رادیوگرافی پانورامیک یا سه بعدی که با نام ارتوپانتوموگرام (orthopantomograms) یا OPG نیز شناخته می‌شود، به صورت سه بعدی از صورت و دندان‌ها عکسبرداری می‌کند. این نوع رادیوگرافی تصویری را نشان می‌دهند که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست. به طور کلی عکسبرداری اشعه X، ساختارهای پنهان مانند دندان‌های عقل نهفته را قابل مشاهده می‌کند، علائم اولیه پوسیدگی‌ها را آشکار می‌کند و شکستگی‌ها و تحلیل استخوان‌ها را نیز نشان می‌دهد.
عکسبرداری OPG یا سه بعدی خارج دهانی است و به سادگی گرفته می‌شود. معمولاً انواع دیگر عکسبرداری اشعه X از دندان، داخل دهانی است و فیلم آن داخل دهان قرار داده می‌شود. اما فیلم OPG داخل قسمتی از دستگاه که دور سر می‌چرخد، قرار دارد. برخلاف پرتوهای ایکس بایت وینگ که هر چند سال یکبار باید گرفته شود، رادیوگرافی سه بعدی اشعه X معمولاً فقط بر اساس نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عکسبرداری OPG برای نمایش دقیق هر دندان انجام نمی‌شود، بلکه برای داشتن دید بهتر از نواحی سینوس، بینی و اعصاب فک پایین صورت می‌گیرد. زمانی که بیمار دچار درد شدید است یا زمانی که احتمال داده می‌شود که مشکلات سینوسی باعث ایجاد مشکلات دندانی شده است، عکسبرداری OPG نسبت به بایت وینگ ترجیح داده می‌شود.
کاربرد رادیوگرافی پانورامیک (OPG)
کاربرد عکسبرداری OPG در دندانپزشکی بسیار متنوع است و معمولا در موارد زیر استفاده می‌شود:
- ارزیابی بیمار مبتلا به رفلکس حلقی یا گگ (gag reflex)
- بررسی پیشرفت درمان ناهنجاری‌های مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)
- نمایش کیست و ناهنجاری‌ها
- نمایش دندان‌های نهفته
- نمایش شکستگی‌های فک
- برنامه ریزی برای درمان (پروتزهای کامل و جزئی، بریس و ایمپلنت)
- تشخیص بیماری لثه و پوسیدگی‌ها
رادیوگرافی سه بعدی اشعه X چگونه گرفته می‌شود؟
رادیوگرافی سه بعدی اشعه X یا OPG یک تصویر دو بعدی از فک بالا و پایین در فاصله بین دو گوش را عکسبرداری می‌کند. رایج‌ترین کاربردهای OPG برای آشکار کردن موقعیت دندان‌های نهفته و بررسی این است که آیا ایمپلنت‌های دندانی روی عصب فک پایین (عصبی که به سمت لب پایینی امتداد دارد) تأثیر می‌گذارد یا خیر.
دستگاه عکسبرداری OPG از یک بازوی چرخان تشکیل شده که ژنراتور اشعه ایکس را نگه می‌دارد و دارای یک صفحه فیلم متحرک است که تصاویر را ثبت می‌کند. سر بین این دو دستگاه قرار می‌گیرد، ژنراتور اشعه ایکس در اطراف سر حرکت می‌کند و تا جایی که از نظر ارتوگونالی ممکن است، از فضای بین دو فک عکسبرداری می‌کند. طرز قرار گرفتن سر و بدن تعیین می‌کند که پرتوهای X تا چه اندازه شفاف، واضح و برای دندانپزشک قابل استفاده باشد. تصاویر تا 30٪ بزرگنمایی می‌شوند تا کمترین جزئیات نیز مشخص باشد.
OPG یک ابزار تشخیصی مهم است و برای برنامه ریزی درمانی نیز بسیار ارزشمند است. این نوع رادیوگرافی نسبت به سایر عکسبرداری‌های پرتوهای ایکس ایمن‌تر است، زیرا اشعه کمتری وارد بدن می‌شود. اگر در مورد عکسبرداری سه بعدی اشعه ایکس سؤال یا نگرانی دارید، لطفاً آن را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید