تاثیر یائسگی بر سلامت دهان و دندان

پایین آمدن سطح استروژن در یائسگی ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را افزایش دهد. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به پوکی استخوان، سرطان روده بزرگ، سرطان تخمدان، بیماری پریودنتال (بیماری لثه)، افتادن دندان و آب مروارید اشاره کرد. اگر یائسگی زودتر از موعد شروع شود، شما از اثرات محافظتی و طولانی مدت استروژن محروم می‌شوید، بنابراین خطر ابتلا به بیماری‌های فوق افزایش می‌یابد.

یائسگی القایی (Induced Menopause) در صورتی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها به دلایل پزشکی مانند سرطان رحم یا آندومتریوز، با عمل جراحی برداشته شوند. یائسگی القایی همچنین می‌تواند ناشی از آسیب رسیدن به تخمدان‌ها بر اثر پرتودرمانی یا شیمی درمانی باشد.

علائه بر مواجهه با گرگرفتگی، نوسانات خلقی و سایر علائم همراه با یائسگی، بسیاری از زنان که یائسگی زودرس دارند، باید با نگرانی‌های جسمی و روحی دیگری نیز کنار بیایند. به عنوان مثال، به دلیل اینکه یائسگی پایان سال‌های باروری را نشان می‌دهد، فردی که می‌خواهد باردار شود به احتمال زیاد دچار مشکل خواهد شد.

سن شروع یائسگی (Menopause) به طور معمول بین 40 تا 50 سالگی است. با این وجود گاهی به دلایل ژنتیکی، بیماری و یا بعضی از درمان‌ها و جراحی‌ها مانند هیسترکتومی یا شیمی درمانی، برخی از خانم‌ها قبل از 40 سالگی یائسگی را تجربه می‌کنند. در صورتی که یائسگی قبل از 40 سالگی رخ دهد، چه به طور طبیعی باشد و چه القایی، به عنوان یائسگی زودرس (Premature Menopause) شناخته می‌شود.

با انجام یک نوع آزمایش خون، پزشک می‌تواند متوجه شود که آیا شما دچار یائسگی شده‌اید یا خیر. این آزمایش همچنین در صورت نامنظم شدن دوره ماهیانه، به شما کمک می‌کند تا دلایل آن را متوجه شوید.

به طور معمول، تخمدان‌ها هم استروژن و هم پروژسترون تولید می‌کنند. تغییر در سطح این دو هورمون هنگامی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها به دلایل نامعلوم، آزادسازی تخمک را زودتر از موعد متوقف کند. اگر این اتفاق قبل از 40 سالگی رخ دهد، به آن نارسایی زودرس تخمدان (Premature Ovarian Failure) گفته می‌شود.

دوره پس از یائسگی (Postmenopause) به دوره بعد از شروع یائسگی گفته می‌شود. در این دوره در اکثر بانوان، علائم یائسگی مانند گرگرفتگی بهبود پیدا می‌کند.

پری منوپوز (Perimenopause) به طور معمول چندین سال قبل از یائسگی شروع می‌شود که به آن ماه‌ها یا سال‌های پیش از یائسگی یا حوالی یائسگی نیز گفته می‌شود. در دوره پیش از یائسگی تخمدان‌ها به تدریج استروژن کمتری تولید می‌کنند. پری منوپوز تا شروع یائسگی و زمانی که تخمدان‌ها دیگر تخمکی آزاد نکنند، ادامه دارد. در دوره 1 الی 2 ساله پری مونوپوز، افت استروژن تسریع می‌شود. در این مرحله، بسیاری از زنان علائم یائسگی را تجربه می‌کنند.

اکثر بانوانی که به زمان یائسگی یا منوپوز نزدیک می‌شوند، گرگرفتگی را تجربه می‌کنند. گرگرفتگی به احساس ناگهانی گرما که در قسمت فوقانی بدن پخش می‌شود و معمولا همراه با سرخ شدن و مقداری تعریق است، گفته می‌شود. سایر علائم رایج در زمان یائسگی (Menopause) عبارتند از:
1. نامنظم شدن یا توقف دوره ماهیانه یا پریود
2. بیخوابی
3. نوسانات خلقی
4. خستگی
5. افسردگی
6. تحریک پذیری
7. تپش قلب
8. سردرد
9. احساس درد کلی در بدن و درد مفاصل
10. تغییر در تمایلات جنسی
11. خشکی واژن
12. مشکلات کنترل مثانه

یائسگی یا منوپوز (Menopause) به زمانی گفته می‌شود که تخمدان‌های شما دیگر هر ماه یک تخمک آزاد نمی‌کنند و قاعدگی متوقف می‌شود. یائسگی یک دوره عادی به دلیل افزایش سن است که پس از 40 سالگی اتفاق می‌افتد. اما برخی از بانوان ممکن است به دلیل عمل‌های جراحی مانند هیسترکتومی یا آسیب دیدن تخمدان‌ها در اثر شیمی درمانی، دچار یائسگی زودرس شوند.

اصطلاح یائسگی یا منوپوز (Menopause) می‌تواند به هر کدام از تغییراتی که بانوان کمی قبل یا بعد از توقف قادعدگی یا دوره ماهیانه تجربه می‌کنند، گفته شود. یائسگی به معنای پایان یافتن دوره باروری و تولید مثل بانوان است.

دوران یائسگی به دلیل کاهش استروژن، زنان را در معرض خطرات مختلفی قرار می‌دهد. تغییرات دهانی زیادی می‌تواند در نتیجه افزایش سن، داروهای مصرفی و تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی رخ دهد. این تغییرات دهانی می‌تواند شامل تغییر حس چشایی، احساس سوزش در دهان، حساسیت بیشتر به مواد غذایی گرم و سرد و کاهش جریان بزاق باشد که می‌تواند منجر به خشکی دهان شود. خشک شدن دهان می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان‌ها و بیماری لثه شود، زیرا بزاق برای خنثی سازی اسیدهای تولید شده توسط پلاک استفاده می‌شود و در صورت کاهش بزاق، احتمال پوسیدگی دندان افزایش می‌یابد. پوکی استخوان مخصوصا در فک، می‌تواند منجر به از دست دادن دندان‌ها شود. تحلیل لثه می‌تواند نشانه از دست رفتن استخوان در فک باشد و ریسک پوسیدگی را افزایش می‌دهد.