پریکورونیت که اپرکولیت نیز نامیده می‌شود، شرایطی است که در آن بافت لثه اطراف یک دندان نیمه رویش یافته دچار التهاب و تورم می‌شود. رویش به فرآیند رشد دندان گفته می‌شود که در آن دندان با “رویش” از طریق بافت لثه قابل رویت می‌شود. پریکورونیت ممکن است دندانی را که هنوز در نیامده است نیز تحت تاثیر قرار دهد.
سیگار کشیدن و رعایت بهداشت نامناسب دهان از عوامل خطر قابل پیشگیری برای پریکورونیت هستند. علائم پریکورونیت بسته به شدت آن متفاوت است و از درد و تورم خفیف تا اسپاسم فک، مشکل در گاز گرفتن و عفونت‌های شدیدتر متغیر است. از آنجایی که پریکورونیت به خودی خود بهبود نمی‌یابد، برای درمان باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
این مقاله علائم و علل پریکورونیت را به همراه نحوه تشخیص و درمان آن شرح می‌دهد.
علائم پریکورونیت
علائم پریکورونیت بسته به حاد یا مزمن بودن بیماری می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
نشانه‌های خفیف
علائم خفیف ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بافت لثه دردناک و متورم در نزدیکی دندان آسیب دیده
- مشکل در گاز گرفتن بدون برخورد به ناحیه متورم
- ترشح چرک از ناحیه ملتهب
- طعم بد در دهان یا بوی نامطبوع
نشانه‌های شدید
علائم شدید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در باز کردن دهان
- تورم صورت در کنار دندان ملتهب
- غدد لنفاوی متورم (لنفادنیت)
- تب
- آنژین لودویگ، یک عفونت باکتریایی نادر کف دهان است که گاهی پس از عفونت دندان رخ می‌دهد.
- اسپاسم فک که گاهی اوقات به آن فک قفلی نیز گفته می‌شود.
علائم پریکورونیت با توجه به فراوانی و شدت به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- حاد: شامل باز شدن محدود دهان و علائم شدیدتر است.
- تحت حاد: شدت کمتر علائم بدون ناراحتی در باز شدن دهان
- مزمن: شامل درد با درجه پایین بدون علائم شدید است.
درمان پریکورونیت اغلب به سطح بیماری (حاد، تحت حاد یا مزمن) که فرد تجربه می‌کند بستگی دارد.
علل و عوامل خطر
اپرکولوم به بافت نرمی گفته می‌شود که روی سطح دندانی شکل می‌گیرد که به طور کامل رویش نیافته است. یکی از دلایلی که این ناحیه ممکن است به راحتی ملتهب شود این است که اغلب باقیمانده مواد غذایی در زیر آن گیر می‌کنند و هنگام انجام بهداشت دهان و دندان دسترسی به آن دشوار است. از آنجایی که این ناحیه تاریک و مرطوب است، محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند.
دندانی که اغلب تحت تاثیر پریکورونیت قرار می‌گیرد، دندان عقل است. در واقع، نادر است که پریکورونیت دندان دیگری غیر از دندان عقل پایینی را درگیر کند. پریکورونیت اغلب افرادی را که در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی هستند تحت تاثیر قرار می‌دهد، زیرا در آن زمان معمولا دندان‌های عقل پایین رویش می‌کنند.
همچنین خطر ابتلا به پریکورونیت در موارد زیر بیشتر است:
- دندان عقلی که هنوز بیرون نیامده است.
- اپرکولوم توسعه یافته (فلپ اطراف دندان‌ها که رشد باکتری‌ها را تشویق می‌کند)
- ترومای ناشی از جویدن (آسیب به بافت آسیب دیده از دندان مقابل)
- بهداشت ضعیف دهان
- سیگار کشیدن
- شرایطی که سیستم ایمنی را تحت فشار قرار می‌دهد، مانند بیماری‌های ویروسی، خستگی شدید یا استرس
نحوه تشخیص پریکورونیت
پریکورونیت معمولا توسط دندانپزشک با معاینه دهان تشخیص داده می‌شود. گاهی اوقات رادیوگرافی اشعه ایکس برای ارزیابی دندان عقل رویش نیافته نیز انجام می‌شود.
درمان پریکورونیت
پریکورونیت به خودی خود از بین نمی‌رود و اگر درمان نشود، همچنان بدتر خواهد شد.با این حال، هنگامی که پریکورونیت به موقع تشخیص داده شود و به سرعت توسط یک متخصص پزشکی درمان شود، به راحتی و به سرعت قابل درمان است.
درمان خانگی
اگرچه چندین روش درمانی خانگی وجود دارد که ممکن است دندانپزشک توصیه کند، اما درمان خانگی نباید جایگزین مداخلات پزشکی حرفه‌ای شود. دندانپزشک ممکن است روش‌های درمانی خانگی را تجویز کند:
- شستشو با آب نمک گرم (مخصوصا بعد از غذا برای از بین بردن مواد غذایی و مواد زائد)
- بهداشت دهان و دندان دقیق و منظم (از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن)
- مسکن‌های کنترل درد (مانند ایبوپروفن (ادویل)، استامینوفن (تیلنول) یا سایر مسکن‌های بدون نسخه که توسط دندانپزشک تجویز می‌شوند.
درمان دارویی
درمان پریکورونیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها
- داروی آنتی بیوتیک (مصرف خوراکی)
- دهانشویه ضد باکتریایی
- داروهای مسکن (ممکن است دندانپزشک داروهای تجویزی یا مسکن‌های بدون نسخه تجویز کند)
پس از رفع عفونت و بسته به شدت پریکورونیت، درمان بعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بررسی دندان برای اطمینان از عدم بازگشت عفونت و رویش طبیعی آن
- ارجاع به جراح فک و صورت جهت بررسی نیاز به جراحی دهان
- برداشتن دندان عقل عفونی (اگر دندانپزشک یا جراح دهان تشخیص دهد که ممکن است دندان به طور طبیعی رویش نکند)
- برداشتن هر دو دندان عقل پایین و بالا در سمت آسیب دیده (برای جلوگیری از برخورد دندان بالا به لثه تحتانی ملتهب و ایجاد عفونت بعدی)
- انجام یک جراحی کوچک دهان به نام اپرکولکتومی برای برداشتن اپرکولوم (فلپ لثه روی دندان آسیب دیده)
گاهی اوقات فلپ پس از برداشتن دوباره رشد می‌کند و عمل اپرکولوم باید دوباره انجام شود.
مراقبت‌های بعدی
اگر دندان عقل برداشته شود، معمولا منجر به بهبودی کامل می‌شود و علائم پریکورونیت ممکن است در عرض یک تا دو هفته پس از جراحی کاهش یابد. درمان بعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- قرار ملاقات‌های بعدی با دندانپزشک یا جراح دهان برای نظارت بر میزان بهبودی و سطح درد دندان در صورت وجود
- رعایت دقیق دستورالعمل‌های مراقبت‌های بعدی در صورت کشیدن دندان عقل، مانند پرهیز از سیگار کشیدن و خوردن غذاهای نرم.
- درمان‌های خانگی مانند شستشوی دهان با آنتی بیوتیک و داروهای مسکن بدون نسخه
- رعایت دقیق بهداشت دهان از جمله مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن
- ترک سیگار
جلوگیری
بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2019 در یونان انجام شد، استفاده از دهانشویه همراه با مسواک زدن مکرر و کافی خطر ابتلا به پریکورونیت را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
مراقبت‌های پیشگیرانه و ویزیت‌های منظم دندانپزشکی ممکن است خطر ابتلا به پریکورونیت را کاهش دهد. زیرا دندانپزشک می‌تواند دندان عقل شما را به دقت زیر نظر داشته باشد و قبل از بروز عفونت در زمانی که به نظر می‌رسد دندان عقل به طور طبیعی رویش نمی‌کند مداخله کند.
تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها همچنین ممکن است به جلوگیری از پریکورونیت کمک کند، زیرا این کار به تمیز نگه داشتن دندان‌ها کمک می‌کند. پیشگیری از پریکورونیت ممکن است با اقدامات منظم بهداشت دهان و دندان شامل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه ضد باکتریایی امکان پذیر باشد. با این حال، با وجود چنین مداخلاتی برخی از افراد همچنان به این بیماری مبتلا می‌شوند.
سخن پایانی
پریکورونیت به التهاب و تورم بافت نرمی اطلاق می‌شود که یک دندان نیمه رویش یافته را احاطه کرده است. علائم شامل درد، لثه‌های متورم، مشکل در گاز کرفتن و غیره است. تنها راه برای اطلاع از ابتلا به این عارضه، تشخیص یک دندانپزشک متخصص است.
درمان این بیماری ممکن است شامل تمیز کردن ناحیه آسیب دیده، شستشویه دهان با دهانشویه ضد باکتریایی و مصرف آنتی بیوتیک باشد.در برخی موارد، برداشتن بافت اضافی لثه یا دندان عقل ممکن است لازم باشد.
دیدگاهتان را بنویسید