کاربرد فضانگهدار در محل دندان‌های زود از دست رفته‌ کودکان

طبق گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، بیشتر کودکان در حدود ۳ سالگی اولین سری دندان‌های خود را به دست می‌آورند. این دندان‌های شیری به کودکان امکان می‌دهد تا اولین غذاهای جامد را بخورند و به عنوان فضانگهدار برای دندان‌های دائمی، عملکرد مهمی داشته باشند.

هنگامی که دندان‌های شیری زود از دست رفته و یا دندان‌های دائمی دچار تاخیر در رویش شده باشند، دندانپزشکان ممکن است نگه داشتن فضا را تا زمان رویش دندان‌های دائمی توصیه کنند.

چرا فضانگهدار مورد نیاز است

کودکان به چند دلیل ممکن است زودتر از آنچه انتظار می‌رود دندان‌های خود را از دست بدهند:

• در حوادثی مانند ضربه‌های ناشی از زمین خوردن یا خوردن توپ به صورت.
• پوسیدگی ناشی از شیشه شیر در کسانی رخ می‌دهد که با شیشه به خواب می‌روند و یا همیشه طی روز شیشه در دهان‌شان است. مقدار قند موجود در شیر باعث پوسیدگی مینا می‌شود که ممکن است منجر به از دست رفتن دندان شود.
• برخی از دندان‌های شیری ممکن است به خاطر شرایط ژنتیکی، غایب باشند.
• برخی عفونت‌های دهانی منجر به از دست رفتن زودرس دندان‌ها می‌شود.

چه زمانی که فضانگهدار لازم است؟ ​

صرفنظر از اینکه چرا یک کودک دندان‌های شیری خود را از دست داده‌است، حفظ فضا برای اطمینان از رشد دندان‌های دائمی در مکان‌های صحیح مهم است.

اگر یک دندان شیری بیش از یک دوره کوتاه از دست برود، ممکن است سایر دندان‌ها نیز به علت عدم حمایت تغییر موقعیت بدهند. وقتی این اتفاق می‌افتد، دندان‌های لق شده می‌توانند در فضاهای سایر دندان‌ها حرکت کنند. این امر می‌تواند بر موقعیت دندان‌های دائمی اثر بگذارد.

اگر فاصله بین افتادن دندان شیری و رویش دندان دائمی کوتاه باشد، ممکن است نیاز به فضانگهدار نباشد. همچنین اگر تا رویش دندان دائمی زمان زیادی مانده است، با دندانپزشک راجع به نیاز یا عدم نیاز به فضانگهدار مشورت کنید. ​

انواع فضا نگهدارها ​

• متحرک و ثابت
• فضا نگهدارنده‌های متحرک
  • از آکریل ساخته می‌شوند و از دندان‌های مصنوعی یا بلوک‌هایی از مواد دندانی برای نگه داشتن فضا استفاده می‌کنند.
  • این دستگاه در کودکان بزرگ‌تر بهتر عمل می‌کند، چون می‌توانند دستگاه را برای تمیز کردن در بیاورد.
  • پروتز پارسیل متحرک برای کودکان با چند دندان از دست رفته مناسب است.
• فضا نگهداره‌های ثابت
  • با سمان دندانی به دندان کنار فضای خالی متصل می‌شوند.
  • این‌ها برای کودکان خردسال و یا آن‌هایی که دندان عقب خود را از دست داده‌اند، مناسب‌تر هستند.
  • فضانگهدارها می‌توانند یک طرفه یا دوطرفه باشند. آن‌ها را می‌توان بر روی فک بالا و یا پایین برای حفظ فضای دندان‌های جلو یا عقب قرار داد. دستگاه مورد استفاده به تعداد و مکان دندان‌های از دست رفته بستگی دارد.
• فضانگهدارها می‌توانند یک طرفه یا دوطرفه باشند.
• آن‌ها را می توان بر روی فک بالا و یا پایین برای حفظ فضای دندان های جلو یا عقب قرار داد.
• دستگاه مورد استفاده به تعداد و مکان دندان‌های از دست رفته بستگی دارد.

انواع دستگاه‌های ثابت

بند و لوپ

• متشکل از سیم فولاد ضد زنگ است که توسط بندهای ارتودنسی نگه داشته می‌شود و به دندان دائمی اجازه می‌دهد بدون مسدود شدن فضا رویش کند.
• هنگامی که یک یا چند مولر در یک طرف قوس از دست می‌رود استفاده می‌شود.​

لینگوال آرچ

• برای حفظ فضای دندان‌های فک پایین به صورت دو طرفه به کار می‌رود.

ترنس پالاتال آرچ

• برای حفظ فضا به صورت دو طرفه روی دندان‌های فک بالا نصب می‌شود و توسط سیمی که در اطراف دندان‌های مجاور بسته می‌شود، نگهداری می‌شود.

دیستال شو

• این دستگاه ثابت بر روی مولر اول شیری نصب می‌شود و زمانی که دندان از دست می‌رود، فضا را برای اولین مولر دائمی حفظ خواهد کرد.

بر اساس ساخت این دستگاه‌ها دندانپزشک از دهان بیمار قالب می‌گیرد. فضا نگهدارها معمولا از آکریلیک، با حلقه‌ها یا بندهای ساخته‌شده از سیم‌های استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند.

مراقبت از دستگاه‌ها ​

• زمان می‌برد تا کودک خود را با دستگاه سازگار کند.
• در طول این مدت دندانپزشک به بهداشت دهان، رشد فک و پیشرفت دندان‌های دائمی نگاه می‌کند.
• نگهدارنده به صورت دوره‌ای نیاز به تنظیم دارد و در صورت آسیب دیدن نیازمند توجه فوری است.
• کودک باید روزانه با خمیر دندان فلورایددار و دارای طعم مسواک بزند.
• او باید از جویدن آدامس، جویدن آبنبات و میوه‌های سفت و دستکاری دستگاه با انگشتان یا اشیا دیگر خودداری کند.