شکستگی یا در رفتگی فک آسیبی است به یک یا هر دو مفصلی که استخوان فک پایین شما را به جمجمه متصل می‌کند. هر یک از این مفاصل، مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) نامیده می‌شود. TMJ می‌تواند بشکند، ترک بخورد یا از جمجمه جدا شود. باز شدن مفصل فک به عنوان در رفتگی شناخته می‌شود.
شکستگی، ترک خوردگی یا در رفتگی فک می‌تواند مشکلاتی در خوردن و تنفس ایجاد کند. مراقبت فوری پزشکی برای به حداقل رساندن عوارض و تسریع در بهبودی ضروری است.
دلایل شکستگی و در رفتگی فک
ضربه به صورت علت اصلی شکستگی یا در رفتگی فک است. استخوان فک از چانه تا پشت گوش امتداد دارد. انواع رایج آسیب‌هایی که می‌توانند باعث شکستگی یا در رفتگی استخوان فک شوند، عبارتند از:
- حمله فیزیکی به صورت
- آسیب‌های ورزشی
- تصادفات وسیله نقلیه
- افتادن در خانه
- حوادث صنعتی و محل کار
نشانه‌های شکستگی و در رفتگی فک
شکستگی فک
علائم شکستگی فک عبارتند از:
- درد
- تورم، از جمله تورم صورت
- خون ریزی، از جمله خون ریزی از دهان
- مشکلات تنفسی
- ناراحتی هنگام جویدن
- سفتی فک
- بی حسی و کبودی در صورت
- ناراحتی‌های مرتبط با دندان، مانند بی حسی در لثه‌ها و لق شدن دندان‌ها
درد، تورم و خون ریزی فوری ترین علائم شکستگی فک هستند. کل صورت شما می‌تواند متورم و فک شما دردناک و سفت شود. خونریزی از دهان ممکن است رخ دهد و باعث مشکلات تنفسی در برخی افراد شود. جریان خون می‌تواند راه‌های هوایی شما را مسدود کند. ممکن است بیشترین درد و حساسیت را هنگام جویدن یا صحبت کردن تجربه کنید. اگر شکستگی شدید فک دارید، ممکن است توانایی محدودی در حرکت فک خود داشته باشید یا اصلا نتوانید فک خود را حرکت دهید.
در صورت شکستگی یا ترک خوردگی فک، بی حسی و کبودی در صورت و لثه نیز طبیعی است. شکستگی استخوان می‌تواند ناهنجاری‌های دیگری در شکل صورت شما ایجاد کند. ممکن است متوجه برآمدگی صورت یا فک خود شوید. همچنین ممکن است لق شدن یا از دست دادن دندان‌ها را تجربه کنید.
در رفتگی فک
علائم در رفتگی فک می‌تواند با علائم شکستگی فک متفاوت باشد. درد یک عامل است و ممکن است زمانی که بدن یا دهان خود را حرکت می‌دهید بدتر شود. سایر علائم در رفتگی فک عبارتند از:
- ممکن است به نظر برسد که فک شما بیش از حد بیرون زده است، مانند اوربایت.
- ممکن است متوجه شوید که دندان‌هایتان مثل همیشه روی هم قرار نمی‌گیرند و به طرز عجیبی گاز می‌گیرید.
- یک بایت غیر طبیعی می‌تواند مانع از بسته شدن کامل دهان شود و این ممکن است باعث خارج شدن بزاق از دهان شما شود.
- صحبت کردن ممکن است سخت باشد.
تشخیص شکستگی و در رفتگی فک
پزشک شما شکستگی یا در رفتگی فک را با پرسیدن شرح حالتان، انجام معاینه فیزیکی و گرفتن عکس‌های اشعه ایکس مربوطه تشخیص می‌دهد. یک در رفتگی ساده می‌تواند توسط جراح دهان یا دندانپزشک درمان شود. یک شکستگی جدی که نیاز به جراحی دارد به یک متخصص مانند جراح پلاستیک و ترمیمی صورت، جراح سر و گردن یا جراح دهان نیاز دارد.
درمان آسیب‌های فک
اگر فکتان آسیب دیده است، به احتمال زیاد به یک درمان اورژانسی نیاز دارید.
درمان در رفتگی فک
پزشک باید فک آسیب دیده را به موقعیت صحیح بازگرداند. گاهی اوقات این کار را به صورت دستی انجام می‌دهد. شما داروهای بی حس کننده موضعی و شل کننده‌های عضلانی دریافت خواهید کرد تا درد را به حداقل برسانید و به عضلات فک خود کمک کنید تا به اندازه کافی شل شوند تا امکان دستکاری فراهم شود. در برخی موارد، ممکن است برای بازگرداندن TMJ به وضعیت طبیعی جراحی لازم باشد.
درمان شکستگی فک
بسته به میزان آسیب، درمان شکستگی یا ترک خوردگی فک ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. شکستگی‌های سطحی ممکن است زمانی که فک شما بی حرکت است خود به خود بهبود یابد. ترک خوردگی‌های متعدد یا شکستگی‌های عمیق در استخوان فک ممکن است نیاز به جراحی ترمیمی داشته باشند.
سیم کشی فک
فک‌های شکسته با در رفته در طول دوره بهبودی بانداژ می‌شوند یا با سیم بسته می‌شوند.
پزشک ممکن است شکستگی یا در رفتگی جزئی شما را به سادگی با بستن یک باند دور سر و زیر چانه درمان کند تا از باز کردن کامل فک شما جلوگیری کند. داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) و ناپروکسن (Aleve) می‌توانند درد و تورم را کاهش دهند.
شکستگی‌های شدید ممکن است برای بهبودی به سیم کشی نیاز داشته باشند. سیم‌ها و نوارهای الاستیک فک شما را بسته و بایت شما را در جای خود نگه می‌دارند. در طول دوران نقاهت، یک قیچی یا سیم بر همراه خود داشته باشید. این ابزارها به شما امکان می‌دهند تا در صورت خفگی یا استفراغ، سیم‌ها را باز کنید. در صورت بریدن سیم‌ها، به پزشک خود اطلاع دهید تا در اسرع وقت سیم‌ها را تعویض کند.
بهبودی از این شرایط نیاز به زمان دارد. حداقل تا 6 هفته در طول درمان نمی‌توانید فک خود را خیلی باز یا اصلا باز کنید. پزشک برای جلوگیری از عفونت، داروهای مسکن و آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. همچنین در این مدت زمانی که نمی‌توانید غذای جامد بجوید، در رژیم غذایی مایع قرار می‌گیرید تا تغذیه‌تان را تامین کند.
رژیم غذایی نرم برای شکستگی و در رفتگی فک
در طول دوران بهبودی، باید از یک رژیم غذایی نرم پیروی کنید. اگر دچار شکستگی و در رفتگی جزئی هستید که خود به خود بهبود می‌یابد، از خوردن غذاهای ترد یا جویدنی خودداری کنید، زیرا می‌توانند باعث ایجاد فشار و درد در فک شما شوند. یک رژیم غذایی نرم که شامل موارد زیر است، می‌تواند به شما در بهبودی کمک کند:
- کنسرو گوشت
- ماکارونی خوب پخته شده
- برنج خوب پخته شده
- سوپ
- کنسرو میوه
در صورت بسته بودن فک با سیم، نیاز به تغییر شدیدتری در رژیم غذایی خود دارید. از آنجایی که در این حالت، نمی‌توانید دهان خود را باز و بسته کنید، باید ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز روزانه خود را در طول دوران نقاهت از طریق نی دریافت کنید. دریافت کالری کافی می‌تواند برای برخی از افراد مبتلا به آسیب فک نگران کننده باشد. غذاهای پوره تهیه شده با شیر کامل یا خامه می‌توانند در صورت نیاز به افزایش کالری کمک کنند. پوره کردن میوه‌ها، سبزیجات و گوشت‌های خوب پخته شده می‌تواند پروتئین و سایر مواد مغذی مورد نیاز برای سالم ماندن را به شما بدهد. می‌تواندی از بلغور جو دوسر، گندم، سایر دانه‌های نرم به عنوان پایه وعده‌های غذایی خود استفاده کنید.
همچنین به جای خوردن 3 یا 4 وعده غذایی در روز، 6 تا 8 وعده غذایی کوچک را هدف قرار دهید. خوردن مقادیر کم در طول روز به شما کمک می‌کند تا کالری مورد نیاز خود را تامین کنید.
شیر و آبمیوه بنوشید تا کالری دریافتی خود را افزایش دهید. مصرف آب، قهوه، چای یا نوشابه رژیمی را کاهش دهید، زیرا این نوشیدنی‌ها کالری ندارند. این نوشیدنی‌ها در حفظ وزن شما، زمانی که رژیم غذایی محدودی دارید، کمکی نمی‌کنند.
غذاهای ولرم بخورید. دندان‌های شما ممکن است بعد از آسیب دیدگی، حساس تر از حد معمول باشند و دمای شدید در هر دو طرف طیف می‌تواند باعث آسیب شود. برای تامین نیاز خود به ویتامین‌ها از شیرخشک استفاده کنید. اگر غلظت غذا زیاد است و نمی‌تواند از نی عبور کند، از شیر یا آب برای رقیق کردن آن استفاده کنید.
سخن پایانی
شکستگی و در رفتگی فک در صورتی که به جراحی نیاز نداشته باشد، در عرض 4 تا 8 هفته بهبود می‌یابد، اما در صورت جراحی این زمان ممکن است تا چند ماه طول بکشد. در بیشتر موارد، فک با موفقیت بهبود می‌یابد و اثرات طولانی مدت کمی دارد.
با این حال، احتمال اینکه بعد از بهبود آسیب دیدگی به طور مکرر درد مفاصل در فک خود داشته باشید، بیشتر است. افرادی که فک آن‌ها در رفته است، ممکن است خطر در رفتگی بیشتری در آینده داشته باشند. همچینن هنگام عطسه یا خمیازه، با گرفتن چانه خود از فک در برابر درد یا آسیب بعدی محافظت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید