دنچر یا دندان مصنوعی یک جایگزین متحرک برای دندانهای از دست رفته و بافتهای اطراف است. از انواع دندان مصنوعی میتوان به پروتز متحرک کامل و پارسیل اشاره کرد. از دنچر کامل زمانی استفاده میشود که همه دندانها از دست رفتهاند، در حالی که پروتزهای پارسیل در مواقعی استفاده میشوند که برخی از دندانهای طبیعی باقی مانده باشند.
دنچر کامل
- دنچر کامل میتواند “معمولی” یا “فوری” باشد، ۸ تا ۱۲ هفته بعد از خارج شدن دندانها و ترمیم بافت لثه، دست دندان ساخته شده و در دهان قرار میگیرد.
- بر خلاف پروتزهای معمولی، پروتز فوری از قبل ساخته میشود و میتواند به محض این که دندانها کشیده شود، قرار داده شود. در نتیجه فرد نیاز نیست در طول دوره ترمیم، بدون دندان باشد.
- با این حال، استخوانها و لثهها در طول زمان به ویژه در طول دوره ترمیم پس از کشیدن دندان، دچار انقباض و کاهش حجم میشوند.
- بنابراین یکی از معایب دنچر فوری در مقایسه با دنچر معمولی این است که آنها به تنظیم بیشتری نیاز دارند تا در طول روند ترمیم، تطابق مناسب داشته باشند و به طور کلی باید یک راهحل موقت در نظر گرفته شوند تا زمانی که دنچر اصلی ساخته شود.
دنچر پارسیل
- یک پروتز پارسیل متحرک یا بریج معمولا شامل دندانهای مصنوعی متصل به پایه پلاستیکی صورتی یا همرنگ لثه است که گاهی به یک چارچوب فلزی متصل میشود که دنچر را در دهان نگه میدارد.
- دنچر پارسیل زمانی استفاده میشود که یک یا چند دندان طبیعی در فک بالا یا پایین باقی بماند.
- یک بریج ثابت، با قرار دادن روکش بر روی دندانها در دو طرف فضای خالی و اتصال دندان مصنوعی به آنها، جایگزین یک یا چند دندان میشود. سپس این “بریج” در جای خود سمان میشود.
- نه تنها یک پروتز پارسیل فضاهای خالی را پر میکند، بلکه از تغییر موقعیت دندان نیز جلوگیری میکند. یک پروتز پارسیل دقیق، متحرک است و به جای کلاسپ که به روکش مجاور متصل میشود، اتچمنتهای داخلی دارد.
جایگزینهای دندان مصنوعی
- ایمپلنتها میتوانند به عنوان پایه برای بریجها استفاده شوند و نیاز به دندان مصنوعی را حذف کنند.
- هزینه ایمپلنت بیشتر است، اما ایمپلنتها و بریج بیشتر شبیه حس دندان واقعی هستند. ایمپلنتهای دندانی جایگزین دندان مصنوعی میشوند، اما همه افراد کاندید خوبی برای ایمپلنت نیستند.
- همچنین ممکن است از ایمپلنت نیز برای حمایت از دندان مصنوعی استفاده شود و ثبات بیشتری خواهد داشت.
نحوه ساخت دست دندان
- روند ساخت دنچر چند هفته و چندین جلسه طول میکشد.
- زمانی که دندانپزشکتان تعیین کند چه نوع دست دندانی برای شما مناسب است، مراحل زیر انجام میشود:
- قالبگیری از فک انجام میگیرد و روابط فکها باهم اندازه گیری میشود و میزان فاصله بین آنها تعیین میشود.
- ساخت مدل گچی و مومی یا پلاستیکی که شکل و موقعیت دقیق دست دندان را تقلید میکند. شما در این مدل چندین بار دنچر را قبل از ساخت دست دندان نهایی برای رنگ، شکل و تطابق ارزیابی خواهید کرد.
- ساخت دست دندان نهایی
- تنظیم دست دندان
دنچر جدید چه احساسی دارد؟
- دنچر جدید ممکن است چند هفته تا زمانی که ماهیچههای گونهو زبان یاد بگیرند که آن را در جای خود نگه دارند کمی شل باشد و شما راحت میتوانید آن را بگذارید و بردارید.
- تحریک و یا درد خفیف زمانی که برای اولین بار از دنچر استفاده میکنید، طبیعی است، اما هنگامی که دنچر تنظیم میشود، این مشکلات کاهش مییابد.
آیا تفاوتی در چهره ایجاد می شود؟
- دست دندان شبیه به دندانهای طبیعی شما است، بنابراین باید تغییر کمی در ظاهر ایجاد میشود. در واقع، دندون مصنوعی ممکن است لبخند شما ظاهر چهره شما را بهتر کند.
آیا غذا خوردن با دست دندان جدید مشکل است؟
- خوردن با دست دندان جدید کمی تمرین نیاز دارد و ممکن است برای برخی از افراد به مدت چند هفته ناخوشایند باشد.
- برای استفاده از پروتز جدید، ابتدا با غذاهای نرم و در قطعات کوچک شروع کنید.
- به آرامی از هر دو طرف دهان خود بجوید.
- به مرور غذاهای دیگری نیز اضافه کنید تا اینکه به یک رژیم معمولی برگردید.
- در مصرف غذاهای داغ و یا سخت و استخوانهای تیز محتاط باشید.
- از غذاهایی که بسیار چسبنده و یا سخت هستند دوری کنید.
- از جویدن آدامس در زمانی که از دست دندان استفاده میکنید، خودداری کنید.
تغییر در تکلم
- ممکن است در تلفظ برخی کلمات مشکل ایجاد شود. اگر این طور است، با گفتن کلمات با صدای بلند تمرین کنید.
- با تمرین و گذر زمان عادت میکنید با دندون مصنوعی صحبت کنید.
- هنگام لبخند و یا سرفه ممکن است دست دندان دچار لغزش شود. دست مصنوعی را با ملایمت و قورت دادن آب دهان در جای خود قرار دهید.
- اگر مشکل صحبت کردن ادامه دارد، با دندانپزشک مشورت کنید.
آیا دست دندان ۲۴ ساعته باید استفاده شود؟
- دندانپزشک به شما یاد خواهد داد که چه مدت از دنچر استفاده کنید و چه موقع آن را دربیاورید.
- در چند روز اول پس از دریافت دست دندان، ممکن است از شما خواسته شود که آن را تمام مدت، از جمله در زمان خواب، استفاده کنید. اگر چه این کار ممکن است به طور موقت ناراحت کننده باشد، اما سریعترین راه شناسایی نواحی از دست دندان است که ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد.
- زمانی که تنظیمات صورت گرفت، باید قبل از رفتن به رختخواب، پروتز را دربیاورید. این کار به بافتهای لثه اجازه استراحت میدهد و اجازه تحریک و پاکسازی طبیعی توسط زبان و بزاق را میدهد.
استفاده از چسب دنچر
- ۱. برای افزایش رضایت از یک دست دندان مصنوعی.
- چسبها، گیر، ثبات و نیروی جویدن و حس امنیت را افزایش میدهند.
- ۲. برای کمک به افراد با دهان خشک که گیر پروتز کم است،
- مانند افرادی که داروهای سرماخوردگی را مصرف میکنند، کسانی که مبتلا به معلولیتهای عصبی از جمله سکته مغزی و افراد مسن هستند.
- ۳. برای ثبات و امنیت بیشتر در کسانی که استفاده زیادی از ماهیچههای صورتشان دارند.
- مانند سخنرانان یا نوازندگان
عدم استفاده از چسب دنچر
- ۱. برای فیکس کردن دست دندانی با تطابق ضعیف یا ساخت نامناسب.
- اگر دست دندان لق شده باشد و باعث ناراحتی یا زخم شود فورا با دندانپزشک تماس بگیرید.
- ۲. وقتی دندانپزشک برای مدت طولانی، دست دندان را ارزیابی نکرده است.
- بافت لثه و استخوان فک به مرور زمان منقبض میشوند و تطابق دنچر کاهش مییابد. بنابراین، مشکل واقعی است و نیاز به تنظیم و یا ساخت دنچر جدید میباشد.
- ۳. هنگامی که بهداشت دهان را نمیتوان رعایت کرد.
- ۴. عدم استفاده طولانی مدت از چسب و یا حجم زیاد آن
- ۵. زمانی که آلرژی شناخته شده به مواد چسب وجود دارد.
نحوه قرار دادن چسب دنچر
- ۱. از کمترین مقدار مورد نیاز برای تامین حداکثر گیر استفاده کنید. اعمال کمترین میزانی که فکر میکنید و سپس افزایش تدریجی مقدار آن تا زمانی که احساس راحتی کنید.
- ۲. چسب را به طور یکنواخت روی سطح دندان مصنوعی پخش کنید.
- ۳. اعمال مجدد در صورت لزوم برای ایجاد اثر مطلوب.
- ۴. همیشه چسب را به یک پروتز کاملا تمیز بزنید.
- ۵. به خاطر داشته باشید که چسب با یک دست دندان با تطابق خوب بهترین نتیجه را دارد.
انواع چسب
- نوع خمیری
- این چسب دندان مصنوعی را به یک دنچر خشک و یا ترجیحا مرطوب بزنید.
- از قرار دادن چسب در نزدیکی مرزهای پروتز خودداری کنید.
- برای دست دندان فک بالا، سه نوار کوتاه از چسب – یا مجموعهای از نقاط کوچک – در امتداد ناحیه دندانها و یک نقطه در مرکز بزنید.
- برای دست دندان فک پایین، سه نوار کوتاه چسب – یا مجموعهای از نقاط کوچک – در مرکز منطقه دندانها بزنید.
- نوع پودری
- یک لایه نازک و یکنواخت را در سراسر سطح دست دندان بپاشید. پودر اضافی را بتکانید و دست دندان را در جای خود قرار دهید.
- پودر ممکن است بر روی خمیر ترجیح داده شود چون تمیز کردن آن آسانتر است.
آیا چسب دندان مصنوعی ایمن است؟
- اگر تطابق دست دندان خوب است و چسب فقط برای ثبات اضافی مورد استفاده قرار میگیرد، نباید هیچ اثر بدی داشته باشد.
- اگر مواد چسبنده به طور افراطی برای پر کردن خطاهای پروتز نامناسب مورد استفاده قرار گیرند، آنها میتوانند برای بافت نرم و سخت زیرین مضر باشند. گاهی اوقات، در این موارد، التهاب بافتهای نرم میتواند ایجاد شود.
- به دلیل حرکت آن بر روی بافت نرم و استخوان زیرین، یک پروتز نامناسب میتواند باعث تحلیل استخوان شود.
سوالات متداول
استخوانهای دهان و لثهها با افزایش سن به صورت طبیعی تغییر شکل میدهند. همین امر سبب شل شدن دندان مصنوعی میشود. دندانهای مصنوعی به گونهای ساخته شدهاند که کاملا متناسب با دهان باشند، بنابراین اگر شل شوند باید دوباره آنها را تنظیم کرد و در جای صحیح خود قرار داد. برای رفع موقتی این مشکل میتوان از چسبهای دندان مصنوعی استفاده کرد و آنها را ثابت نگه داشت. برای تنظیم کردن دوباره دندانهای مصنوعی باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر فکر میکنید که خودتان توانایی تنظیم مجدد دندان مصنوعیتان را دارید، در اشتباه هستید، زیرا ممکن است به آن آسیب برسانید. هیچ وقت سعی نکنید که خودتان شکل دندان مصنوعی را تغییر دهید.
افرادی که از دندان مصنوعی استفاده میکنند، بهتر است که حداقل سالی یک بار برای بررسی سلامت دهان خود به دندانپزشک مراجعه کنند. با افزایش سن ممکن است دچار مشکلاتی شوید که از آنها اطلاع ندارید. دندانپزشک میتواند دهان شما را از لحاظ ابتلا به سرطان دهان و دیگر مشکلات دهان، سر و گردن بررسی کند. همچنین دندان مصنوعی باید از نظر قرار گرفتن در جای صحیح و تمیز بودن مورد بررسی قرار بگیرد.
استفاده از چسب پروتز یا دندان مصنوعی اگر به اندازه و تنها در محل مورد نظر باشد، ایمن است. در صورتی که بیش از حد نیاز از چسب پروتز برای پر کردن شکافهای موجود در دندان مصنوعی و ایجاد تطابق استفاده کنید، میتواند به بافتهای نرم و سخت زیرین آسیب برساند. در برخی موارد این موضوع میتواند باعث التهاب بافتها شود. همچنین به دلیل حرکت پروتز بر روی بافت نرم و استخوان زیرین آن، استفاده از پروتز نامناسب میتواند باعث تحلیل استخوان شود.
ممکن است به دلایل زیر نیاز باشد که از چسب پروتز دندان یا چسب دنچر استفاده کنید:
ممکن است به دلایل زیر نیاز باشد که از چسب پروتز دندان یا چسب دنچر استفاده کنید:
1. پروتز دندان با ثباتتر باشد و احساس اطمینان خاطر بیشتری داشته باشید.
2. در افرادی که دچار خشکی دهان هستند، اثرات خشکی دهان را خنثی میکند، زیرا این خشک بودن میتواند پروتزها را شل کند.
3. برای افزایش ثبات و امنیت در افرادی که از عضلات صورت خود زیاد استفاده میکنند، مانند خوانندگان و سخنرانان.
به توصیههای دندانپزشک یا متخصص پروتز خود در مورد مدت زمان و نحوه استفاده از پروتز دندانی یا دنچر خود توجه کنید. ممکن است دندانپزشک تشخیص دهد که بهتر است برای چند روز پروتزها را حتی هنگام خواب نیز استفاده کنید. این کار به دندانپزشک کمک میکند تا مناطقی از پروتز که نیاز به تنظیم دارند را شناسایی کند. پس از انجام تنظیمات، باید هنگام خواب پروتزهای خود را در بیاورید و بگذارید که بافت لثه استراحت کند. این کار به سالم ماندن لثه و پاکسازی آن توسط بزاق کمک میکند.
در صورت داشتن پروتز دندانی ممک است تلفظ برخی از کلمات دشوار باشد، اما با تمرین راحتتر میشود. اگر هنگام صحبت کردن پروتز دندانی شما صدای “کلیک” داشتند، با دندانپزشک خود تماس بگیرید. پروتز دندانی شما ممکن است هنگام خندیدن یا صرفه اندکی جابجا شود. شما میتوانید دندانها را به آرامی با گاز گرفتن و بلعیدن آب دهان مجددا به جای خود برگردانید. اگر همچنان در صحبت کردن مشکل دارید، با دندانپزشک یا متخصص پروتز خود تماس بگیرید.
ممکن است چند هفته طول بکشد تا عادت کنید که با پروتزهای جدید خود غذا بخورید. برای راحتی کار، ابتدا با خوردن غذاهای نرمی که به قطعات کوچک تقسیم کردهاید، شروع کنید. غذا را به آرامی و با هر دو طرف دهان خود بجوید. کم کم غذاهای دیگر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا زمانی که به خوبی به پروتز جدید عادت کرده و بتوانید به رژیم معمولی خود برگردید. هنگام خوردن غذاهای گرم، سخت و لبه تیز استخوانها مراقب باشید. از خوردن غذاهای خیلی چسبناک یا خیلی سخت پرهیز کنید. از جویدن آدامس خودداری کنید.
پروتزهای ساخته شده همانند دندانهای طبیعی شما هستند. شاید با دقت بیشتر تغییرات جزئی قابل مشاهده باشند، اما ظاهر پروتزها غیر طبیعی نیست. حتی ممکن است استفاده از پروتز لبخند شما را زیباتر کرده و صورت شما را پر کند.
زمانی که برای اولین بار پروتز یا دنچر در دهان شما قرار میگیرد، برای چند هفته ممکن است کمی برایتان عجیب و غریب باشد. ممکن است کمی طول بکشد تا ماهیچههای زبان و گونه یاد بگیرند که پروتزها را در جای خود نگه دارند و به آن عادت کنند. همچنین زمان لازم است تا بتوانید به راحتی پروتزها را بگذارید و بردارید. در ابتدای گذاشتن پروتز امکان دارد که دچار تحریک جزئی یا احساس درد خفیف شوید. همچنین ممکن است میزان ترشح بزاق بیشتر از حد معمول شود. این موارد معمولا پس از مدتی از بین میروند.
برای جایگزینی دندانهای از دست رفته با پروتز یا دنچر ممکن است به چند هفته زمان و چندین زمان و چندین جلسه مراجعه به دندانپزشک نیاز باشد. هنگامی که دندانپزشک یا متخصص پروتز (دندانپزشک متخصص در ترمیم و جایگزینی دندانها) تصمیم بگیردکه چه نوع پروتزی برای شما مناسب است، مراحل زیر انجام میشود:
1. از فک قالب گیری شده و زوایای فک و فواصل بین آنها تعیین شده و اندازه گیری میشود.
2. مدل گچی، مومی یا پلاستیکی از دندان ساخته میشود که در آن شکل و موقعیت دقیق دندان مشخص میشود. ممکن است لازم باشد قبل از ساخت پروتز نهایی، این مدلها را چندین بار امتحان کنید.
3. ساخت یک دست پروتز کامل دندان
4. تنظیم پروتز دندان
بله، به جای استفاده از پروتزهای دندانی، میتوان از ایمپلنت دندان برای پشتیبانی از بریج استفاده کرد. بریج فضای خالی بین دندانها را با قرار دادن روکش بر روی دندانهای کناری و اتصال دندان مصنوعی به آنها پر میکند. ایمپلنت و بریج، هزینه بیشتری نسبت به پروتز متحرک دارند، اما طبیعیتر به نظر میرسند و راحتتر هستند.
طبیعی است که با افزایش سن، لثهها و استخوانهای پشتی دهان تغییر پیدا میکنند. این امر میتواند باعث شل شدن پروتزهای شما شود. پروتزها به گونهای ساخته شدهاند که کاملا متناسب دهان شما باشند. بنابراین اگر احساس میکنید شل شدهاند احتمالا باید دوباره تنظیم شوند. در صورت احساس ناراحتی در پروتزهای دندانی خود، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. برای رفع موقت مشکل میتوانید از چسب دندانپزشکی استفاده کنید تا آنها را ثابت نگه دارد. سعی نکنید خودتان شکل دندان مصنوعی خود را تغییر دهید. حتی اگر به نظر برسد که میتوانید آنها را درست کنید، باز هم احتمال این وجود دارد که به آنها آسیب برسانید.
چسب پروتز یا دندان مصنوعی میتواند به صورت خمیر یا پودر باشد.
نوع خمیری: این چسب را بر روی پروتز خشک یا ترجیحا مرطوب بزنید. فقط به اندازه کافی استفاده کنید و از قرار دادن چسب در نزدیکی مرزهای پروتز خودداری کنید. برای پروتزهای فک بالایی، چسب را به صورت سه نوار کوتاه یا مجموعهای از نقاط در امتداد ناحیه دندانها و در مرکز بزنید. در مورد پروتزهای فک پایینی نیز همین کار را در امتداد ناحیه دندانها انجام دهید.
نوع پودری: یک لایه نازک و یکنواخت را در سرتاسر سطح پروتز بپاشید. مقدار اضافی پودر را بتکانید و پروتز را در خود قرار داده و فشار دهید. استفاده از چسبهای پودری نسبت به چسبهای خمیری راحتتر است، زیرا راحتتر از روی دندان مصنوعی و بافتها پاک میشود.
هنگامی که میخواهید از چسب پروتز یا دنچر استفاده کنید به یادداشته باشید که:
1.از کمترین مقداری که فکر میکنید مورد نیاز باشد شروع کنید و تا زمانی که احساس راحتی کنید به تدریج مقدار چسب را افزایش دهید.
2. چسب را به طور یکنواخت روی سطح دندان مصنوعی یا پروتز پخش کنید.
3. در صورت لزوم دوباره از چسب استفاده کنید.
4. قبل از استفاده از چسب پروتز دندان خود را کاملا تمیز کنید.
5. به خاطر داشته باشید در صورتی که پروتز با دهان شما تطابق کامل داشته باشد، چسب بهترین نتیجه را در پی دارد.
شما نباید از چسب پروتز، دنچر یا دندان مصنوعی استفاده کنید، اگر:
1. برای ثابت کردن پروتز دندانی که با دهان مطابقت ندارد و خوب ساخته نشده است از چسب استفاده میکنید.
2. هنگامی که دندانپزشک به مدت طولانی دندانهای شما را بررسی نکرده باشد، زیرا ممکن است نیاز به تنظیم یا تعویض پروتزهای خود داشته باشید.
3. زمانی که احساس میکنید تطابق پروتز با دهان شما کاهش پیدا کرده و نیاز بیشتری به استفاده از چسب پروتز دارید.
4. نسبت به چسب واکنش آلرژیک دارید.
5. نمیتوانید بهداشت دهان را رعایت کنید.
6. به مدت طولانی از چسب استفاده نکردهاید یا حجم زیادی از آن را استفاده کردهاید.
دیدگاهتان را بنویسید