اگر متوجه شوید کودکتان در خواب دندان قروچه میکند، طبیعی است که نگران شوید. دندان قروچه یا فشردن دندانها ممکن است پاسخی غیرارادی به استرس و اضطراب باشد. در طول خواب، بزرگسالان و کودکان ممکن است درگیر دندان قروچه شوند بدون اینکه آگاه باشند که این کار را انجام میدهند.
دندان قروچه به خودی خود خطرناک تلقی نمیشود، اما ساییدن و فشردن مداوم دندانها میتواند به مرور زمان باعث درد فک و آسیب به دندانها شود. ما علل و خطرات دندان قروچه در خواب را در کودکان بررسی میکنیم و در مورد راهکارهایی برای پیشگیری از این عادت شبانه صحبت میکنیم.
دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه (براکسیسم) عبارت است از ساییدن و فشردن مکرر دندانها بر روی یکدیگر. دو نوع متمایز دندان قروچه وجود دارد: دندان قروچه در خواب و دندان قروچه در بیداری. عقیده بر این است که دندان قروچه در بیداری شایعتر است و معمولا شامل فشردن دندانها بر روی یکدیگر بدون ساییدن است.
طبق مطالعات انجام شده، 6 تا 50 درصد کودکان در طول شب دچار دندان قروچه میشوند. اعتقاد بر این است که دندان قروچه در دوران کودکی شایعتر است و میتواند به محض رشد دندانها در دوران نوزادی شروع شود. بیش از 80 درصد افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب ممکن است متوجه نشوند که هنگام خواب این کار را انجام میدهند. تشخیص دندان قروچه در خواب در کودکان ممکن است دشوار باشد، مگر اینکه آنها در اتاق خواب مشترک با شما باشند. صداهای تولید شده از ساییدن و فشردن دندانها نیز ممکن است منجر به اختلال در خواب کودک یا شما شود.
دندان قروچه میتواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:
- شکستگی دندانها، تحلیل لثه و سایر مشکلات در دندانها و فک
- اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
- اختلال در اشتها
- اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب
- مشکلات خواب
چرا کودکان دندان قروچه میکنند؟
دندان قروچه در کودکان و کودکان نوپا احتمالا به دلیل ترکیبی از عوامل روانی، سابقه خانوادگی و محرکهای محیطی رخ میدهد. مطالعات نشان دادهاند که کودکان پسر بیشتر در معرض ابتلا به دندان قروچه هستند، اگرچه تحقیقات بیشتری برای تایید این موضوع باید انجام شود. افرادی که مستعد دندان قروچه هستند ممکن است توسط سک یا چند عامل اضافی مانند استرس یا دود دست دوم تحریک شوند.
استرس
به نظر میرسد استرس ارتباط نزدیکی با دندان قروچه در خواب دارد، اگرچه تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا استرس باعث دندان قروچه میشود یا بالعکس مورد نیاز است. برای کودکان در سن مدرسه، دندان قروچه ممکن است راهی برای مقابله با استرس ناشی از تکالیف و گرفتن نمرات خوب باشد.
سن
کودکان 7 تا 10 ساله بیشتر در معرض دندان قروچه در خواب هستند، اما این عارضه در کودکان در همه گروههای سنی دیده میشود.
- نوزادان: نوزادان میتوانند به محض درآمدن دندانهایشان دندان قروچه را تجربه کنند. این عارضه در کودکان یک سال و کمتر گزارش شده است. نوزادان ممکن است برای تسکین ناراحتی مرتبط با دندان درآوردن دچار دندان قروچه شوند. عاداتهای دهانی مزمن مانند دندان قروچه در دوران شیرخوارگی معمولا عوارض دراز مدت سلامتی ایجاد نمیکند، اما ممکن است باعث شود شیرخواران زودتر از موعد شیر خوردن را متوقف کنند.
- کودکان نوپا: تحقیقات نشان میدهد که استرس و اضطراب جدایی ممکن است باعث ایجاد دندان قروچه در کودکان نوپا شود. بعید است که دندان قروچه در دوران شیرخوارگی و کودکی روی یکپارچگی ساختاری دندانهای دائمی تاثیر بگذارد.
- کودکان در سنین مدرسه: دندان قروچه ممکن است در کودکانی که دندانهای شیری خود را از دست میدهند و در حال درآوردن دندانهای دائمی هستند ظاهر شود و دوباره از بین برود. تحقیقات همچنین نشان میدهد که کودکان ممکن است به طور ناخودآگاه تنش و استرس در طول روز را از طریق دندان قروچه شبانه از بین ببرند.
اضطراب
در کنار استرس و اضطراب، به نظر میرسد که دندان قروچه در کودکان مبتلا به برخی بیماریها مانند میگرن یا اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) بیشتر رخ میدهد. با این حال، مشخص نیست که آیا دندان قروچه ناشی از ADHD است یا داروهایی که معمولا برای مدیریت علائم ADHD استفاده میشوند.
علاوه بر این، کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات عصبی رشدی یا اختلال طیف اوتیسم ممکن است هم در بیداری و هم در خواب دندان قروچه را تجربه کنند. دندان قروچه همچنین میتواند همراه با اختلالات خواب، از جمله پاراسومنیا، خروپف و اختلالات تنفسی مرتبط با خواب باشد. با این حال، نمیتوان گفت که آیا اینها علت دندان قروچه در شب هستند.
مشکلات دندانی
دندان قروچه در کودکانی که دندانهای نامرتب دارند و کسانی که از وسایل ارتودنسی ثابت مانند بریس استفاده میکنند، شایعتر است. با این حال، شواهد کافی برای شناسایی مشکلات دندانی به عنوان علت دندان قروچه وجود ندارد. دندان قروچه همچنین در افرادی که عمدتا از طریق دهان نفس میکشند، شایعتر است.
دود دست دوم
دود دست دوم سیگار یکی دیگر از عوامل خطر برای ایجاد دندان قروچه در دوران کودکی است. تحقیقات نشان میدهد که حتی قرار گرفتن در معرض دود سیگار به میزان متوسط، خطر ابتلا به دندان قروچه را در کودکان افزایش میدهد.
علائم دندان قروچه در کودکان
برخی علائم و نشانههای رایج دندان قروچه در کودکان عبارتند از:
- آسیب دندان: کودکان مبتلا به دندان قروچه در خواب ممکن است دچار شکستگی دندان، سایش و فرسودگی دندانها یا تحلیل لثه شوند.
- دندانهای حساس: کودکانی که دندان قروچه میکنند ممکن است به غذاها و نوشیدنیهای گرم یا سرد حساسیت بیشتری نشان دهند.
- درد فک یا سردرد: فشار مداوم ناشی از دندانهای به هم فشرده ممکن است منجر به سردرد، درد فک و گاهی اوقات صدای کلیک یا افزایش اندازه عضلات فک شود.
- صدای ساییدن: شما میتوانید کودک خود را از نظر صدای ساییدن دندانها به یکدیگر را در طول شب بررسی کنید.
تشخیص دندان قروچه در کودکان
علائم دندان قروچه ممکن است توسط دندانپزشک در طی یک قرار ملاقات معمولی تشخیص داده شود. اگر کودک شما از درد صبحگاهی یا بد خوابی شکایت میکند، ممکن است یک پزشک متوجه این عارضه شود. از آنجایی که دندان قروچه در خواب در طول شب رخ میدهد، دندانپزشکان به شدت به گزارشهای والدین در مورد صداهای ساییدن یا فشار دادن در هنگام خواب کودک تکیه میکنند.
ارائه دهنده مراقبت ممکن است از فرزند شما در مورد عوامل استرس زای فعلی سوال کند تا تصویر کاملتری از عوامل بالقوه تشدید کننده به دست آورد. به ندرت ممکن است برای کودک شما به منظور بررسی علائم دندان قروچه یا سایر اختلالات خواب، برای پلی سومنوگرافی (معاینه خواب شبانه) تجویز شود.
درمان دندان قروچه
درمان دندان قروچه بر پیشگیری از آسیب دندان و کاهش عوارض جانبی مانند درد و سردرد تمرکز دارد. بهبود کیفیت خواب و رسیدگی به منابع استرس ممکن است به کنترل بیشتر دندان قروچه کمک کند.
محافظ شب
دندانپزشک ممکن است برای محافظت از دندانهای کودک در هنگام خواب، محافظ شب یا آتل تجویز کند. به نظر میرسد نایت گارد و آتل در درمان دندان قروچه موثر باشد، اگرچه ممکن است این عارضه به طور کامل از بین نرود. در صورت عدم استفاده از این وسایل، علائم ممکن است دوباره عود کنند.
تسکین استرس
مدیریت استرس میتواند به کاهش دندان قروچه کمک کند. با فرزندتان در مورد اتفاقاتی که ممکن است باعث ناراحتی او شوند، صحبت کنید. در صورت لزوم، برای حمایت بیشتر با یک متخصص بهداشت روان یا مشاور مدرسه فرزندتان تماس بگیرید.
بهبود کیفیت خواب
دندان قروچه در خواب ارتباط تنگاتنگی با کیفیت خواب دارد. ایجاد یک روال قبل از خواب میتواند زمینه را برای خواب سالم فراهم کند و به کودک شما کمک کند هنگام خواب اعتماد به نفس و امنیت داشته باشد. چند نمونه از فعالیتهای آرامش بخش قبل از خواب عبارتند از:
- خوردن یک میان وعده مغذی قبل از خواب
- مسواک زدن دندانها
- گرفتن دوش آب گرم
- خواندن داستان
- در آغوش گرفتن فرزندتان
- آواز خواندن یا موسیقی ملایم
تسکین علائم
گاهی اوقات کار بر روی شل کردن عضلات صورت در طول روز میتواند دندان قروچه شبانه را کاهش دهد. برای تسکین فک و درد دندانها از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید. کودک خود را به نوشیدن آب تشویق و از خوردن غذاهای سفت و آدامس منع کنید. از پزشک خود در مورد تمرینات کششی و تکنیکهای ماساژ صورت سوال کنید.
داروها
شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه درمانهای هومیوپاتی یا داروها ممکن است به کاهش دندان قروچه در خواب در کودکان کمک کنند، اما تحقیقات بیشتری برای ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی احتمالی مورد نیاز است. همیشه قبل از شروع هر داروی جدیدی با پزشک خود صحبت کنید، حتی اگر بدون نسخه به فروش میرسند. از آنجایی که دندان قروچه جدا از اثرات ثانویه آن بر روی دندانها و فک، مضر تلقی نمیشود، پزشک کودک شما باید بررسی کند که آیا مصرف دارو ارزش عوارض جانبی احتمالی را دارد یا خیر.
سخن پایانی
اگر متوجه علائم دندان قروچه در کودک خود شدید، مانند افزایش حساسیت دهان، درد فک، سردرد صبحگاهی یا صدای خرخر کردن در طول شب، با دندانپزشک یا متخصص اطفال خود صحبت کنید. همچنین اگر کودک شما در طول روز مشکل خواب دارد یا علائمی از خواب آلودگی دارد، باید با یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی مشورت کنید.
کودک من اخیرا شبها در خواب دندان قروچه میکند و به دنبال راهی برای مدیریت آن بودم. نکات و راهکارهایی که ارائه شده واقعا کمک کننده هستند. خوشحال میشم اگه تجربیات دیگر والدین را در این زمینه بدانم و بفهمم چه روشهایی برای کاهش این مشکل برای فرزندشان موثر بوده است.
من به دنبال روشهایی برای کمک به فرزندم در این زمینه هستم و نکات شما میتواند نقطه شروع خوبی باشد. اگر میتوانید اطلاعات بیشتری درباره روشهای غیر دارویی و تغییرات سبک زندگی که برای کاهش دندان قروچه موثر هستند ارائه دهید. سپاسگزارم.