آنتی بیوتیک‌ها به طور گسترده برای کنترل عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شوند. بعضی اوقات آن‌ها برای جلوگیری از بروز عفونت احتمالی قبل از عمل‌های پزشکی یا دندانپزشکی نیز تجویز می‌شوند. این نوع پیشگیری اصطلاحا آنتی بیوتیک پروفیلاکسی (antibiotic prophylaxis) نامیده می‌شود.
تا چندین سال پیش پزشکان و دندانپزشکان توصیه می‌کردند افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند، مانند ابتلا به برخی از مشکلات قلبی و انجام عمل جایگزینی استخوان یا مفصل، همیشه باید قبل از بسیاری از اقدامات معمول دندانپزشکی آنتی بیوتیک مصرف کنند. اما امروزه ممکن است توصیه‌های آن‌ها متفاوت باشد.
امروزه شواهدی که در حال تکمیل هستند، نشان می‌دهد که بیماران بسیار کمتری باید به این طریق از عفونت پیشگیری کنند. در نتیجه، اخیراً دستورالعمل‌های آنتی بیوتیک پروفیلاکسی تغییر یافته و ممکن است در آینده باز هم تغییر کند. در ادامه متن بیان می‌شود که چرا این توصیه‌ها در حال تغییر هستند و شما باید چه چیزهایی درباره مصرف آنتی بیوتیک‌ها قبل از مراجعه به مطب دندانپزشکی بدانید؟
خطر ابتلا به عفونت
هم انواع مفید و هم انواع مضر باکتری‌ها در بسیاری از نقاط بدن از جمله دهان رشد می‌کنند. هر زمان که شرایط ورود این میکروارگانیسم‌ها به جریان خون امکان پذیر باشد، احتمال کمی وجود دارد که عفونت باکتریایی در فرد بروز پیدا کند. این امر ممکن است در بسیاری از اقدامات دندانپزشکی رخ دهد و همچنین ممکن است در طول فعالیت‌های روزمره مانند جویدن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیز اتفاق بیفتد.
در بیشتر موارد، احتمال خطر عفونت آنقدر کم است که احتمال واکنش بد به آنتی بیوتیک‌ها (که این موضوع هم نادر است) به مراتب بیشتر از احتمال بروز عفونت است. بنابراین آنتی بیوتیک‌ها بطور معمول مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. اما برخی از افراد قبل از انجام اقدامات دندانپزشکی باید اقدامات احتیاطی بیشتری را انجام دهند.
اگر برای برخی از انواع بیماری‌های قلبی تحت درمان قرار گرفته‌اید، یا درمان‌های ارتوپدی خاصی انجام داده‌اید (از جمله جایگزینی کامل مفصل)، ممکن است دندانپزشک به شما توصیه کند که قبل از درمان از آنتی بیوتیک برای از بین رفتن احتمال ابتلا به عفونت، حتی اگر احتمال آن کم باشد، استفاده کنید. بنابراین دندانپزشک با توجه به تجربه خود و با در نظر گرفتن سابقه پزشکی شما، توصیه‌های لازم را قبل از درمان در اختیارتان قرار می‌دهد.
دستورالعمل‌های آنتی بیوتیک پروفیلاکتیک
ممکن است در صورت داشتن یک یا چند مورد از بیماری‌های قلبی زیر، مصرف آنتی بیوتیک پیش از درمان به شما توصیه شود.
- پیوند قلب
- داشتن دریچه‌های قلبی مصنوعی
- سابقه اندوکاردیت عفونی
- برخی از انواع مشکلات مادرزادی قلبی. به ویژه اگر آن‌ها به طور کامل بهبود نیافته باشند یا اینکه درمان آن‌ها همراه با استفاده از پروتز است.
اگر شما تحت عمل برای جایگزینی مفصل قرار گرفته‌اید، ممکن است آنتی بیوتیک پروفیلاکتیک برای شما نیز توصیه شود. به ویژه اگر یک یا چند عامل خطر زیر را نیز داشته باشید، از جمله:
- ابتلا به بیماری التهابی سیستمیک مانند آرتریت روماتوئید یا اریتماتوز لوپوس
- سیستم ایمنی ضعیف ناشی از HIV ، سرطان، پرتو درمانی یا شیمی درمانی یا هر علت دیگری
- دیابت وابسته به انسولین (نوع اول) یا هموفیلی
- سابقه عفونت قبلی در مفصل پروتز
- عدم تغذیه مناسب یا سوء تغذیه
البته شرایط دیگری نیز وجود دارد که آنتی بیوتیک پروفیلاکسی در برابر آن یک اقدام محتاطانه است. همچنین تعدادی از موقعیت‌ها وجود دارد که ممکن است در گذشته شامل تجویز آنتی بیوتیک بوده، اما در حال حاضر تجویز نمی‌شود. به عنوان مثال، وجود یک سوفل خوش خیم قلب، استفاده از دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب و دفیبریلاتور قلب، و داشتن برخی بیماری‌های قلبی یا نقایص مادرزادی، به خودی خود به معنای واجد شرایط بودن برای آنتی بیوتیک پروفیلاکسی نیست.
سخن پایانی
در سال‌های اخیر، گزارش‌هایی از افزایش مقاومت باکتریایی در برابر داروها و عوارض جانبی مضر برخی از داروها باعث افزایش آگاهی عمومی از عواقب استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها شده است. خوشبختانه تحقیقات جدید علمی در حال کمک به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی است که با توجه به شواهد، تصمیمات درمانی مناسب‌تری در مورد استفاده از آنتی بیوتیک‌ها اتخاذ کنند. اگر در مورد اینکه آیا قبل از عمل دندانپزشکی باید آنتی بیوتیک مصرف کنید یا خیر، سوال دارید، حتما آن را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید