطح زبان می‌تواند باکتری‌های زیادی را در خود جای دهد. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که حدود یک سوم از گونه‌های باکتریایی که در زبان یافت می‌شود، روی هیچ سطح دیگری در دهان رشد نمی‌کند. میکروب‌های به دام افتاده بر روی زبان می‌توانند منجر به بوی بد دهان شده و بر حس چشایی شما تأثیر بگذارند و باکتری‌ها می‌توانند به قسمت‌های دیگری از دهان شما منتقل شوند. رشد بیش از حد باکتری‌ها می‌تواند زبان شما را به رنگ زرد، سفید یا حتی سیاه تبدیل کند و یا مودار به نظر برسد.

بنابراین توصیه می‌شود که این موضوع را به عادت روزانه تبدیل کنید که در هر بار که مسواک زدن، زبان خود را کاملاً تمیز کنید. می‌توانید از پاک کننده زبان که ابزار کوچکی است، استفاده کنید. این وسیله برای پاک کردن زبان طراحی شده است و در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی وجود دارد.

تمیز کردن زبان را با مسواک معمولی خودتان نیز می‌توانید انجام دهید. در هنگام تمیز کردن زبان سعی کنید تا انتهای زبان را تمیز کنید. اگر این کار باعث تحریک رفلکس gag و ایجاد حالت تهوع در شما شد مشکلی نیست. سعی کنید به پاک کردن زبان ادامه دهید تا این حالت از بین برود. البته قابل ذکر است که استفاده از پاک کننده زبان به میزان کمتری این رفلکس را تحریک می‌کند.

سوالات متداول